Piąte wydanie pierwszego w polskiej literaturze podręcznikowego
opracowania wykładni prawa, które łączy podbudowę teoretyczną z dyrektywami
praktycznej interpretacji tekstów prawnych. Dyrektywy te są tak powiązane, że
wskazując zarówno kolejność czynności interpretacyjnych, jak i sposób ich
realizacji, pozwalają skutecznie urzeczywistniać proces pozyskiwania (odtwarzania)
jednoznacznych norm postępowania z różnorakich przepisów prawnych.
Opracowanie skierowane jest zarówno do tych czytelników, których interesuje
warstwa teoretyczna zagadnienia, jak i do tych, którzy szukają w wykładni prawa warstwy
praktycznej, a zatem do: studentów, aplikantów i prawoznawców (zwłaszcza
przedstawicieli dyscyplin szczegółowych), legislatorów, sędziów, prokuratorów,
adwokatów, radców prawnych, notariuszy; również do nieprawników (w tym także
urzędników), którym znacznie przybliża złożoną istotę wykładni prawa i wspomaga
sam proces rozumienia tekstów prawnych.
W roku 2002 książka została wyróżniona najwyższą nagrodą przyznawaną przez
Wydział I Polskiej Akademii Nauk – nagrodą im. Leona Petrażyckiego. Spotkała się
również z uznaniem w praktyce wymiaru sprawiedliwości.
Prof. dr hab. Maciej Zieliński (prof. zw. Uniwersytetu Szczecińskiego) –
zajmuje się
zagadnieniami teorii prawa, metodologii prawa i prawoznawstwa, a przede wszystkim
problematyką interpretacji (wykładni) prawa i redagowania tekstów prawnych. Jego prace
naukowe, opublikowane samodzielnie lub wespół z innymi twórcami z ośrodków
poznańskiego i szczecińskiego teorii i filozofii prawa, mają charakter oryginalny i
pionierski i w większości weszły na trwałe do kanonu literatury prawniczej.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Część pierwsza. WPROWADZENIE
Część druga. TEORETYCZNE UJĘCIA WYKŁADNI PRAWA
Rozdział I. Podstawowe pojęcia związane z wykładnią
1. Pragmatyczne i apragmatyczne posługiwanie się terminem "wykładnia prawa"
2. Zakres pojęcia "wykładnia prawa" w ujęciu pragmatycznym
3. Wykładnia prawa - wykładnia przepisów prawnych
4. Wykładnia - interpretacja
5. Rozumienie i zrozumienie a wykładnia (interpretacja)
6. Redagowanie tekstów prawnych a ich wykładnia
7. Rodzaje wykładni prawa
Rozdział II. Koncepcje wykładni prawa w Polsce
1. Pojęcie koncepcji wykładni prawa
2. Ogólne typy koncepcji wykładni prawa
3. Międzywojenne koncepcje wykładni prawa
3.1. Tradycyjna koncepcja wykładni prawa
3.2. Konstrukcyjna koncepcja wykładni prawa
4. Powojenne koncepcje wykładni prawa
4.1. Koncepcja semantyczna intensjonalna (klaryfikacyjna)
4.2. Koncepcja semantyczna ekstensjonalna (logiczna) wykładni prawa
4.3. Derywacyjna koncepcja wykładni prawa
4.4. Prawnicza koncepcja interpretacji humanistycznej
4.5. Komputacyjna koncepcja wykładni prawa
4.6. Poziomowa koncepcja wykładni prawa
4.7. Koncepcja walidacyjno-derywacyjna
4.8. Hermeneutyczne i argumentacyjne koncepcje wykładni prawa w Polsce
5. Zbiorcza charakterystyka koncepcji wykładni prawa
Część trzecia. CHARAKTERYSTYKA WŁAŚCIWOŚCI POLSKICH TEKSTÓW PRAWNYCH
Rozdział III. Warunki wstępne charakterystyki tekstu prawnego
Rozdział IV. Quasi-idiomatyczność wyrażeń tekstu prawnego. Poziom
deskryptywny i poziom normatywny tekstu prawnego
Rozdział V. Rozczłonkowanie norm w przepisach prawnych
1. Rozczłonkowanie syntaktyczne norm w przepisach prawnych
2. Rozczłonkowanie treściowe norm w przepisach prawnych
Rozdział VI. Kondensacja norm w przepisach prawnych
Rozdział VII. Leksyka (słownictwo) języka tekstów prawnych
1. Baza leksykalna języka tekstów prawnych a język potoczny
2. Wieloznaczność w bazie leksykalnej języka tekstów prawnych
Rozdział VIII. Zwroty niedookreślone i nieostre w tekście prawnym
Rozdział IX. Zwroty szacunkowe w języku tekstów prawnych
Rozdział X. Tekst prawny a eufemizmy, wulgaryzmy i archaizmy
Rozdział XI. Wyrazy obcojęzyczne i neologizmy w tekście prawnym
Rozdział XII. Skróty i skrótowce w języku tekstów prawnych
Rozdział XIII. Słownictwo języka tekstów prawnych a słownictwo odmian i
socjolektów języka ogólnego
Rozdział XIV. Definicje w tekstach prawnych
1. Powody wprowadzenia definicji legalnych
2. Definicje w strukturze tekstu prawnego
3. Logiczne typy definicji legalnych
4. Zasięg definicji legalnych
5. Prawny charakter i waga definicji legalnych
Rozdział XV. Zmiany tekstu prawnego
Część czwarta. PRAKTYCZNA WERSJA KONCEPCJI DERYWACYJNEJ
Rozdział XVI. Główne wyznaczniki cech koncepcji
1. Elementy intelektualne koncepcji
2. Role spełniane przez wykładnię
3. Elementy realistyczne koncepcji
4. Elementy intelektualne i realistyczne wyznaczające decyzje interpretatora
Rozdział XVII. Inne właściwości praktycznej wersji koncepcji derywacyjnej
1. Cel wykładni
2. Sensualność i klaryfikacyjność koncepcji derywacyjnej
3. Uniwersalność a operatywność wykładni w koncepcji derywacyjnej
4. Koncepcja derywacyjna a jednolitość wykładni
5. Uzasadnianie decyzji interpretacyjnych
Rozdział XVIII. Pragmatyczność i normatywność koncepcji wykładni
1. Pragmatyczność koncepcji wykładni
2. Normatywność koncepcji wykładni
Rozdział XIX. Założenia o racjonalności prawodawcy
Rozdział XX. Zintegrowanie koncepcji derywacyjnej z innymi koncepcjami i
stanowiskami
Część piąta. DYREKTYWY POSTĘPOWANIA INTERPRETACYJNEGO
Rozdział XXI. Dyrektywy ogólne
Rozdział XXII. Dyrektywy porządkującej fazy wykładni
Rozdział XXIII. Dyrektywy rekonstrukcyjnej fazy wykładni
Rozdział XXIV. Dyrektywy percepcyjnej fazy wykładni
Skorowidz rzeczowy
360 stron, A5, oprawa miękka