Książka Historia prawa sądowego jest próbą syntetycznej prezentacji
historii prawa karnego i cywilnego, materialnego i procesowego epoki feudalnej, doby
państwa kapitalistycznego i socjalistycznego. Szczegółowo omawia źródła prawa,
instytucje prawa cywilnego, handlowego i karnego, a także zagadnienia związane z
procesem sądowym.
Podręcznik będzie przydatny studentom prawa, historii, a także innych
kierunków humanistycznych. Polecić go można szerszemu kręgowi czytelników, ponieważ
Autorka traktuje prawo jako element kultury, prezentując oryginalne literackie przykłady
funkcjonowania różnych instytucji prawnych. Ich zadaniem jest przybliżenie Czytelnikowi
miejsca i funkcji społecznych prawa w kulturze prawnej społeczeństw Europy.
W celu ułatwienia nauki wprowadzono pogrubienia podkreślające ważne partie materiału,
piktogramy pomagające w odnalezieniu istotnych fragmentów nie tylko tuż przed egzaminem
oraz numery boczne umożliwiające szybkie odnalezienie w tekście książki pojęć z
indeksu.
Dr hab. Ewa Borkowska-Bagieńska – profesor na Wydziale Prawa i
Administracji Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, kierownik Katedry Prawa
Rzymskiego i Historii Prawa Sądowego. Autorka prac dotyczących historii prawa i myśli
kodyfikacyjnej w Polsce oraz dziejów kultury prawnej Europy od XVIII do XX w., monografii
o cechowym prawie gospodarczym siedemnastowiecznych miast Wielkopolski, Zbiorze Praw
Sądowych Andrzeja Zamoyskiego, biografii prof. Edwarda Taylora, a także współautorka
podręczników akademickich z zakresu historii prawa sądowego.
Spis treści:
Od Autora
Zakres przedmiotowy i chronologiczny podręcznika
Rozdział I. ŹRÓDŁA PRAWA
1. Epoka feudalna
1.1. Pojęcie i etapy rozwoju oraz charakterystyka ogólna prawa i jego źródeł
1.2. Źródła poznania prawa sądowego
1.2.1. Prawo zwyczajowe (średniowiecza, doby nowożytneji oświecenia)
1.2.2. Prawo stanowione (średniowiecza, doby nowożytnej, oświecenia)
1.2.3. Prawo rzymskie
1.2.4. Prawo kanoniczne i inne prawa wyznań (prawo Żydów i islam)
1.2.5. System prawa Anglii
2. Prawo państwa kapitalistycznego
2.1. Ramy czasowe i etapy rozwoju
2.2. Kodeks jako podstawowe źródło prawa w państwach konstytucyjnych; elementy
techniki kodyfikacyjnej
2.2.1. Prawo cywilne, handlowe i proces cywilny
2.2.2. Prawo i proces karny
2.2.3. Elementy techniki kodyfikacyjnej
2.3. System prawa precedensowego
2.3.1. Anglia
2.3.2. Stany Zjednoczone
2.4. Prawo na ziemiach polskich doby rozbiorów i proces jego unifikacji w Polsce
międzywojennej (1918-1939)
2.4.1. Okres zaborów
2.4.2. Proces unifikacji i kodyfikacji prawa w Polsce międzywojennej
3. Prawo socjalistyczne
3.1. Rosja i Związek Radziecki
3.1.1. Prawo cywilne
3.1.2. Prawo karne
3.2. Polskie prawo socjalistyczne
3.2.1. Prawo cywilne
3.2.2. Prawo karne i proces karny
Rozdział II. INSTYTUCJE PRAWA CYWILNEGO I HANDLOWEGO EPOKI FEUDALNEJ I DOBY
KAPITALIZMU. PROCES CYWILNY
1. Prawo osobowe
1.1. Zdolność prawna w epoce feudalnej oraz w wielkich kodeksach cywilnych
1.2. Zdolność do czynności prawnych
1.2.1. Epoka feudalna
1.2.2. Państwo kapitalistyczne
1.3. Ewolucja osoby prawnej
2. Prawo rodzinne
2.1. Małżeńskie prawo osobowe
2.1.1. Epoka feudalna
2.1.2. Państwo kapitalistyczne
2.2. Prawo majątkowe małżeńskie w epoce feudalnej oraz w XIX i XX wieku
2.3. Stosunki osobiste w rodzinie feudalnej i burżuazyjnej
3. Prawo rzeczowe
3.1. Epoka feudalna
3.1.1. Własność i jej przedmiot. Posiadanie
3.1.2. Ograniczenia feudalnego prawa własności ziemi
3.1.3. Formy obrotu prawnego
3.1.4. Ograniczone prawa rzeczowe
3.2. Prawo państwa konstytucyjnego
3.2.1. Prawo własności państwa liberalnego
3.2.2. Ograniczenia wolności własności w prawie XX wieku i ich doktrynalne uzasadnienia
4. Prawo zobowiązań i ewolucja prawa handlowego
4.1. Epoka feudalna
4.2. Prawo zobowiązań państw konstytucyjnych
4.2.1. Swoboda umów i jej ograniczenia
4.2.2. Prawo handlowe oraz jego instytucje w epoce feudalnej i kapitalistycznej
5. Prawo spadkowe
5.1. Epoka feudalna
5.2. Prawo państwa kapitalistycznego
6. Proces cywilny
6.1. Proces średniowieczny
6.2. Doba nowożytna
6.3. Proces cywilny od końca XVIII do XX wieku
Rozdział III. PRAWO KARNE I PROCES KARNY EPOKI FEUDALNEJ ORAZ XIX IXX WIEKU
1. Prawo karne epoki feudalnej
1.1. Prywatny charakter represji karnej i proces publicyzacji prawa karnego w okresie
średniowiecza
1.2. Przestępstwo i kara w prawie doby nowożytnej. Odmienności prawa polskiego
1.3. Kierunek humanitarny XVIII wieku i realizacja jego postulatów
2. Feudalny proces karny
2.1. Średniowieczny proces skargowy
2.2. Geneza i rozwój procesu inkwizycyjnego oraz specyfika polskiego prawa procesowego
2.3. Postulaty procesowe humanitarystów i ich realizacja
3. Prawo i proces karny XIX i XX wieku
3.1. Kierunki myśli prawniczej
3.2. Zasady i kierunki zmian
3.3. Przestępstwo
3.4. Kara i zasady odpowiedzialności
3.5. Proces karny
256 stron, B5, oprawa miękka