W książce
autor wyjaśnia ciemną stronę chemii – jak to się dzieje, że substancje chemiczne
będące w naszym otoczeniu i codziennym życiu, w pewnych warunkach są pożyteczne, a w
innych trujące.
Przedstawia
liczne przypadki zatruć, począwszy od tragicznych katastrof w Bopalu i Zatoce Minamata,
poprzez podanie przyczyn, jak pasożyty doprowadziły do procesów czarownic w Salem, aż
po rybę fugu – ceniony przysmak i jednocześnie trujący. Autor przekazuje wiedzę o
truciznach oraz sposobach ich działania i przeciwdziałania im, zwraca uwagę, że
trucizny z którymi możemy mieć kontakt przypadkowy lub zamierzony, są częścią
przyrody i tylko zrozumienie ich natury umożliwi ocenę rzeczywistego ryzyka zagrożenia
i nauczy bezpiecznego życia w ich otoczeniu.
Książka skierowana
jest do studentów na kierunkach związanych z ochroną zdrowia i środowiska oraz z
ekologia, do specjalistów toksykologów, a także dla ogółu Czytelników
zainteresowanych truciznami.
Spis treści:
Wykaz tytułów tabel
Wykaz skróconych podpisów pod rysunki
Wstęp
Jak korzystać z książki
Trucizny
Stara sztuka, nowa nauka
Człowiek to związki chemiczne
Fizjologia
Jak związki chemiczne działają na organizm i co organizm z nimi robi
Narażenie
Uszkodzenia miejscowe
Wchłanianie do organizmu
Losy związku chemicznego w organizmie
Usuwanie związków chemicznych z organizmu
Czynniki wpływające na większą lub mniejszą toksyczność
związków chemicznych
Gatunki Czynniki wpływające na działanie związków
chemicznych na ludzi
Wiek
Dieta
Stan zdrowia
Czynniki genetyczne
Styl życia
Indukowanie i hamowanie enzymów
Tolerancja, synergizm, addytywność, wzmacnianie, antagonizm
Skutki działania związków chemicznych na organizm
Zależność dawka-reakcja
Skutki fizjologiczne
Uszkodzenia tkanek Zaburzenia procesów metabolicznych
Wpływ na rozwój embrionu i płodu (teratogeneza)
Wpływ na układ odpornościowy
Działanie na materiał genetyczny (mutageneza)
Powstawanie raka (kancerogeneza)
Diagnozowanie i leczenie zatrucia
Nie obawiaj się leków
Nie ma leków bezpiecznych, są tylko bezpieczne sposoby ich
używania
Paracetamol
Poszukiwanie odtrutek
Talidomid
Na czym polega teratogenne działanie talidomidu
Aspiryna
W jaki sposób aspiryna powoduje krwawienia z żołądka
Syndrom Reyesa
Przedawkowanie aspiryny
Korzystne skutki działania aspiryny
Penicylina
Leki przeciwbakteryjne
W jaki sposób penicylina zabija bakterie
Niekorzystne działanie penicyliny
Inne leki pochodzące od pleśni
Mutacje i oporność bakterii Hydralazyna i izoniazyd - Czynniki genetyczne a
toksyczność
Izoniazyd - wpływ czynników genetycznych na toksyczność
Hydralazyna (apresolina)
Narkotyki
Kokaina
Heroina
Nałóg i tolerancja
Leczenie zatruć wywołanych morfiną lub heroiną
Ekstaza
Leki ziołowe
Aristolochia fangchi
Dziurawiec
Herbaty ziołowe i alkaloidy pyrolizydynowe
Ocena bezpieczeństwa leków
Krew, pot i łzy
Pestycydy
DDT i chloroorganiczne środki owadobójcze
Gromadzenie się związków chemicznych w łańcuchu pokarmowym
biokumulacja i biomagnifikacja
Jak działa DDT i dlaczego jest toksyczny dla owadów, a nie dla
ssaków
Skutki zakazu stosowania DDT
Związki fosforoorganiczne
Wykrywanie i leczenie zatruć związkami fosforoorganicznymi
Opóźniona przewlekła neuropatia wywołana przez związki
fosforoorganiczne
Parakwat - bezpieczny środek chwastobójczy czy niebezpieczna trucizna?
Leczenie zatruć parakwatem
Inne środki chwastobójcze
Inne pestycydy
Farba przeciw obrastaniu powierzchni i toksyczna tributylocyna
Czy pestycydy pozostają w żywności?
Pierwsze zginęły koty
Zanieczyszczenia środowiskowe
Rtęć - skażenie i zatrucie
Choroba Minamata
Teratogenne działanie metylortęci
Dlaczego rtęć w różnych postaciach powoduje różne objawy
Arsen Dioksyna (TCOD)
Narażenie człowieka na działanie dioksyn
PCB oraz PBB (polichlorobifenyle oraz polibromobifenyle)
Leki w ściekach
Środki powodujące zaburzenia w układzie hormonalnym
Ołów
Narażenie na działanie ołowiu występujące obecnie
Skutki zatrucia ołowiem
Glin
Naturalni zabójcy
Trujące związki chemiczne stworzone przez naturę
Skopolamina i wrzeszczący korzeń mandragory
Alkaloidy pirolizydynowe
Rycyna
Cykuta i szczwół plamisty - kat Sokratesa
Strychnina - otruty przez ostatnią dawkę w butelce
Paproć
Toksyny grzybowe - trujące muchomory i grzyby magiczne
Toksyny zwierzęce
Węże-grzechotniki i kobry
Trujące ropuchy i pieniące się żaby
Toksyny pochodzące od stworzeń morskich
Pająki
Skorpiony
Bakterie
Szalony kapelusznik i ciężki przypadek trądziku
Przemysłowe związki chemiczne
Rtęć
Chlorek winylu
Kadm
Rozpuszczalniki
Azbest
Najczęstsze skutki działania przemysłowych związków
chemicznych na robotników
Prawodawstwo chroniące robotników
Pod zlewem i w ogrodowej szopie
Trucizny domowe
W jaki sposób środek do usuwania powłok malarskich powoduje zatrucie tlenkiem
węgla
Tlenek węgla - zwyczajna, a jednak zabójcza trucizna
Płyn do chłodnic - słodki, a jednak zabójczy
Dlaczego płyn do chłodnic jest trujący
Leczenie zatrucia płynem do chłodnic
Alkohol metylowy
Leczenie zatrucia alkoholem metylowym
Wąchanie kleju lub odurzanie się rozpuszczalnikami
Alkohol - ulubiony środek odurzający
Tolerancja alkoholu
Leczenie alkoholizmu - rola przypadkowości
Ochronne działanie napoi alkoholowych
Zemsta na Rasputinie
Związki chemiczne używane do zabijania
Cyjanek - gorzkie migdały, Herman Goering i Rasputin
Wykrywanie i leczenie zatrucia cyjankiem
Arsen
Arsen - użyteczny lek czy śmiertelna trucizna?
Jak przebiega zatrucie arsenem
Objawy i wykrywanie zatrucia arsenem
Strychnina=
Objawy i wykrywanie zatrucia strychniną
Tal - trucizna prawie doskonała
Jak tal działa w organizmie?
Leczenie zatrucia talem
Morderstwo za pomocą tlenku wągla
Morderstwo za pomocą herbicydu
Trucizny używane w czasie wojny
Napitek imbirowy i olej hiszpański
Toksyczne składniki i zanieczyszczenia żywności
Naturalne zanieczyszczenia żywności
Aflatoksyna i spleśniałe orzeszki ziemne
Sporysz
Czarownice z Salem
Ergotyzm
Trikoteceny i inne mikotoksyny
Ochratoksyna i nefropatia bałkańska
Botulina i botulizm
Czerwone przypływy i trujące małże
Żywność zawierająca substancje toksyczne
Fugu - ryba rozdymkokształtna
Badacze polarni i witamina A
Maniok, jabłka i migdały
Fasola fawa i anemia hemolityczna
Nienaturalne zanieczyszczenia żywności
dioksyny i belgijski skandal z mięsem drobiowym
Katastrofa rolnicza w Michigan
Tragedia spowodowana imbirowym napitkiem i „the jake walk
blues"
Syndrom hiszpańskiego oleju toksycznego
Zanieczyszczenia żywności powstające podczas jej przygotowywania
Niebezpieczne frytki i szwedzki tunel
Żółcień masłowa i zieleń Scheele'a
Dodatki do żywności
Rodzaje dodatków do żywności — Tli
Czy dodatki do żywności są szkodliwe?
Tartrazyna
Inne barwniki żywności
Kwas benzoesowy i benzoesany
Przeciwutleniacze
Sacharyna
Glutaminian sodu i syndrom chińskiej restauracji
Ocena bezpieczeństwa dodatków do żywności i jej
zanieczyszczeń
Ryzykowny interes
Ocena bezpieczeństwa i ryzyka chemicznego
Ocena narażenia
Niebezpieczeństwo
Badania niebezpieczeństwa dla ludzi
Badania niebezpieczeństwa dla zwierząt
Badania niebezpieczeństwa prowadzone in vitro
Badania niebezpieczeństwa prowadzone na innych rodzajach zwij
Ocena bezpieczeństwa i jak się ona przydaje
Historia sacharyny
Ocena ryzyka związanego z zanieczyszczeniami żywności
Jak ludzie postrzegają ryzyko?
Literatura
Słowniczek
Skorowidz
336 stron, B5, oprawa miękka