Dionizos - "Agathos Daimon"
Nasza opowieść o Agathos Daimon nie będzie miała
charakteru chronologicznego. Nie jest to wyrazem lekceważenia tego, co o bogach przekazały
nam najstarsze źródła literackie, a więc Homer i Hezjod; jednak to, co jest możliwe
przy opracowywaniu tematu innych bogów greckich – próba zrozumienia ich pierwotnych
funkcji na podstawie świadectw przekazanych przez tych właśnie autorów, w przypadku
Dionizosa możliwe nie jest. Ponadto nie jest naszym zamiarem ukazanie wizerunku boga czy
to u poszczególnych autorów, czy też w poszczególnych epokach literackich. Sądzimy
bowiem, że takie podejście mogłoby jedynie zamazać obraz, jaki staramy się nakreślić.
W naszej rozprawie wykorzystujemy więc wszelkie zachowane źródła, począwszy od
tabliczek z pismem linearnym B, poprzez najstarsze źródła literackie, a skończywszy na
autorach z pierwszych wieków chrześcijaństwa.
Z tekstu
„Agathos daimon” dr Rybowskiej wypełnia przykrą i dotkliwą lukę w polskiej
literaturze naukowej, tym dotkliwszą, że odczuwalną jednakowo boleśnie na różnych
obszarach badawczych - ścisłej od filologii klasycznej poczynając, poprzez
religioznawstwo, kulturoznawstwo, teatrologii sztuki performatywne, aż po różne odmiany
i działy antropologii. (…) Mimo istnienia prac Kerenyi’ego, Eliadego, Seaforda,
Detienne’a czy Burkerta nadal brakuje pełnej syntezy monograficznej tego tajemniczego
boga.
Prof. dr hab. Kazimierz Korus
Przedmowa
Część I O bogu, który przynosił ludziom radość
1. Dionizos jako bóg wina w najstarszych zabytkach literackich i ikonograficznych
2. Problem pochodzenia kultu boga
3. Dawcy dóbr wszelakich, czyli o indoeuropejskich wyobrażeniach bóstwa związanego z
wegetacją
4. Od tłoczni do orchestry, czyli od Dionizjów Wiejskich do Dionizjów Miejskich
4. a. Lenaje
4. b . Zamaskowany Dionizos
5. Anthesteria –„Święto Dionizosa Limnaios”
5. a. Pitchoigia – „Dzień Otwierania Beczek” (11 Anthesterion)
5. b. Choes – „Dzień Dzbanów” (12 Antesterion)
5. c. Chytroi – „Dzień Garnków” (13 Anthesterion)
6. Oschoforia – „Święto Przynoszenia Winnych Gron” (7. Pyanepsion)
7. Właściwości wina ofiarowanego ludziom
7. a. Wino i bóg Dionizos jako dawcy radości
7. b . Wino najlepszym lekarstwem
7. c. Radość i utrapienie , czyli dwoista natura wina, jako prawda o korzystających z
daru boga, a nie o bogu
7. d . Wino przyczyną szaleństwa i nieszczęść
7. e . Wino i bóg Dionizos synonimami pokoju
8. Sympozjon – jako radość „wspólnego picia” pod opieką Dobrego Bóstwa
9. Dionizos Bakchos i misteria bakchiczne
9 a. „Orficy i bakchoi?”
9. b . Orfeusz jako założyciel misteriów i twórca Hieroi Logoi
9. c. „Ci wokół Orfeusza”
9. d . Problem „mitu orfickiego” i jego związek z misteriami
Część II Na tropie „menad” podążających na Agrionia
Obraz rytu sparagmosu i omofagii oraz jego desakralizacja w przekazach literackich
Menadyczna orejbazja i thiasos
Projtydy i Melampus
Minyady z Orchomenos
Agronia
Theomachoi (Likurg, Orfeusz, Penteusz)
Spis ilustracji
Bibliografia
I. Wykaz skrótów
II. Teksty źródłowe
III. Przekłady
IV. Słowniki i encyklopedie
V. Monografie
VI. Artykuły
Indeks autorów nowożytnych
Indeks verborum
Indeks nazw własnych
366 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka
