Ismailici
Zarys historii
Ismailici to ugrupowanie muzułmańskie, które w VIII w. wyodrębniło się z
szyizmu. Przez całe stulecia wiadomości o nim czerpano jedynie z relacji wrogich im
autorów sunnickich oraz kronik krzyżowców, dlatego nauczanie i praktyki tej społeczności
obrosły mitami i legendami (opowieść o asasynach podległych Starcowi z Gór).
Odkrycie w pierwszej połowie XX w. licznych materiałów źródłowych, zachowanych w
prywatnych kolekcjach, nadało nowy wymiar badaniom nad rolą i znaczeniem ismailitów w
dziejach islamu. F. Daftary, na podstawie rzetelnej analizy naukowej dostępnych źródeł,
przedstawia fascynujący obraz dramatycznej historii tego ugrupowania, w której okresy
prześladowań i wewnętrznych schizm przeplatały się z wiekami potęgi i rozwoju, m.in.
przebieg kształtowania się doktryny, państwo Fatymidów w Afryce Północnej i Egipcie
(X-XII w.), wspólnotę perskich wyznawców skupionych wokół ośrodka w twierdzy Alamut
(XI-XIII w.), a po jej zniszczeniu proces wyłaniania się współczesnych form ruchu
(m.in. społeczności chodżów pod przywództwem Aga Khanów).
Autor przybliża także skomplikowane i okrywane tajemnicą zasady wiary, zwłaszcza
ezoteryzm i oczekiwanie na przyjście mesjasza-mahdiego, oraz omawia twórczość
wybitnych myślicieli ismailickich.
Farhad Daftary jest wybitnym badaczem dziejów ruchu ismailickiego i
opublikował wiele znaczących studiów z tej dziedziny, m.in. The Ismailis: Their History
and Doctrines oraz The Assasin Legends: Myth of the Ismailis, redagował także Mediaeval
Ismaili History and Thought. Regularnie współpracuje z Encyclopaedia Iranica i
Encyclopaedia of Islam. Obecnie kieruje pracą Department of Academic Research and
Publications w The Institute of Ismaili Studies w Londynie.
Wstęp
Uwagi dotyczące transkrypcji, dat i skrótów
Rozdział 1. Historia i historiografia ismailicka: okresy, źródła i badania
Okresy historii ismailitów
Rozwój historiografii ismailickiej
Antyismailicka twórczość muzułmańska
Legenda asasynów w utworach średniowiecznych pisarzy zachodnich
Spojrzenie orientalistów
Współczesny postęp w badaniach nad ismailizmem
Rozdział 2. Początki i wczesna historia: szyici, ismailici i karmaci
Podziały w okresie wczesnego islamu
Początki szyizmu
Wczesna historia szyizmu: kajsanici i imamici
Imamat Ga‘fara a?-?adiqa, Abu al-Hattaba i Isma‘ila
Pierwsi ismailici
Da‘wa z III/IX wieku
Schizma 286/899 roku i jej konsekwencje
Wczesne doktryny ismailickie
Rozdział 3. Okres fatymidzki: dawlai da‘wa
Zarys ogólny
Założenie i konsolidacja kalifatu fatymidzkiego
Sukcesy Fatymidów w czasach Al-Mu‘izza
Filozoficzny ismailizm da‘ich irańskich
Fatymidzka da‘wa i da‘i, czyli Kair i „wyspy”
Schizma nizarycko-mustalicka w 487/1094 roku
Późni Fatymidzi i wczesny ismailizm mustalicki
Rozdział 4. Okres Alamutu w historii ismailizmu nizaryckiego
Zarys ogólny
?asan S abbah ? i bunt perskich ismailitów
Doktryna ta‘limu i konsolidacja państwa nizaryckiego
Nizarycko-seldżucka sytuacja patowa
Proklamowanie qiyamy, czyli Zmartwychwstania
Zbliżenie z islamem sunnickim i interpretacje At ?-?usiego
Ostatnie dziesięciolecia
Rozdział 5. Dzieje późniejsze ismailitów: ciągłość i modernizacja
Wzorce zachowań nizarytów po upadku Alamutu – problemy badawcze
Wczesne lata po upadku Alamutu i związki nizaryzmu z sufizmem
Odrodzenie Andżudanu w historii nizaryckiej
Chodżowie i ismailizm satpanth
Bohorowie i ismailizm tajjibicki
Współczesny rozwój społeczności nizaryckiej
Słownik terminów
Bibliografia
Indeks
260 stron, Format: 16.5x23.5cm, Format: 16.5x23.5cm