Eisenstein o Meyerholdzie
Książka przygotowana przez Władimira Zabrodina, historyka kina radzieckiego i
badacza twórczości Siergieja Eisensteina, skomponowana została z tekstów Eisensteina
odnoszących się do życia i twórczości Wsiewołoda Meyerholda oraz wybranych tekstów
Meyerholda opatrzonych komentarzem Eisensteina.
Ten swoisty kolaż przedstawia różne formy wypowiedzi Eisensteina i zawiera, jak
twierdzi autor wyboru, „prawie wszystkie teksty Eisensteina o Meyerholdzie, jakie
opublikowano w Rosji”. Są to: fragmenty wspomnień i nieukończonych książek,
dzienniki, notatki do spektakli, listy do matki i przyjaciela z dzieciństwa,
korespondencja i materiały osobiste, wykłady i prace na temat teatru i sztuki filmowej
oraz okolicznościowe, często wymuszone, wypowiedzi oficjalne.
Wybór pokazuje pełne spektrum ocen i opinii Eisensteina o Meyerholdzie oraz stosunek
ucznia do nauczyciela i mistrza, przedstawia także idee i poglądy obu wybitnych twórców
na sztukę teatru i kina. Zabrodin w posłowiu "Meyer wszędzie" wskazuje na
interesującą paralelę „dwoistości”: tak jak droga twórcza Meyerholda była
naznaczona jego zerwaniem z tradycją szkoły Konstantina Stanisławskiego, tak
osobowość twórcza Eisensteina kształtowała się w opozycji i w uzależnieniu od
dokonań Meyerholda. Pierwsze zapiski są datowane na rok 1919, ostatnie pochodzą z roku
śmierci Eisensteina: od lat fascynacji przez lata odrzucenia dorobku mistrza i
kwestionowania teatru jako instytucji po lata pojednania i prób ujęcia doświadczeń
Meyerholda z perspektywy historyka i pedagoga sztuki scenicznej.
W posłowiu Zabrodin podkreśla, że Eisenstein w tekstach o charakterze literackim
często wypowiada się „pod maską”, co pozwala mu ukryć wątki autobiograficzne.
Analizując różne płaszczyzny relacji ucznia i mistrza na podstawie jednej z
nieukończonych i nieopublikowanych jeszcze prac Eisensteina, "Puszkin a Gogol",
Zabrodin wysuwa przypuszczenie, że „niedostępną” i „bezimienną” ukochaną
Eisensteina była druga żona Meyerholda, Zinaida Reich.
Książka jest kopalnią informacji o dokonaniach twórczych obu głównych
protagonistów jak i o rosyjskim i radzieckim teatrze i filmie tego czasu.
Książka jest opatrzona wstępem i posłowiem autora wyboru tekstów, Władimira
Zabrodina, oraz zawiera indeks osobowy.
372 strony, oprawa twarda