Historia naturalna ludzkiego myślenia
Co sprawia, że ludzkie myślenie jest wyjątkowe?
Jak pierwsi ludzie nauczyli się współpracować?
Jakie są wspólne źródła ludzkiego poznania i życia społecznego?
Język czy kultura, wyrób narzędzi czy religia?
Od czasów Darwina uczeni zmagają się z pytaniem, co zasadniczo odróżnia człowieka
od innych zwierząt.
W swojej znakomitej książce Michael Tomasello przedstawia summę swoich
dwudziestoletnich badań porównawczych ludzi i naczelnych.
Jego zdaniem to relacje społeczne są kluczem do naszej poznawczej wyjątkowości.
Z chwilą gdy nasi przodkowie nauczyli się myśleć kolektywnie i realizować wspólne
cele, ludzkość znalazła się na swej wyjątkowej ścieżce ewolucyjnej.
Myślenie mogłoby się wydawać czynnością całkowicie
indywidualną. I u innych gatunków taką właśnie jest. U ludzi jednak myślenie jest
jak muzyk jazzowy improwizujący nową solówkę w zaciszu swego domu. Robi to, zgadza
się, w samotności, ale używa instrumentu skonstruowanego w tym celu przez kogoś
innego, czerpie z doświadczeń lat nauki gry i grania z innymi muzykami, w granicach
gatunku muzycznego z bogatym skarbcem legendarnych solówek, gra dla wyimaginowanej
publiczności, miłośników jazzu. U ludzi myślenie jest indywidualną improwizacją
uwikłaną w społeczne i kulturowe struktury.
Fragment książki
Książka Michaela Tomasello pozwala zrozumieć zarówno
różnice jak i podobieństwa pomiędzy ludzkim umysłem a umysłami innych stworzeń.
WALL STREET JOURNAL
Michael Tomasello – amerykański psycholog rozwojowy, dyrektor
Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maksa Plancka. W latach 2002–05 przewodniczył
Międzynarodowemu Towarzystwu Badań nad Językiem Dzieci (IASCL).
W roku 2004 otrzymał nagrodę fundacji Fyssen, w maju 2006 nagrodę Jean Nicod w Paryżu,
a w 2007 roku nagrodę Umysł i Mózg Uniwersytetu w Turynie. Został uhonorowany nagrodą
im. Williamsa Jamesa ufundowaną przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne. W 2015
roku nakładem CCPress ukaże się jego bestsellerowa książka Dlaczego współpracujemy?.
Przedmowa .... 9
1. Hipoteza dzielonej intencjonalności .... 13
2. Intencjonalność indywidualna .... 23
Ewolucja poznania .... 24
Myśleć jak małpa .... 35
Poznanie w służbie rywalizacji .... 52
3. Intencjonalność współdzielona .... 61
Nowa forma współpracy .... 63
Nowa forma kooperatywnej komunikacji .... 89
Myślenie drugoosobowe .... 121
Perspektywiczność: spojrzenie stąd i stamtąd .... 134
4. Intencjonalność kolektywna .... 141
Powstanie kultury .... 144
Narodziny komunikacji konwencjonalnej .... 164
Myślenie bezstronne .... 198
Obiektywność: spojrzenie znikąd .... 210
5. Myślenie ludzkie jako współpraca .... 215
Teorie ewolucji poznawczej człowieka .... 217
Socjalność i myślenie .... 230
Rola ontogenezy .... 247
6. Wnioski .... 255
Przypisy .... 265
Bibliografia .... 271
Indeks .... 289
203 strony, Format: 14.0x21.5cm, oprawa twarda