OBOWIĄZKI INFORMACYJNE W UMOWACH O USŁUGI FINANSOWE TERESZKIEWICZ P. Księgarnia

Obowiązki informacyjne w umowach o usługi finansowe

Książka jest kompleksowym studium zagadnienia obowiązków o charakterze informacyjnym w umowach dotyczących usług finansowych, w szczególności kredytu, ubezpieczenia, poręczenia oraz usług inwestycyjnych.

Autor omawia przesłanki, treść oraz skutki naruszenia obowiązków informacyjnych. Wnikliwej analizie poddaje regulacje dotyczące obowiązków ostrzegawczych i doradczych w dziedzinie kredytu konsumenckiego, obrotu instrumentami finansowymi (dyrektywa MiFID), jak również problematykę odpowiedzialności cywilnoprawnej z tytułu naruszenia obowiązków o charakterze informacyjnym.

Omawiane zagadnienia przedstawiono na tle obowiązujących regulacji prawnych, stanowiska polskiej i zagranicznej doktryny prawniczej, a także bogatego orzecznictwa z zakresu umów o usługi finansowe.

Stan prawny na 1 czerwca 2014 roku.

Wykaz skrótów
Podziękowania
Wprowadzenie

Część I Analiza ochrony informacyjnej na gruncie wybranych typów umów o świadczenia finansowe

Rozdział I
Ochrona informacyjna na gruncie umowy kredytu
1. Wprowadzenie. Dogmatyczna kwalifikacja umowy kredytu
1.1. Stosunek do umowy pożyczki
1.2. Ujęcie kredytu na gruncie regulacji kredytu konsumenckiego
1.3. Praktyka bankowa
1.4. Typowe ryzyka stron umowy kredytu
1.5. Konkluzja
2. Przegląd stanowisk praw narodowych w zakresie obowiązków informacyjnych i doradczych kredytodawcy
2.1. Prawo francuskie
2.1.1. Wprowadzenie
2.1.2. Obowiązek ostrzegawczy banku
2.1.3. Inne postaci obowiązków banku wobec kredytobiorcy
2.1.4. Proceduralny reżim obowiązków banku
2.1.5. Sankcja naruszenia obowiązku ostrzegawczego
2.1.6. Ocena stanowiska prawa francuskiego
2.2. Obowiązki banku oferującego świadczenia inwestycyjne
2.2.1. Obowiązek eksploracyjny banku
2.2.2. Obowiązek informacyjno-ostrzegawczy o treści produktu
2.2.3. Granice obowiązków przedsiębiorstwa inwestycyjnego
2.2.4. Obowiązek doradczy wobec inwestora
2.2.5. Odpowiedzialność odszkodowawcza wobec inwestora
2.2.6. Ocena stanowiska prawa francuskiego
2.3. Prawo niemieckie
2.3.1. Wprowadzenie
2.3.2. Obowiązek informacyjny banku wobec kredytobiorcy
2.3.3. Obowiązek doradczy banku wobec kredytobiorcy
2.3.4. Obowiązek badania zdolności kredytowej
2.3.5. Sankcje naruszenia obowiązków informacyjnych przez bank
2.3.6. Ocena stanowiska prawa niemieckiego. Wpływ prawa konsumenckiego
2.3.7. Ochrona inwestora na gruncie prawa prywatnego
2.3.8. Ocena
2.4. Prawo angielskie
2.4.1. Wprowadzenie
2.4.2. Obowiązek informacyjny i doradczy banku wobec kredytobiorcy
2.4.3. Obowiązek lojalności banku wobec klienta. Stosunek powiernictwa
2.4.4. Ocena
2.5. Stanowisko prawa polskiego w zakresie obowiązków informacyjnych instytucji finansowej
2.5.1. Wprowadzenie
2.5.2. Ustawa - Prawo bankowe
2.5.3. Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego w odniesieniu do ochrony informacyjnej klienta banku i jego krytyka
2.5.4. Ochrona informacyjna nabywcy produktów inwestycyjnych (inwestora)
2.5.5. Wstępna ocena
3. Konstrukcja modelu ochrony informacyjnej klienta usług finansowych w prawie unijnym i polskim
3.1. Umowa kredytu
3.1.1. Wprowadzenie
3.1.2. Ocena formalnego modelu ochrony informacyjnej
3.1.3. Krytyka modelu informacyjnego z perspektywy funkcji socjalnej prawa prywatnego
3.1.4. Obowiązek udzielenia wyjaśnień na gruncie dyrektywy 2008/48/WE
3.1.5. Model odpowiedzialnego udzielania kredytu jako antyteza ochrony informacyjnej
3.2. Ochrona informacyjna inwestora w prawie unijnym
3.2.1. Wprowadzenie
3.2.2. Zakres harmonizacji na gruncie dyrektywy MiFID i jej znaczenie dla prawa prywatnego
3.2.3. System obowiązków przedsiębiorstwa inwestycyjnego na gruncie dyrektywy MiFID
3.2.4. Przepisy dyrektywy MiFID a dogmatyka prawa narodowego
3.2.5. Ocena systemu ochronnego na gruncie dyrektywy MiFID
3.2.6. Dyrektywa MiFID a umowy dotyczące produktów finansowych wysokiego ryzyka
3.2.7. Nowelizacja dyrektywy MiFID. Dyrektywa MiFID II
4. Rozważania ogólne. Model powinnego zachowania banku jako kredytodawcy oraz doradcy klienta
4.1. Przydatność konstrukcji umowy bankowej
4.1.1. Stan piśmiennictwa i jego ocena
4.1.2. Konstrukcja umowy ramowej w prawie unijnym
4.2. Treść umowy kredytu jako przesłanka obowiązku informacyjnego
4.3. Szczególne zastosowania obowiązku informacyjnego banku
4.3.1. Kredyt udzielany w celu restrukturyzacji zadłużenia
4.3.2. Kredyty udzielane w walucie obcej
4.3.3. Obowiązek odmowy udzielenia kredytu ze względu na ochronę interesów klienta
4.4. Obowiązek informacyjny banku w odniesieniu do zamierzonego wykorzystania kredytu
4.4.1. Uwagi ogólne
4.4.2. Zalecenia banku co do wykorzystania kredytu
4.4.3. Determinacja wykorzystania kredytu
4.4.4. Problematyka ciężaru dowodu
4.4.5. Zagadnienie przypisania kredytodawcy skutków zachowania się pośredników
4.5. Obowiązki kredytodawcy w związku z ustawowym prawem kredytobiorcy-konsumenta do odstąpienia od umowy
4.6. Kredyt udzielany w celu nabycia instrumentów finansowych
4.7. Konflikty interesów a obowiązek informacyjny banku
4.7.1. Ocena na gruncie umowy kredytu
4.7.2. Perspektywa prawa czynności inwestycyjnych

Rozdział II
Ochrona informacyjna klienta ubezpieczeniowego
1. Potrzeba informacyjna ubezpieczającego
2. Ubezpieczenie a inne postaci produktów finansowych
3. Stanowisko angielskiego common law. Przydatność kategorii uberrimae fidei
4. Wnioski
5. Charakter prawny obowiązku ubezpieczyciela
6. Formalny model informacyjny w umowie ubezpieczenia
6.1. Wprowadzenie
6.2. Informacja o świadczeniu ubezpieczeniowym
6.3. Umowa ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym
6.4. Informacja o ryzyku transakcyjnym - szczególna kategoria prawa ubezpieczeń
6.4.1. Treść obowiązku
6.4.2. Sankcja naruszenia obowiązku
6.5. Ocena stanu ustawowego
7. Obowiązek doradczy ubezpieczyciela
7.1. Analiza na gruncie dyrektywy 2002/92/WE
7.1.1. Obowiązek eksploracyjny pośrednika ubezpieczeniowego
7.1.2. Obowiązek doradczy pośrednika ubezpieczeniowego
7.1.3. Ocena
7.2. Obowiązek doradczy na gruncie implementacji dyrektywy 2002/92/WE
7.2.1. Prawo polskie
7.2.2. Ustawowy obowiązek doradczy ubezpieczyciela na gruncie ustawy niemieckiej
8. Ubezpieczenie jako produkt. Przykłady z orzecznictwa
9. Zindywidualizowany model informacyjny w umowie ubezpieczenia - propozycja rozwiązania z perspektywy prawa polskiego
9.1. Ubezpieczenia o funkcji odszkodowawczej
9.2. Ubezpieczenia o funkcji kapitałowej
10. Obowiązki instytucji finansowej jako kontrahenta a status pośredników informacyjnych
11. Przydatność idei odpowiedzialności za produkt niebezpieczny w analizie usług finansowych
11.1. Prawo unijne i polskie
11.2. Stanowisko prawa amerykańskiego - wzmianka
11.3. Wnioski
11.3.1. Zagadnienie percepcji ryzyka produktu
11.3.2. Wada produktu czy niedochowanie standardu zachowania się przez producenta
11.3.3. Idea "wad" umowy w dziedzinie usług finansowych - wybrane przykłady z orzecznictwa
11.3.4. Konkluzja politycznoprawna

Rozdział III
Ochrona informacyjna poręczyciela
1. Specyfika poręczenia jako typu umowy
1.1. Wprowadzenie
1.2. Poręczenia altruistyczne a komercyjne
1.3. Asymetria informacyjna w umowach poręczenia
2. Ujęcie informacyjnej ochrony poręczyciela w wybranych systemach prawnych
2.1. Stanowisko prawa polskiego
2.2. Ochrona informacyjna poręczyciela z perspektywy prawnoporównawczej
2.2.1. Prawo angielskie
2.2.2. Prawo francuskie
2.2.3. Prawo niemieckie
2.2.4. Prawo holenderskie
2.2.5. Ochrona poręczyciela na gruncie prawa unijnego
3. Teoretyczne uzasadnienie obowiązków informacyjno-doradczych wierzyciela wobec poręczyciela
3.1. Perspektywa konstytucyjna
3.2. Uzasadnienie instytucjonalne
3.3. Zagadnienie nieodpłatności poręczenia
3.4. Poręczenie a wyzysk i nieważność czynności prawnej
3.4.1. Uniwersalizacja ratio legis art. 388 k.c.
3.4.2. Przesłanka "relacji zaufania" na gruncie art. 388 k.c.
3.4.3. Ocena na gruncie art. 58 k.c.
3.4.4. Określoność nakazu zachowania się adresowanego do wierzyciela
3.5. Elementy modelu informacyjnego ochrony poręczyciela
3.5.1. Informacja o treści i skutkach umowy poręczenia
3.5.2. Obowiązek wierzyciela do nakłonienia poręczyciela, aby zasięgnął niezależnej rady
3.5.3. Ocena rozwiązania doradczego
3.5.4. Zakres zastosowania modelu doradczego
3.5.5. Sankcja naruszenia obowiązku przez wierzyciela
3.5.6. Ocena z perspektywy prawa polskiego
3.5.7. Ocena modelu kontroli zgodności umowy z zasadami współżycia społecznego
3.5.8. Reżym ochronny dla zabezpieczeń rzeczowych

Część II Ochrona informacyjna w systemie instrumentów ochronnych w prawie prywatnym

Rozdział IV
Rozważania o generalizacji obowiązków informacyjnych na gruncie systemu ochrony w prawie prywatnym
1. Znaczenie dogmatyki prawa umów w formułowaniu kryteriów obowiązków informacyjnych
1.1. Figura uberrimae fidei jako kategoria deskryptywna
1.2. Przydatność kategorii powiernictwa jako kryterium obowiązków informacyjnych
1.2.1. Doniosłość kategorii powiernictwa na gruncie common law
1.2.2. Szczegółowe unormowanie obowiązku informacyjnego powiernika
1.2.3. Powiernictwo a undue influence
1.2.4. Perspektywa piśmiennictwa polskiego
1.3. Stypizowany układ interesów stron jako kryterium obowiązku informacyjnego
1.4. Relatywizacja kryterium układu interesów
1.4.1. Otwartość koncepcji
1.4.2. "Demitologizacja" stadium przedkontraktowego
1.4.3. Paradygmatyczna rola umowy sprzedaży w kształtowaniu wzorców argumentacji
1.4.4. Wnioski z doktryny niemieckiej
1.4.5. Wnioski z doktryny francuskiej
1.4.6. Prawo polskie
1.4.7. Prawo unijne: dyrektywa 99/44/WE - wzmianka
1.5. Przydatność reżimu umowy sprzedaży w dziedzinie usług finansowych
1.5.1. Doniosłość instytucji rękojmi
1.5.2. Doniosłość przyczynowości braku informacji dla decyzji transakcyjnej
1.5.3. Uprzywilejowana pozycja informacyjna sprzedawcy. Caveat emptor
1.6. Przedmiot świadczenia stron jako kryterium obowiązków informacyjnych
1.7.Losowy charakter umowy jako kryterium obowiązków o charakterze informacyjnym
2. Obowiązki informacyjne a system wad oświadczeń woli
2.1. Obowiązki informacyjne a błąd
2.1.1. Doniosłość obowiązków eksploracyjnych
2.1.2. Doniosłość błędu w dziedzinie usług finansowych
2.1.3. Przydatność formuły błędu w nowych projektach kodyfikacyjnych
2.2. Obowiązki informacyjne a podstęp
2.2.1. Wprowadzenie
2.2.2. Podstęp jako instytucja ochrony przed deficytem informacyjnym
2.2.3. Milczenie jako podstęp
2.2.4. Konkluzja
2.3. Figura prawna generalnego obowiązku informacyjnego
2.3.1. Generalny obowiązek informacyjny jako figura retoryczna
2.3.2. Negatywne ujęcie ogólnego obowiązku informacyjnego
2.3.3. Krytyczna ocena
2.3.4. Obiektywna doniosłość informacji jako przesłanka obowiązku informacyjnego
2.3.5. Kryterium dostępu do informacji
3. Obowiązek doradczy jako instytucja ogólna prawa umów
3.1. Przesłanki obowiązku doradczego
3.2. Uzasadnienie obowiązku doradczego
3.3. Koszty doradztwa
3.4. Ryzyka instytucji doradztwa
3.5. Propozycja rozwiązania
3.6. Wymóg adekwatności świadczenia umownego jako uzupełnienie obowiązku doradczego
4. Instytucja wyzysku i nieważności czynności prawnej jako uzupełnienie ochrony informacyjnej
4.1. Wprowadzenie
4.2. Uzasadnienie instytucji wyzysku
4.3. Przesłanka subiektywna po stronie wyzyskanego
4.3.1. Brak doświadczenia na gruncie art. 388 k.c.
4.3.2. Wyzysk a lekkomyślność
4.4. Przesłanka obiektywna: nieproporcjonalność świadczeń
4.5. Doniosłość relacji zaufania na gruncie wyzysku lub nieważności
4.6. Niezależna rada udzielona wyzyskanemu jako negatywna przesłanka wyzysku
4.7. Nieważność czynności prawnej ze względu na naruszenie obowiązku informacyjnego
5. Podział funkcji między judykaturę a legislatywę w statuowaniu instrumentów ochrony informacyjnej

Rozdział V
Teoretyczne uzasadnienie instytucji obowiązków informacyjnych
1. Autonomia woli jako źródło obowiązków informacyjnych
1.1. Autonomia jako odpowiedzialność za własne sprawy (negatywny wymiar autonomii)
1.1.1. Negatywny wymiar autonomii a obowiązki informacyjne
1.1.2. Negatywny wymiar autonomii a idea odpowiedzialnego udzielania kredytu
1.2. Autonomia jako dostępność adekwatnych opcji (pozytywny wymiar autonomii)
1.2.1. Ryzyko braku zrozumienia przez klienta konstrukcji produktu
1.2.2. Altruizm ze strony instytucji finansowej
1.3. Konkluzja
2. Obowiązki informacyjne a sprawiedliwość umowna
2.1. Sprawiedliwość wyrównawcza a sprawiedliwość rozdzielcza
2.2. Jednolite ujęcie sprawiedliwości
3. Model normatywny kontrahenta w świetle dorobku nauk behawioralnych
3.1. Proces nabywania informacji z perspektywy nauk behawioralnych
3.2. Ocena i znaczenie zjawisk behawioralnych dla modelu normatywnego klienta instytucji finansowych

Rozdział VI
Odpowiedzialność z tytułu naruszenia obowiązków informacyjnych
1. Wykonanie obowiązku informacyjnego
2. Postulaty dotyczące sposobu przekazywania informacji. Postulaty ekonomii informacyjnej
2.1. Zasada kooperacji
2.1.1. Ilość informacji
2.1.2. Jakość informacji
2.2. Wymóg wskazania alternatywnego zachowania informacyjnego
2.2.1. Istnienie alternatywnych zachowań informacyjnych
2.2.2. Posłużenie się standardami empirycznymi
2.2.3. Zastrzeżenia wobec powyższych propozycji
3. Sankcje naruszenia obowiązków informacyjnych w umowach o usługi finansowe
3.1. Adekwatność wzruszalności umowy jako sankcji naruszenia obowiązków informacyjnych
3.2. Wymóg przyczynowości naruszenia obowiązku informacyjnego dla decyzji kontrahenta
3.3. Ustalenie rozmiaru szkody powstałej wskutek naruszenia obowiązku informacyjnego
3.3.1. Stanowisko doktryny niemieckiej
3.3.2. Stanowisko prawa angielskiego
3.3.3. Ocena z perspektywy prawa polskiego
3.4. Rozkład ciężaru dowodu w wypadku naruszenia obowiązków informacyjnych
3.4.1. Stanowisko orzecznictwa francuskiego
3.4.2. Ułatwienia dowodowe na gruncie prawa niemieckiego
3.4.3. Stanowisko prawa polskiego
3.4.4. Dowód prawdopodobieństwa wystąpienia szkody. Konstrukcja utraconej szansy
3.5. Przyczynienie się poszkodowanego
3.6. Narażenie drugiej strony na określone ryzyko
3.7. Inne wybrane sankcje naruszenia zindywidualizowanych obowiązków informacyjnych
3.7.1. Prawo dostosowania umowy jako sankcja naruszenia obowiązków informacyjnych
3.7.2. Prawo wypowiedzenia umowy z tytułu naruszenia obowiązków informacyjnych

Podsumowanie
Bibliografia
Duties of disclosure and advice in contracts relating to financial services (Summary)
Indeks rzeczowy

728 stron, Format: 13.0x20.5cm, oprawa twarda

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.