Kryzys banków centralnych
Skutki stopy procentowej bliskiej zera
Niekonwencjonalna polityka pieniężna (długotrwałe
utrzymywanie stóp procentowych bliskich zeru oraz masowe tworzenie pieniądza w celu
zakupu papierów wartościowych na rynkach finansowych) jest największym eksperymentem w
polityce pieniężnej po II wojnie światowej. Andrzej Rzońca daje najpełniejszą – w
znanej mi literaturze światowej – analizę skutków tego eksperymentu. Jego wnioski
należy traktować jako poważne ostrzeżenie przed tą polityką.
Leszek BalcerowiczPrezes NBP w latach 2001–2007
Wstrząs, jaki zapoczątkowały w 2007 roku zaburzenia na amerykańskim rynku
kredytów hipotecznych, a który szybko przybrał postać globalnego kryzysu finansowego,
skłonił największe banki centralne świata do działań określanych jako
niekonwencjonalne lub niestandardowe. Andrzej Rzońca przekonująco wykazuje, że
sprowadzenie stóp procentowych do poziomu bliskiego zera czy szeroki zakres luzowania ilościowego
mogą wprowadzić bank centralny na ścieżkę, z której niełatwo będzie się wycofać.
Normalizacja polityki pieniężnej może się oddalać, a bilanse banków komercyjnych nie
będą ulegać wystarczającej naprawie. Symptomy takiego rozwoju wydarzeń są dzisiaj
wyraźnie widoczne i warto poświęcić uwagę przenikliwemu objaśnieniu ich przyczyn i
możliwych następstw.
Dariusz Filar
Członek RPP w latach 2004–2010
Są przynajmniej trzy powody, dla których należy tę książkę przeczytać.
Dotyczy jednego z węzłowych zagadnień współczesnej ekonomii – kwestii roli banków
centralnych w systemie gospodarki rynkowej. Przedstawia bardzo wnikliwą i oryginalną
analizę konsekwencji polityki pieniężnej prowadzonej przez niektóre banki centralne państw
wysoko rozwiniętych. A napisał to znakomite studium jeden z najzdolniejszych ekonomistów
młodego pokolenia, który już dzisiaj współtworzy oblicze nauk ekonomicznych w Polsce.
Jerzy Hausner
Członek RPP bieżącej kadencji
Jedna z najuważniejszych pozycji ostatnich lat z dziedziny ekonomii i polityki
pieniężnej. Porusza fundamentalne kwestie teorii ekonomii i polityki wychodzenia z
największego od lat 30-tych XX wieku kryzysu gospodarki światowej. W szczególności
kwestionuje skuteczność tzw. niekonwencjonalnej polityki pieniężnej, która wbrew
intencjom może wydłużać okres wychodzenia z kryzysu, m.in. ograniczając bodźce do
restrukturyzacji oraz zwiększając niepewność. Znaczenie poruszanych zagadnień, sposób
analizy oraz wnioski odbiegające od „obiegowej mądrości” sprawiają, że książka
Andrzeja Rzońcy powinna spotkać się z zainteresowaniem zarówno teoretyków ekonomii,
jak i osób odpowiedzialnych za prowadzenie polityki gospodarczej.
Jerzy Pruski
Prezes Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
Członek RPP w latach 1998–2004
Wstęp
1. Wprowadzenie do analizy
1.1. Podstawowe pojęci
1.2. Podejście do analizy
1.3. Główna oś krytyki stopy procentowej bliskiej zera w literaturze
1.4. Wpływ utrzymywania stopy procentowej blisko zera po kryzysie finansowym na wzrost
gospodarki
1.5. Osadzenie w tradycji ekonomii
1.6. Wcześniejsze badania nad kosztami stopy procentowej bliskiej zera po wybuchu kryzysu
finansowego
1.7. Główne wnioski
2. Skutki potencjalnego utrwalenia naturalnej stopy procentowej na niskim poziomie
2.1. Wnioski z nowego keynesowskiego schematu analitycznego dla polityki pieniężnej
2.2. Konsekwencje uchylenia założenia o braku istotnego wpływu banku centralnego na
naturalną stopę procentową
2.3. Załamanie łącznego popytu a zdolność banku centralnego do zarządzania
oczekiwaniami podmiotów gospodarujących
2.4. Podsumowanie
3. Wpływ stopy procentowej bliskiej zera na restrukturyzację i niepewność po
kryzysie
3.1. Kanały wpływu stopy procentowej bliskiej zera na restrukturyzację
3.2. Powiązania między restrukturyzacją a niepewnością
3.3. Podsumowanie
4. Wpływ stopy procentowej bliskiej zera na kredyt i inne rodzaje zewnętrznego
finansowania
4.1. Dostępność kredytu i innych rodzajów zewnętrznego finansowania po kryzysie
4.2. Skutki zmniejszenia dostępności kredytu i innych rodzajów zewnętrznego
finansowania po kryzysie
4.3. Sposoby uwzględniania kredytu w nowym keynesowskim schemacie analitycznym
4.4. Wpływ niskiego natężenia restrukturyzacji na korzystanie z kredytu i innych źródeł
zewnętrznego finansowania
4.5. Podsumowanie
5. Wpływ stopy procentowej bliskiej zera na zdolność banku centralnego do
zwiększania podaży pieniądza
5.1. Pieniądz w nowym keynesowskim schemacie analitycznym i praktyce banków centralnych
5.2. Kryzys finansowy i stopa procentowa bliska zera a zdolność banku centralnego do
zwiększenia podaży pieniądza
5.3. Stopa procentowa bliska zera a uboczne skutki ilościowego luzowania polityki
pieniężnej
5.4. Podsumowanie
6. Wpływ stopy procentowej bliskiej zera na stan finansów publicznych
6.1. Skutki stymulacji fiskalnej w warunkach stopy procentowej bliskiej zera
6.2. Pułapka zerowej stopy procentowej i narastającego długu publicznego
6.3. Podsumowanie
7. Obserwacje z Japonii ze Szwecją i Koreą Południową w tle
7.1. Naturalna stopa procentowa, wzrost gospodarczy, restrukturyzacja
7.2. Kredyt
7.3. Baza monetarna, podaż pieniądza, deflacja
7.4. Finanse publiczne, podejście rządu do restrukturyzacji
7.5. Podsumowanie
8. Wnioski z analizy - rekomendacje dla polityki pieniężnej
8.1. Rekomendacje dla polityki stopy procentowej po wybuchu kryzysu finansowego
8.2. Rekomendacje odnośnie do ilościowego luzowania po wybuchu kryzysu finansowego
8.3. Polityka pieniężna w krajach nieprzechodzących kryzysu finansowego, w warunkach
niekonwencjonalnych działań podejmowanych przez główne banki centralne
8.4. Podsumowanie
Bibliografia
Indeks
542 strony, Format: 16.5x23.8cm, oprawa twarda
