Przekształcenia pragmatyk urzędniczych członków korpusu slużby cywilnej i
pracowników samorządowych
Budowa profesjonalnej służby publicznej, działającej na podstawie aksjologicznych
założeń demokratycznego państwa prawa, jest procesem złożonym i długotrwałym.
Polskie doświadczenia w tym zakresie nie są znikome, gdyż geneza służby państwowej
sięga okresu międzywojennego. Przedstawione w monografii rozważania obejmują
uwarunkowania prawne kształtowania się polskiej służby publicznej - w części
regulującej status prawny członków korpusu służby cywilnej oraz pracowników
samorządowych - w ustawodawstwie po 1989 r. Od tego bowiem czasu kształtowały się
nowoczesne idee funkcjonowania polskiej administracji publicznej, które znalazły
bezpośredni wyraz także w obowiązujących pragmatykach urzędniczych.
W ciągu ostatnich kilkunastu lat zagadnienie służby cywilnej było regulowane
czterema - całkowicie różnymi - aktami prawnymi. W przypadku problematyki pracowników
samorządowych ustawodawca przyjął w tym samym czasie dwie, także diametralnie różne,
ustawy. Zmiany takie, z każdym kolejnym wejściem w życie nowej ustawy, wywierały
wpływ na praktyczne funkcjonowanie korpusu urzędniczego, a tym samym na jakość i
prawidłowość realizacji zadań państwa.
W monografii, analiza prawna skupiona została przede wszystkim na krajowych ustawach
zwykłych. Konieczność przeprowadzenia kompleksowej oceny poprawności tych aktów
prawnych była jednak powodem odniesienia się dodatkowo do założeń nie tylko
ustrojowych, ale także do prawa międzynarodowego. Badania te zostały uzupełnione o
szeroką analizę orzecznictwa (krajowego i międzynarodowego), doktryny prawa i
dokumentów powstałych w praktyce działania administracji publicznej. Dzięki
zastosowanym metodom badawczym (przede wszystkim prawnodogmatycznej) możliwym było
zidentyfikowanie istotnych trendów w prawodawstwie polskim dotyczącym służby
publicznej oraz sformułowanie uzasadnionych ocen, wniosków i postulatów odnośnie do
problematyki pragmatyk urzędniczych.
Słowo od Autora
Wykaz skrótów
Wykaz literatury
Wykaz aktów prawnych i innych aktów przywołanych w tekście
Wykaz orzeczeń przywołanych w tekście
Inne źródła naukowe
Wstęp
Rozdział I. Status prawny członków korpusu służby cywilnej i pracowników
samorządowych w prawie międzynarodowym i Konstytucji RP
§1. Status prawny członków korpusu służby cywilnej i pracowników samorządowych a
prawo międzynarodowe
I. Wpływ prawa Unii Europejskiej na status członków korpusu polskiej służby cywilnej
i polskich pracowników samorządowych
1. Prawo dostępu do krajowej służby publicznej w Traktacie o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej
2. Zasada równości płci w służbie publicznej w prawie Unii Europejskiej
3. Prawo do dobrej administracji w świetle Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej
4. Konwencja w sprawie zwalczania korupcji, w którą zaangażowani są urzędnicy
Wspólnot Europejskich lub urzędnicy Państw Członkowskich
5. Status pracowników samorządowych a prawo UE
II. Wpływ zaleceń Komitetu Ministrów Rady Europy na status krajowych funkcjonariuszy
publicznych
1. Zalecenie Komitetu Ministrów RE dotyczące statusu pracowników publicznych w Europie
2. Zalecenie Komitetu Ministrów RE w sprawie kodeksów postępowania pracowników
publicznych
III. Problematyka statusu funkcjonariuszy publicznych w wybranych aktach prawnych prawa
międzynarodowego
1. Postanowienia Konwencji o Ochronie Praw Człowieka
i Podstawowych Wolności z 1950 r. mogące mieć wpływ na sytuację prawną pracownika
publicznego
2. Status pracowników publicznych w świetle Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich
(Osobistych) i Politycznych
3. Prawa pracownicze pracowników publicznych wynikające z Europejskiej Karty Społecznej
4. Prawa pracownicze pracowników publicznych wynikające z Konwencji Nr 151
Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej ochrony prawa organizowania się i
procedury określania warunków zatrudnienia w służbie publicznej
5. Status pracowników samorządowych w świetle Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego
2. Problematyka służby cywilnej i statusu pracowników samorządowych w świetle
Konstytucji RP
I. Zagadnienie organizacji służby publicznej (w tym statusu służby cywilnej i
pracowników samorządowych) w ustawach zasadniczych wybranych państw europejskich
II. Konstytucyjne gwarancje dostępu do służby publicznej
1. Ustrojowe ograniczenia dostępu do służby publicznej
2. Ustawowe ograniczenia dostępu do służby publicznej
III. Konstytucjonalizacja korpusu służby cywilnej
1. Aksjomat "zawodowości" służby cywilnej
2. Aksjomat "rzetelności" służby cywilnej
3. Aksjomat "bezstronności" i "neutralności politycznej" służby
cywilnej
IV. Model "kariery" jako wyznaczony przez ustrojodawcę model dla polskiej
służby cywilnej
V. Pojęcie "administracja rządowa" jako wyznacznik obszaru objętego
właściwością korpusu służby cywilnej
VI. Konstytucyjna koncepcja służby cywilnej a zasada niepołączalności mandatu
parlamentarnego
1. Ustrojowe zasady niepołączalności mandatu posła z zatrudnieniem w administracji
rządowej
2. Zagadnienie składu Rady Służby Cywilnej w kontekście zasady incompatibilitas
VII. Pracownicy samorządowi a postanowienia Konstytucji RP
Rozdział II. Przekształcenia modeli i struktury organizacyjnej służby cywilnej
oraz katalogu jednostek organizacyjnych objętych korpusem służby cywilnej w
ustawodawstwie polskim po 1989 r
§1. Analiza zmian modeli służby cywilnej w powojennych ustawach o służbie cywilnej
I. Modele teoretyczne służby cywilnej
II. Zmiany koncepcji modelu polskiej służby cywilnej
§2. Przekształcenia statusu, organizacji i kompetencji organów służby cywilnej w
ustawodawstwie polskim po 1989 r
I. Szef Służby Cywilnej - zmiany koncepcji jego pozycji i roli oraz zakresu kompetencji
1. Szef Służby Cywilnej jako instytucja prawa administracyjnego
2. Zmiany katalogu kompetencji Szefa Służby Cywilnej
3. Zmiany koncepcji wyodrębnienia organizacyjnego Szefa Służby Cywilnej
II. Zmiany regulacji dotyczących Rady Służby Cywilnej na podstawie ustaw o służbie
cywilnej
1. Rada Służby Cywilnej jako instytucja prawa administracyjnego
2. Zmiany katalogu zadań Rady Służby Cywilnej
3. Skład Rady Służby Cywilnej oraz tryb jej obsadzania
§3. Przekształcenia statusu i organizacji innych podmiotów mających wpływ na
służbę cywilną w świetle powojennych ustaw o służbie cywilnej
I. Uwagi ogólne
II. Miejsce w systemie służby cywilnej dyrektora generalnego urzędu
III. Koncepcja Komisji Kwalifikacyjnej do Służby Cywilnej oraz Komisji Odwoławczej
Służby Cywilnej w świetle ustawy o służbie cywilnej z 1996 r
IV. Miejsce w systemie służby cywilnej Wyższej Komisji Dyscyplinarnej
V. Pozycja i rola Krajowej Szkoły Administracji Publicznej w relacji z powojennymi
pragmatykami urzędniczymi członków korpusu służby cywilnej
§4. Modyfikacje katalogu jednostek organizacyjnych objętych korpusem służby cywilnej
Rozdział III. Zmiany celu, aksjologicznych założeń i klasyfikacji
teoretyczno-prawnej pragmatyk urzędniczych pracowników samorządowych oraz
przekształcenia koncepcji pojęcia "pracownik samorządowy" i "pracodawca
samorządowy" w świetle ustaw o pracownikach samorządowych z 1990 r. i z 2008 r
§1. Wyodrębnienie kategorii pracowników samorządowych na tle zmian struktury
administracji państwowej
§2. Zmiany celu, aksjologicznych założeń i klasyfikacji teoretyczno-prawnej pragmatyk
urzędniczych pracowników samorządowych
I. Ustawowo deklarowany cel praginatyk urzędniczych pracowników samorządowych
II. Aksjologiczne założenia ustawy o pracownikach samorządowych z 2008 r
III. Prawo publiczne jako gałąź prawa obejmująca ustawę o pracownikach samorządowych
z 2008 r
§3. Przekształcenia koncepcji pojęcia "pracownik samorządowy"
I. Miejsce zatrudnienia jako przesłanka wyodrębnienia kategorii "pracowników
samorządowych"
II. Podstawy zatrudnienia jako istotne elementy pojęcia "pracownik
samorządowy"
1. Ograniczenie zakresu stosowania mianowania
2. Szczególny charakter wyboru w świetle pragmatyk urzędniczych pracowników
samorządowych
3. Powołanie jako podstawa nawiązania stosunku pracy w samorządzie terytorialnym
4. Umowa o pracę w stosunkach pracy w samorządowej służbie publicznej
§4. Przekształcenia koncepcji pojęcia "pracodawca samorządowy"
I. Prawne ujęcie pojęcia "pracodawca" w Kodeksie pracy
II. "Pracodawca samorządowy" w świetle ustawy o pracownikach samorządowych z
1990 r
III. "Pracodawca samorządowy" w świetle ustawy o pracownikach samorządowych z
2008 r
Rozdział IV. Problematyka wybranych elementów mających istotny wpływ na status
prawny członków korpusu służby cywilnej i pracowników samorządowych w prawie polskim
po 1989 r
§1. Uwagi wprowadzające
§2. Ustawowe uregulowanie problemu rekrutacji i selekcji w korpusie służby cywilnej i
administracji samorządowej
I. Uwagi ogólne
II. Koncepcja naboru do służby cywilnej w świetle kolejnych pragmatyk urzędniczych
członków korpusu służby cywilnej
1. Założenia konkurencyjnego naboru w pragmatykach urzędniczych członków korpusu
służby cywilnej
2. Problematyka obsady wyższych stanowisk w służbie cywilnej w świetle ustaw o
służbie cywilnej po 1989 r
3. Nabór w służbie cywilnej jako element postępowania administracyjnego i przedmiot
sądowej kontroli
III. Koncepcja naboru pracowników samorządowych w świetle kolejnych pragmatyk
urzędniczych
1. Wolne stanowisko urzędnicze jako przesłanka przeprowadzenia naboru w samorządzie
terytorialnym
IV. Zróżnicowana sytuacja prawna wybranych kategorii kandydatów do służby publicznej
§3. Obowiązki i uprawnienia członków korpusu służby cywilnej i pracowników
samorządowych
I. Uwagi ogólne
II. Klasyfikacja obowiązków członków korpusu służby cywilnej i pracowników
samorządowych
1. Obowiązki określające jakościową stronę wykonywania pracy lub pełnienia służby
2. Obowiązki określające stosunek pracownika i funkcjonariusza do zatrudniającej go
jednostki organizacyjnej i do służby
III. Klasyfikacja uprawnień członków korpusu służby cywilnej i pracowników
samorządowych
1. Uprawnienia płacowe i urlopowe
2. Wybrane, pozapłacowe i nie urlopowe uprawnienia członków korpusu służby cywilnej i
pracowników samorządowych
§4. Etyka służbowa, jako element kształtujący status członka korpusu służby
cywilnej i pracownika samorządowego
I. Uwagi ogólne
II. Założenia aktów prawnych, określających wymagane postawy etyczne
1. Zarządzenie Nr 114 Prezesa Rady Ministrów z 11.10.2002 r. w sprawie ustanowienia
Kodeksu Etyki Służby Cywilnej
2. Zarządzenie Nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6.10.2011 r. w sprawie wytycznych w
zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu
służby cywilnej
3. Kodeks Etyki Pracowników Urzędu m.st. Warszawy
§5. Odpowiedzialność dyscyplinarna członków korpusu służby cywilnej i pracowników
samorządowych jako czynnik kształtujący służbę publiczną
I. Uwagi ogólne
II. Naruszenie obowiązków służbowych jako przesłanka odpowiedzialności
dyscyplinarnej
III. Funkcja odpowiedzialności dyscyplinarnej w służbie cywilnej i samorządzie
terytorialnym
IV. Organizacja systemu instytucji egzekwujących odpowiedzialność dyscyplinarną
w samorządzie terytorialnym i służbie cywilnej
V. Odpowiedzialność dyscyplinarna jako kategoria prawa administracyjnego - próba
klasyfikacji
Zakończenie
330 stron, Format: 14.5x20.5cm, oprawa miękka
