Uwarunkowania równowagi gospodarczej i stabilności społecznej w krajach nordyckich
Na tle współczesnych gospodarek Europy i świata gospodarki krajów nordyckich wyróżniają
się relatywnie wysokimi wskaźnikami wzrostu gospodarczego, a jednocześnie dobrym zrównoważeniem,
co odzwierciedla się w ustabilizowanych finansach publicznych i zdrowych rynkach pracy.
Obserwacja polityki gospodarczej i społecznej prowadzonej w krajach nordyckich pozwala
dostrzec wiele podobieństw występujących w podejmowanych tam działaniach.
Celem niniejszej książki jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie o to, do
jakiego stopnia model nordycki rzeczywiście ujednolica politykę gospodarczą i
społeczną północnej Europy, a w jakim stopniu dopuszcza występowanie pewnych różnic
pomiędzy poszczególnymi krajami badanego obszaru.
Wstęp
1. Kulturowe źródła ładu instytucjonalnego w krajach nordyckich /
11
Władysława Kiwak, Marcin Brycz
1.1. Wprowadzenie
1.2. Ograniczoność modelu neoklasycznego
1.3. Źródła ładu instytucjonalnego
1.4. Podsumowanie
2. Majątek, wzrost gospodarczy i produktywność w krajach nordyckich z
perspektywy rachunków narodowych / 27
Marcin Brycz
2.1. Wprowadzenie
2.2. Pomiar wzrostu gospodarczego
2.3. Pomiar wartości majątku
2.4. Majątek a wzrost gospodarczy i produktywność
2.5. Podsumowanie
3. Model polityki rynku pracy w krajach nordyckich wypracowany po kryzysie
bankowym z lat 1990–1993 i europejskiej recesji z przełomu lat osiemdziesiątych i
dziewięćdziesiątych XX w. / 43
Ewa Ignaciuk
3.1. Wprowadzenie
3.2. Podstawowe założenia nordyckiej polityki rynku pracy
3.2.1. Dania
3.2.2. Szwecja
3.2.3. Finlandia
3.2.4. Norwegia
3.2.5. Islandia
3.3. Rola układów zbiorowych w regulowaniu stosunków pracy
3.4. Wpływ polityki rynku pracy na aktywizację rynku pracy
3.4.1. Dania
3.4.2. Szwecja
3.4.3. Finlandia
3.4.4. Norwegia
3.4.5. Islandia
3.5. Podsumowanie
4. Finanse publiczne krajów nordyckich na przełomie XX i XXI w. / 69
Dariusz Filar
4.1. Wprowadzenie
4.2. Przyczyny i przebieg nordyckiego kryzysu bankowego w latach 1990–1993
4.3. Szwecja – od konsolidacji fiskalnej do nowej ramy instytucjonalnej finansów
publicznych
4.3.1. Destabilizacja finansów publicznych w latach 1991–1994 i program konsolidacji
fiskalnej w latach 1995–1998
4.3.2. Ustanowienie pułapu wydatków budżetu państwa od 1997 r
4.3.3. Cel długookresowy sektora finansów publicznych
4.3.4. Wymóg zrównoważenia budżetów samorządów lokalnych
4.3.5. Rada Polityki Fiskalnej
4.4. Finlandia – utrata równowagi w finansach publicznych i wysiłki na rzecz jej
przywrócenia w związku z przystąpieniem do Unii Gospodarczej i Walutowej
4.4.1. Głęboka destabilizacja finansów publicznych w latach 1991–1994
4.4.2. Konsolidacja finansów publicznych i reforma instytucji fiskalnych od 1995 r
4.4.3. Finanse publiczne Finlandii po 2000 r
4.5. Norwegia – wydobycie ropy naftowej z Morza Północnego jako kluczowy czynnik wpływający
na politykę fiskalną państwa
4.5.1. Pierwsze dwa dziesięciolecia eksploatacji ropy naftowej z Morza Północnego
4.5.2. Nowe podejście do dochodów z ropy naftowej – utworzenie Oljefondet (norweskiego
funduszu naftowego)
4.5.3. Dążenie do poprawy efektywności sektora publicznego
4.6. Dania – pragmatyzm w dostosowywaniu polityki fiskalnej do zmiennych wyzwań
4.6.1. Dwukrotna reorientacja w finansach publicznych w latach siedemdziesiątych i
osiemdziesiątych XX w
4.6.2. Regulacje kredytowe „diety kartoflanej” po 1986 r
4.6.3. Keynesowskie narzędzia walki z bezrobociem od 1993 r
4.6.4. W przededniu globalnego kryzysu finansowego i w jego trakcie
4.6.5. Fundusze emerytalne jako długookresowy stabilizator finansów publicznych
4.7. Islandia – współzależność kryzysu bankowego i globalnego kryzysu finansowego
jako przyczyna załamania finansów publicznych
4.7.1. Prywatyzacja banków islandzkich na przełomie XX i XXI w
4.7.2. Upadek banków jako zasadniczy czynnik destabilizacji finansów publicznych
4.7.3. Przedłużone konsekwencje upadku ICESAVE dla finansów publicznych
4.8. Wnioski
5. Redystrybucja podatkowa w krajach nordyckich / 111
Grzegorz Szczodrowski
5.1. Wprowadzenie
5.2. Podstawowe parametry podatkowe krajów nordyckich
5.3. Charakterystyka podatków od dochodów osobistych (PIT) i podatków od wartości
dodanej (VAT) w krajach nordyckich
5.3.1. Szwecja
5.3.2. Norwegia
5.3.3. Finlandia
5.3.4. Dania
5.3.5. Islandia
5.3.6. Podsumowanie
5.4. Skuteczność wyrównywania dochodów przez podatki w krajach nordyckich
5.5. Perspektywa reform podatkowych w krajach nordyckich
6. Źródła dobrostanu w krajach nordyckich / 129
Ewa Ignaciuk, Władysława Kiwak
6.1. Wprowadzenie
6.2. Pojęcie i istota dobrostanu
6.3. Edukacja jako źródło dobrostanu
6.4. Zasoby naturalne
6.5. Czas pracy i czas wolny
6.6. Podsumowanie
Bibliografia
164 strony, oprawa miękka