Areszt rzeczy jako zabezpieczenie wierzytelności w miastach Polski średniowiecznej
Przeglądając księgi sądów miejskich w poszukiwaniu informacji o woźnych
sądowych, nie uzyskaliśmy spodziewanych rezultatów. Rzucały się natomiast w oczy
liczne wzmianki o areszcie, głównie kładzionym przez wierzycieli na majątku
dłużników.
Postanowiliśmy się temu zjawisku bliżej przyjrzeć, zwłaszcza że niewiele o nim jest
informacji w literaturze.
Uzyskany przez nas obraz aresztu – zabezpieczenia w prawie miast polskiego
średniowiecza pozostawia wrażenie niedosytu. Zbyt często, wobec milczenia źródeł,
badacz skazany jest na hipotezy czy znaki zapytania. Mimo wszystko sądzimy, że warto
czytelnikowi przedstawić ciekawą instytucję prawną, w której jak w zwierciadle odbija
się, choć w zamglonym tle, żywo pulsujące życie mieszkańców polskich miast epoki
średniowiecznej.
Wykaz źródeł z oznaczeniem skrótów stosowanych w pracy
Inne skróty
Wykaz literatury
Wstęp
1. Okoliczności podjęcia tematu
2. Stan badań
3. Areszt instytucja wielofunkcyjna
4. Areszt jako instytucja prawa niemieckiego
5. Podstawa źródłowa
6. Ramy chronologiczne
7. Zasięg terytorialny
8. Zasób informacji
9. Inne formy zabezpieczenia wierzytelności
10. Areszt ius dispositivum
11. Konstrukcja pracy
12. Metoda badawcza
Rozdział 1. Terminologia aresztu
1. Terminologia aresztu w księgach sądowych
1.1. Terminologia łacińska
1.2. Terminologia polska
1.3. Terminologia niemiecka
2. Terminologia aresztu w innych przekazach źródłowych
3. Wieloznaczność terminów
Rozdział 2. Kim byli aresztujący
1. Dominuje czynnik miejscowy
2. Inni
3. Problem z nieletnimi
4. Pełnomocnicy
Rozdział 3. Adresaci oświadczeń o areszcie
1. Nakaz wstrzemięźliwości niestosowany w praktyce
2. Adresat nie musiał być dłużnikiem
3. Chłopi
4. Kupcy
5. Uchylający się od jurysdykcji miejskiej
6. Dziedzice dorośli zmarłego dłużnika
7. Nieletni
8. Inne osoby chronione
9. Sytuacje szczególne
10. Brak adresata
Rozdział 4. Przedmiot aresztu
1. Stanisława Płazy kierunki rozwoju
2. Processus iuris Cracoviensis i Groicki
3. Areszt kładziono na całym majątku dłużnika
4. Sumy depozytowe
5. Areszt na rzeczach dłużnika znajdujących się u osoby trzeciej
6. Zmiana przedmiotu aresztu
Rozdział 5. Cel aresztu
1. Groicki i inni
2. Cel aresztu w księgach sądowych
Rozdział 6. W jakich okolicznościach następował areszt
1. Luki w informacjach
2. Śmierć dłużnika
3. Różnorodność okoliczności
Rozdział 7. Tytuł prawny aresztu
1. Często nieznany
2. Areszt pro debito
3. Różnorodność tytułów
Rozdział 8. Kwoty wierzytelności zabezpieczone aresztem
1. Często brak danych
2. Dane niekompletne
3. Dominują niskie kwoty
Rozdział 9. Miejsce w szeregu wierzycieli
1.1. Podmioty uprzywilejowane
1.2. Zapiski bez informacji o kolejności
1.3. Zapiski z informacją o kolejności
2. Kto ustalał miejsce wierzyciela
2.1. Umowne regulacje
2.2. Decyzja sądu
2.3. Wierzyciel
2.4. Nie wiemy kto
3. Kryteria
3.1. Według literatury i aktów prawnych
3.2. W źródłach praktyki sądowej
3.2.1. Dominuje milczenie
3.2.2. Pierwszeństwo zgłoszenia
3.2.3. Wysokość wierzytelności
3.2.4. Wartość dowodów
3.2.5. Zmiana kolejności
3.2.6. Inne
4. Wnioski
Rozdział 10. Cesja
Rozdział 11. Ugoda
Rozdział 12. Postępowanie aresztowe nieprocesowe
Wprowadzenie
1. Monit
2. Areszt
2.1. Stanowisko sądu
2.2. Stanowisko miasta
2.3. Areszt kładziony w sądzie
2.3.1. Areszt bez wzmianki o woźnym
2.3.2. Areszt dokonany w sądzie z udziałem woźnego
2.3.3. Woźny w miejskich księgach sądowych
2.3.4. Co znaczy arestare cum precone
2.3.5. Szczególny tryb postępowania
2.3.6. Dowodzenie roszczeń
2.3.7. Publikacja aresztu
2.4. Areszt kładziony poza sądem
2.5. Wielokrotne zgłaszanie aresztu
2.5.1. Groicki i prawo stanowione
2.5.2. Księgi sądowe
2.5.3. Kilka zgłoszeń w jednym
2.5.4. Ciągłość zgłoszeń
2.5.5. W jakim terminie należało zgłaszać kolejny areszt
2.6. Miejsce zgłaszania oświadczenia o areszcie. Problem forum
2.7. Treść i forma oświadczenia
2.8. Kto polecał wpisać areszt do ksiąg
2.9. W jakim terminie należało dokonać aresztu
2.10. Opłaty za zgłoszenie aresztu
2.11. Opłaty za wpis aresztu do ksiąg sądowych
2.12. Sądowe potwierdzenie aresztu
2.13. Czas trwania aresztu
2.14. Stanowisko dłużnika wobec aresztu
2.14.1. Skąd dłużnik wiedział o areszcie
2.14.2. Uznanie długu
2.14.3. Zgoda dłużnika na areszt
2.14.4. Spłata długu
2.14.5. Śmierć dłużnika
2.15. Rezygnacja z aresztu
2.16. Śmierć wierzyciela
2.17. Sprzeciw osób trzecich
2.18. Dawność
Rozdział 13. Proces aresztowy
1. Generalia
2. Groicki i inni
3. Czy proces?
3.1. Niejasne zapiski
3.2. Proces aresztowy bez pozywania
3.3. Pozew
3.3.1. Wierzyciel pozywa dłużnika
3.3.2. Dłużnik pozywa wierzyciela
3.3.3. Treść i forma pozwu
3.3.4. Kto wykonywał pozwanie
3.3.5. Dowody w procesie aresztowym
3.3.6. Nieletni w procesie aresztowym
3.3.7. Wielokrotność pozywania
3.3.8. Zgoda dłużnika na pozew
3.3.9. Pozew przed aresztem
3.4. Rozprawa sądowa
3.4.1. Wierzyciel na rozprawie
3.4.1.1. Żałoba
3.4.1.2. Nieobecność
3.4.2. Dłużnik na rozprawie
3.4.2.1. Ius dare et ius recipere, recht geben und recht nehmen
3.4.2.2. Szczególny tryb postępowania
3.4.2.3. Nieobecność dłużnika
3.4.2.4. Ucieczka dłużnika
3.5. Wyrok
3.5.1. Generalia
3.5.2. Wyroki uwalniające z aresztu
3.5.3. Wyroki na korzyść wierzyciela
3.5.3.1. Zasądzenie nieruchomości. Wwiązanie
3.5.3.2. Odzyskiwanie wierzytelności
3.5.3.3. Zasądzenie ruchomości
3.6. Długotrwałe procesy
3.7. Pomoc prawna
Rozdział 14. Areszt nieprawy
1. Groicki i Processus iuris
2. Księgi sądowe. Areszt samowolny
3. Areszt położony w niewłaściwym czasie
4. Areszt złożony mimo uprzedniej zgody na czynność prawną
5. Areszt more predonio
Rozdział 15. Charakter prawny aresztu
Zakończenie
Der Sachenarrest als Instrument zur Sicherung von Forderungen in mittelalterlichen
polnischen Stadten
227 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa twarda
