Uczestnictwo pracowników w spółce europejskiej
Obowiązująca od dziesięciu lat ustawa o europejskim zgrupowaniu interesów
gospodarczych i spółce europejskiej umożliwia polskim przedsiębiorcom tworzenie spółek
w drodze fuzji transgranicznej oraz przenoszenie siedziby już utworzonych spółek do
innego państwa bez ich likwidacji. Widoczne jest także stale rosnące zainteresowanie
przedsiębiorców z innych państw członkowskich prowadzeniem działalności gospodarczej
w formie spółki europejskiej. Uzasadnione wydaje się zatem przyjrzenie się problemom,
jakie powstają w związku z uczestnictwem pracowników w spółce europejskiej w świetle
prawa polskiego i unijnego.
Jednym z celów monografii jest podjęcie kompleksowych badań nad zagadnieniem
uczestnictwa pracowników w spółce europejskiej. Istotna jest również ocena wskazanych
unormowań pracowniczych w relacji do rozwiązań z zakresu struktury spółki
europejskiej oraz form udziału pracowników w pozostałych europejskich podmiotach
gospodarczych. Prowadzona analiza rozpoczyna się od ukazania podstaw uregulowania
uczestnictwa pracowników na płaszczyźnie krajowej oraz europejskiej i wyjaśnienia
pojęcia uczestnictwa pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem.
W publikacji omówiono także problematykę ochrony prawa pracowników do uczestnictwa
pod kątem powstania i funkcjonowania spółki europejskiej oraz zmian zachodzących po
jej zarejestrowaniu. Podjęto próbę określenia granic wolności stron w kształtowaniu
mechanizmów uczestnictwa pracowników w spółce europejskiej w drodze porozumienia oraz
dokonano oceny skutków, jakie ono wywołuje.
Równocześnie analizie poddano zakres wpływu pracowników na zarządzanie spółką
europejską, w której obowiązują zasady standardowe. Rozważania kończą się syntezą
unormowań odnoszących się do innych niż spółka europejska podmiotów gospodarczych
oraz wnioskami w zakresie ujednolicenia istniejącej regulacji.
Rozważania kończą się syntezą unormowań odnoszących się do innych niż spółka
europejska podmiotów gospodarczych oraz wnioskami w zakresie ujednolicenia istniejącej
regulacji.
Zainicjowanie szeroko zakrojonych badań nad uczestnictwem pracowników w spółce
europejskiej wydaje się pożądane ze względu na to, że liczba tych podmiotów w państwach
członkowskich Unii Europejskiej stale wzrasta. Według danych Europejskiego Instytutu
Związkowego (ETUI) 21.3.2014 r. w 25 krajach należących do Europejskiego Obszaru
Gospodarczego zarejestrowanych było ogółem 2125 spółek europejskich, z których 289
zidentyfikowano jako prowadzące działalność gospodarczą i zatrudniające powyżej 5
pracowników (tzw. „spółki normalne”)
Główny problem badawczy niniejszej pracy sprowadza się do ustalenia, czy przepisy
istniejące w obszarze uczestnictwa pracowników są w takim stopniu zespolone ze sposobem
powstania i strukturą spółki europejskiej, iż nie mogą być od nich oderwane.
Obowiązujące na płaszczyźnie europejskiej oraz krajowej regulacje dotyczące
uczestnictwa pracowników w przedsiębiorstwach ponadnarodowych są niezwykle rozproszone.
W polskim prawie pracy podjęta została już, jak na razie bezskutecznie, próba
umieszczenia tych przepisów w jednym akcie – Projekcie Zbiorowego Kodeksu Pracy. Należy
jednak zauważyć, że tylko w bardzo ograniczonym zakresie podjęto w Projekcie próbę
ujednolicenia tych przepisów. Istnieje potrzeba ustalenia, w jakim stopniu regulacje
odnoszące się do spółki europejskiej mogą stanowić pewien wzór dla stworzenia
modelu uczestnictwa pracowników w europejskich podmiotach gospodarczych. W tym celu niezbędna
jest analiza elementów instytucji uczestnictwa pracowników w spółce europejskiej i
wprowadzenie rozwiązań zapewniających jej skuteczność. Dla dopełnienia obrazu
prawnego konieczne jest wskazanie różnic pomiędzy regulacją dotyczącą spółki
europejskiej i innych przedsiębiorstw ponadnarodowych w aspekcie uczestnictwa pracowników
oraz ustalenia, czy istnieje możliwość ich przezwyciężenia.
Wprowadzenie
Wykaz skrótów
Wykaz literatury
Wykaz orzecznictwa
Rozdział I. Ewolucja uczestnictwa pracowników
1. Podstawy uczestnictwa pracowników
1.1. Podstawy historyczne
1.2. Podstawy etyczne
1.3. Podstawy społeczno-ekonomiczne
2. Podstawy uczestnictwa pracowników z perspektywy unijnej
3. Projekty unijnych aktów prawnych w zakresie uczestnictwa pracowników w spółce
europejskiej
3.1. Projekty z lat 70.
3.1.1. Uwagi wstępne
3.1.2. Projekt z 1970 r.
3.1.3. Projekt z 1975 r.
3.1.4. Uwagi końcowe
3.2. Projekty z przełomu lat 80. i 90.
3.2.1. Projekt z 1989 r.
3.2.2. Projekt z 1991 r.
3.3. Raport Davignona
3.4. Propozycje z lat 1997-2000
3.5. Projekty unijnych aktów prawnych w zakresie uczestnictwa pracowników w pozostałych
przedsiębiorstwach
4. Wnioski
Rozdział II. Pojęcie uczestnictwa pracowników
1. Uczestnictwo pracowników w zarządzaniu z perspektywy polskiej w latach 1918-2004
1.1. Lata 1918-1945
1.2. Lata 1945-1956
1.3. Lata 1956-1976
1.4. Lata 1976-1989
1.5. Lata 1989-2004
2. Uczestnictwo pracowników z perspektywy prawa międzynarodowego i unijnego
3. Pojęcie uczestnictwa pracowników w spółce europejskiej
3.1. Podmiot uczestnictwa
3.2. Wpływ pracowników na decyzje, jakie mają być podjęte w ramach spółki
3.3. Informowanie i konsultowanie
3.4. Partycypacja
4. Wnioski
Rozdział III. Uczestnictwo pracowników przy tworzeniu spółki europejskiej i
zmianach zachodzących po jej zarejestrowaniu
1. Uwagi wstępne
2. Sposoby zakładania spółki europejskiej
2.1. Powstanie przez łączenie się spółek
2.2. Utworzenie holdingowej spółki europejskiej
2.3. Przekształcenie istniejącej spółki akcyjnej w SE
2.4. Powstanie spółki zależnej
3. Wymóg uregulowania uczestnictwa pracowników przy rejestracji spółki europejskiej
3.1. Skutki niedołączenia porozumienia w sprawie uczestnictwa pracowników do wniosku o
rejestrację SE bądź niepełnej treści porozumienia
3.2. Rejestracja spółki europejskiej bez pracowników
3.2.1. Spółka europejska niezatrudniająca pracowników
3.2.2. Spółki uczestniczące niezatrudniające pracowników
4. Organy spółki europejskiej
4.1. Organ zarządzający w systemie dualistycznym
4.2. Organ nadzorczy w systemie dualistycznym
4.3. Organ administrujący w systemie monistycznym
4.4. Przepisy wspólne dla systemu monistycznego i dualistycznego
4.5. Walne zgromadzenie
5. Wpływ zmian w zarejestrowanej spółce europejskiej na uczestnictwo pracowników
6. Wnioski
Rozdział IV. Porozumienie w sprawie warunków uczestnictwa pracowników w spółce
europejskiej
1. Uwagi ogólne
2. Strony porozumienia
2.1. Specjalny zespół negocjacyjny
2.1.1. Rozpoczęcie procedury tworzenia specjalnego zespołu negocjacyjnego
2.1.2. Podział miejsc w specjalnym zespole negocjacyjnym
2.1.2.1. Ustalenie stanu zatrudnienia
2.1.2.2. Zasady podziału miejsc
2.1.3. Sposób wyboru lub desygnowania członków specjalnego zespołu negocjacyjnego a
zasada równości
2.1.4. Ochrona przedstawicieli pracowników na przykładzie członków specjalnego zespołu
negocjacyjnego
2.2. Organy właściwe spółek
3. Procedura zawierania porozumienia
3.1. Prowadzenie negocjacji "w duchu współpracy"
3.2. Prawo do ochrony informacji
3.3. Zakończenie negocjacji
4. Treść porozumienia
4.1. Pojęcie autonomii stron
4.2. Autonomia stron a minimalna treść porozumienia
4.2.1. Informowanie i przeprowadzanie konsultacji
4.2.2. Partycypacja
4.2.3. Ogólne składniki
4.2.4. Ograniczenie autonomii stron w przypadku spółki europejskiej powstałej w drodze
przekształcenia
4.3. Ograniczenia zewnętrzne wynikające ze statutu spółki europejskiej
5. Charakter prawny porozumienia
5.1. Prawo właściwe
5.2. Kryterium normatywności według rozporządzenia unijnego
5.3. Kryteria normatywności według Kodeksu pracy
6. Wnioski
Rozdział V. Zasady standardowe uczestnictwa pracowników w spółce europejskiej
1. Uwagi wstępne
2. Przesłanki stosowania zasad standardowych
2.1. Przesłanki stosowania zasad standardowych w odniesieniu
do uczestnictwa pracowników
2.2. Przesłanki stosowania zasad standardowych w odniesieniu do partycypacji
2.2.1. Bezwzględna zasada kontynuacji
2.2.2. Względna zasada kontynuacji
2.2.3. Wybór formy partycypacji w odniesieniu do spółki europejskiej
3. Treść zasad standardowych
3.1. Okres obowiązywania zasad standardowych
3.2. Powołanie organu przedstawicielskiego pracowników
3.3. Standardowe zasady dotyczące informacji i konsultowania
3.4. Standardowe zasady partycypacji
3.4.1. Podstawowa reguła
3.4.2. Szczególny przypadek spółki europejskiej powstałej w wyniku przekształcenia
3.4.3. Podział miejsc w organie spółki europejskiej
3.4.4. Problem wymogów standardowych partycypacji w monistycznej spółce europejskiej
4. Wnioski
Rozdział VI. Uczestnictwo w zarządzaniu spółką europejską, a udział w
zarządzaniu innymi europejskimi podmiotami gospodarczymi
1. Uwagi wprowadzające
2. Cele regulacji unijnej
3. Budowa europejskich podmiotów gospodarczych
3.1. Sposoby utworzenia europejskich podmiotów gospodarczych
3.2. Struktura europejskich podmiotów gospodarczych
4. Cechy charakterystyczne spółdzielni europejskiej
5. Porozumienie w sprawie udziału pracowników w zarządzaniu
5.1. Szczególne zasady mające zastosowanie do spółki powstałej w wyniku
transgranicznego połączenia
5.2. Szczególne zasady mające zastosowanie do spółdzielni europejskiej utworzonej
wyłącznie przez osoby fizyczne lub przez jedną osobę prawną i osoby fizyczne
5.3. Procedura negocjacyjna
5.3.1. Rozpoczęcie procedury tworzenia specjalnego zespołu negocjacyjnego
5.3.2. Budowa specjalnego zespołu negocjacyjnego
5.3.3. Uchwały specjalnego zespołu negocjacyjnego
5.4. Treść porozumienia
6. Zasady standardowe
6.1. Przesłanki stosowania zasad standardowych
6.2. Treść zasad standardowych
7. Udział w walnym zgromadzeniu albo zgromadzeniu sekcji lub zgromadzeniu sektorowym w spółdzielni
europejskiej
8. Wnioski
9. Wnioski de lege ferenda
Podsumowanie
Indeks rzeczowy
408 stron, Format: 14.5x20.5cm, oprawa miękka
Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub
anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.