Vademecum dyrektora instytucji kultury
Stan prawny: styczeń 2016 r.
Książki z serii Vademecum to swoista „mapa drogowa” prowadząca specjalistów
przez zagmatwane regulacje prawne wyznaczające jego ramy działania. Fundament pracy który
wyjaśnia trudne zagadnienia na danym stanowisku.
Niniejsza książka została przygotowana celem zaprezentowania różnych aspektów
związanych z zarządzaniem instytucją kultury
, czyli opisujemy kwestie:
ustalania zasad wynagradzania pracowników instytucji kultury (w tym premii i
dodatkowych do wynagrodzeń);
współpracy z innymi instytucjami kultury (w tym współpraca międzynarodowa) –
wypełnianie statutowych celów działania instytucji kultury może przyjmować formę
projektów realizowanych wspólnie przez kilka jednostek. Powyższe inicjatywy są
realizowane m.in. na podstawie umów porozumień pomiędzy instytucjami kultury (a także
we współpracy z innymi podmiotami i organizacjami);
tworzenia oferty programowej instytucji kultury;
konstruowania i zarządzania projektem w instytucjach i organizacjach kultury;
zarządzania finansami instytucji kultury,
pozyskiwania środków na funkcjonowanie instytucji kultury.
Ponadto książka kładzie duży nacisk na wyjaśnienie różnych aspektów prawnych, z
którymi spotykają dyrektorzy instytucji kultury. Przedstawione w książce opinie
specjalistów z zakresu różnych ustaw (np. ustawy o działalności kulturalnej, ustawy o
ochronie danych osobowych, ustawie – Prawo zamówień publicznych itd., Prawo autorskie)
odnoszą się do aktualnych, obecnie występujących problemów prawnych, z jakimi
mają do czynienia instytucje kultury. Należy tu wymienić:
zamówienia publiczne – zamówienia instytucji kultury nieprzekraczające
wartość 30.000 euro (czyli większość zamówień instytucji kultury) są wyłączone
spod procedur zamówień publicznych – nie tracą jednak statusu zamówień publicznych;
należy przygotować regulamin udzielania takich zamówień itd.;
dostęp do informacji publicznej (np. czy dyrektor musi udostępniać umowy zlecenia
z autorami, wynagrodzenie swoich pracowników, billingi swojego telefonu, informacje
o przebiegu postępowania konkursowego);
ochrona danych osobowych w instytucjach kultury (obowiązki i odpowiedzialność
dyrektora, zabezpieczenie przetwarzania danych, obowiązki dyrektora w stosunku do
Administratora bezpieczeństwa informacji, rejestracja zbiorów danych itd.);
prawa autorskie i prawa pokrewne w instytucjach kultury (zasady konstruowania umów
z twórcami i artystami-wykonawcami, korzystanie z utworów przez instytucje kultury w
ramach tzw. dozwolonego użytku, tj. bez zgody uprawnionego);
bezpieczeństwo imprez masowych (wymogi na przeprowadzenie takiego wydarzenia i
wydanie zezwolenia na taką imprezę, odpowiedzialność organizatora);
zarządzanie nieruchomościami (wyposażenie instytucji kultury w mienie, wykaz
nieruchomości kulturalnych, obowiązki związane z ochroną zabytków, zagospodarowanie
zabytków, finansowanie opieki nad zabytkami);
odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Książka oparta jest na następujących zmianach w prawie:
- tzw. dużej nowelizacji prawa autorskiego, która weszła w życie 20.11.2015 r., tj.
ustawy z 11.9.2015 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy
o grach hazardowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1639). Rozszerzyła ona znacząco zakres
dozwolonego użytku praw autorskich, wprowadzając także uprawnienia w tym zakresie
przewidziane wprost dla instytucji kultury;
- od 30 listopada 2015 r. obowiązuje nowelizacja ustawy o muzeach. Doprecyzowano zakres
obowiązków na stanowiskach muzealniczych. Ponadto, kwalifikacje muzealnicze wskazanych
pracowników zostały szczegółowo określone w dodanych art. 32a-32c;
- od 30 września 2015 r. obowiązują zmiany w ustawie o działalności kulturalnej, które
wprowadziła ustawa z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustaw regulujących warunki dostępu do
wykonywania niektórych zawodów (Dz.U. z 2015 r. poz. 1505). Zmiany te dotyczą funduszu
instytucji kultury oraz wydzielenia funduszu rezerwowego;
- od 1 grudnia 2015 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa
Narodowego w sprawie wynagradzania pracowników instytucji kultury z dnia 22 października
2015 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 1798), z wyjątkiem § 3, który wchodzi w życie z dniem 1
stycznia 2016 r. Rozporządzenie to zastąpiło poprzednie rozporządzenie MKiDN z
dnia 3 października 2012 r. w sprawie wynagradzania pracowników instytucji kultury.
Rozporządzenie to w przeciwieństwie do poprzedniego nie określa już wykazu
stanowisk pracy pracowników ani minimalnego wynagrodzenia za pracę w instytucjach
kultury. Kwestie te pozostawione zostały dla materii regulaminu wynagradzania lub
układu zbiorowego pracy;
- z dniem 1.1.2015 r. weszła w życie ustawa z 7.11.2014 r. o ułatwieniu wykonywania
działalności gospodarczej (Dz.U. z 2014 poz. 1662). Dodatkowo w maju 2015 r. weszły
w życie rozporządzenia wykonawcze do ustawy. Ustawa wprowadziła ona liczne i dość
istotne zmiany do ustawy z 29.8.1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U.
z 2014 r. poz. 1182 ze zm.). Dotyczą one głównie usytuowania
w strukturze organizacyjnej i zadań administratora bezpieczeństwa informacji
(ABI). Po nowelizacji rola osoby pełniącej tę funkcję w organizacji oraz jej
znaczenie w procesie przetwarzania danych osobowych wyraźnie wzrosły. Administrator
bezpieczeństwa informacji uzyskał szerokie uprawnienia kontrolne w swojej jednostce
oraz gwarancje samodzielności w procesie ich realizacji;
- w dniu 16 kwietnia 2014 r. weszła w życie nowelizacja prawa zamówień publicznych, która
ma istotny wpływ na udzielanie zamówień publicznych w instytucjach kultury.
Ponadto należy pamiętać o tym, że pojawiły się nowe programy unijne i krajowe na
pozyskiwanie środków na działalność kulturalną. To wszystko opisujemy w tej
książce.
Część 1. Zasady funkcjonowania
1. Tworzenie i funkcjonowanie państwowych i samorządowych instytucji kultury .....
Ambroży Mituś
2. Współpraca instytucji kultury z innymi podmiotami .... Dominika Hołuj
3. Zasady powołania, odwoływania i wynagradzania kierowników ..... Ambroży
Mituś
Część 2. Problematyka prawna związana z zarządzaniem instytucją kultury
1. Zamówienia publiczne ... . Andrzela Gawrońska Baran
2. Dostęp do informacji publicznej..... Maciej Gnela
3. Ochrona danych osobowych ... Kamila Kędzierska
4. Obowiązki kancelaryjne i archiwalne dyrektora instytucji kultury ..... Ewa Ostapowicz
5. Obowiązki w zakresie zarządzania nieruchomościami ... Sławomir Liżewski
6. Obowiązki w zakresie organizowania imprez masowych .... Sławomir Liżewski
7. Umowy cywilno-prawne .... Sławomir Liżewski
8. Prawo autorskie .......Paweł Drabarczyk
9. Odpowiedzialność dyrektora instytucji kultury .... Ludmiła Lipiec-Warzecha
Część 3. Finanse i podatki instytucji kultury
1. Prawa i obowiązku dyrektora wynikające z przepisów dotyczących rachunkowości ....
Ewa Ostapowicz
2. Planowanie finansowe .... Ewa Ostapowicz
3. Podatki dochodowe.... Sławomir Liżewski
4. VAT.... Sławomir Liżewski
5. Inne (podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych, podatek od czynności
cywilno-prawnych) .... Sławomir Liżewski
Część 4. Finansowanie IK
1. Finansowanie instytucji kultury.... Robert Barański
2. Działalność statutowa inna niż kulturalna – generowanie własnych środków na
finansowanie.... Sławomir Liżewski
3. Sponsoring ...... Sławomir Liżewski
Część 5. Zarządzanie instytucją kultury
1. Oferta programowa instytucji kultury .... Robert Barański
2. Konstrukcja i zarządzanie projektem w instytucjach i organizacjach kultury .... Robert
Barański
3. Wynagradzanie w instytucjach kultury ...Agata Mędrala
492 strony, ormat: 16.5x24.0cm, oprawa miękka
