Wykład prawa ochrony zabytków
W ostatniej dekadzie dostrzegalny jest zintensyfikowany rozwój kompleksowej gałęzi
prawa ochrony dziedzictwa kultury. Rozwijają się studia i badania, coraz więcej osób
przygotowuje prace magisterskie i dysertacje doktorskie na ten temat, ukształtowało się
całe środowisko prawników zajmujących się prawem ochrony dziedzictwa kultury. Coś,
co jeszcze kilkadziesiąt lat temu było domeną kilku wybitnych specjalistów, takich jak
śp. profesor Jan Pruszyński, dziś jest znakomicie rozwijającą się dziedziną,
której przyświeca jeden praktyczny cel – we współczesnym i zróżnicowanym świecie,
gdzie w nowoczesnych państwach demokratycznych toczony jest nieprzerwany dyskurs
wartości, konieczne jest takie ważenie interesów, aby zachować dziedzictwo kultury w
jak najlepszym stanie dla kolejnych pokoleń.
Lata pracy i refleksji nad tytułową problematyką dały Autorom poczucie wagi
opisywanego zagadnienia dla ochrony dziedzictwa kultury w ogólności; uzmysłowiły też,
że podstawowe choćby przygotowanie prawne jest niezbędne, aby radzić sobie z
wyzwaniami i problemami, przed którymi staje osoba zajmująca się ochroną zabytków lub
opieką nad nimi. Dotyczy to zarówno konserwatorów mających wydać decyzję
administracyjną, jak i właścicieli pragnących podjąć działania przy zabytku
stanowiącym przedmiot ich własności.
Niniejsza książka stanowi swoiste kompendium wiedzy na temat ochrony zabytków w
Polsce, a zarazem jest podręcznikiem adresowanym zarówno do studentów prawa i
administracji, jak i historii sztuki, konserwatorstwa, archeologii, architektury i
urbanistyki oraz innych, których przygotowanie zawodowe wymaga znajomości prawa ochrony
zabytków.
Wykaz skrótów
Wstęp
Wykaz zalecanych książek z propedeutyki prawa
Rozdział 1. Zagadnienia systemowe
1.1. Zasady prawa ochrony zabytków
1.2. Podstawowe pojęcia prawa ochrony zabytków
1.3. Relacje prawa ochrony zabytków do innych ustaw
1.4. Relacje prawa ochrony zabytków do prawa międzynarodowego i europejskiego
Rozdział 2. Geneza prawa ochrony zabytków w Polsce
2.1. Dekret Rady Regencyjnej z dnia 31 października 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki
i kultury
2.2. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 marca 1928 r. o opiece nad
zabytkami
2.3. Ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury i o muzeach
Rozdział 3. Administracja publiczna w dziedzinie ochrony zabytków
3.1. Wprowadzenie
3.2. Administracja rządowa
3.2.1. Organy decydujące
3.2.2. Organy opiniodawczo-doradcze
3.2.3. Instytucje wyspecjalizowane w opiece nad zabytkami
3.3. Administracja samorządowa
3.4. Współdziałanie administracji rządowej i samorządowej w zakresie ochrony
zabytków i opieki nad zabytkami
3.5. Społeczna opieka nad zabytkami
3.5.1. Społeczni opiekunowie zabytków
3.5.2. Organizacje pozarządowe
Rozdział 4. Ochrona zabytków nieruchomych
4.1. Rejestr zabytków
4.1.1. Geneza rejestru zabytków
4.1.2. Ewidencjonowanie zasobu zabytkowego a rejestr zabytków
4.1.3. Statystyka rejestru zabytków nieruchomych
4.1.4. Przesłanki wpisu do rejestru zabytków nieruchomych
4.1.4.1. Uwagi wprowadzające
4.1.4.2. Wartościowanie
4.1.5. Wpis obszarowy do rejestru zabytków
4.1.6. Wpis otoczenia do rejestru zabytków
4.1.7. Wpis nazwy do rejestru zabytków
4.1.8. Aspekty proceduralne decyzji organów ochrony zabytków
4.1.9. Oznaczanie zabytków wpisanych do rejestru
4.1.10. Zalecenia konserwatorskie
4.1.11. Przesłanki skreślenia zabytku z rejestru zabytków
4.1.12. Skutki wpisu do rejestru zabytków nieruchomych
4.1.12.1. Nadzór prewencyjny
4.1.12.2. Nadzór weryfikacyjny
4.1.12.3. Uzgodnienia dokonywane przez wojewódzkiego konserwatora zabytków
4.2. Pomniki historii
4.3. Park kulturowy
4.4. Strefa ochrony konserwatorskiej
w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego
4.5. Nienazwane formy ochrony zabytków
Rozdział 5. Ochrona zabytków ruchomych
5.1. Zakres regulacji
5.2. Przedmiot ochrony
5.3. Rejestr zabytków jako forma prawnej ochrony zabytków ruchomych
5.3.1. Przesłanki wpisu do rejestru zabytków ruchomych
5.3.2. Statystyka rejestru zabytków ruchomych
5.3.3. Skutki wpisu do rejestru zabytków ruchomych
5.4. Wojewódzka ewidencja zabytków ruchomych
5.5. Wywóz zabytków za granicę
5.5.1. Cele regulacji
5.5.2. Kontrola wywozu zabytków w Unii Europejskiej
5.5.3. Kontrola wywozu zabytków za granicę w Polsce
5.5.4. Wywóz stały
5.5.5. Wywóz czasowy
5.5.6. Wywóz materiałów bibliotecznych i archiwaliów
5.5.7. Zwolnienia z obowiązku uzyskania pozwolenia
5.5.8. Ocena działania kontroli wywozu w Polsce
5.6. Zabytki w muzeach i kolekcjach prywatnych
5.6.1. Definicja muzeum
5.6.2. Rodzaje muzeów
5.6.3. Status prawny muzeów prywatnych
5.6.4. Muzealia a zbiory muzealne
5.6.5. Administracyjnoprawna ochrona muzealiów
5.6.6. Zabytki w prywatnych kolekcjach
5.7. Zabytki na rynku sztuki
5.7.1. Regulacja rynku sztuki w Polsce
5.7.2. Pierwszeństwo i prawo pierwokupu przysługujące muzeom publicznym
Rozdział 6. Ochrona zabytków archeologicznych
6.1. Pojęcie zabytku archeologicznego
6.2. Prowadzenie badań archeologicznych
6.3. Poszukiwanie lub znalezienie zabytku archeologicznego
Rozdział 7. Finansowanie opieki nad zabytkami
7.1. Zasady finansowania opieki nad zabytkami
7.2. Dotacje z budżetu państwa
7.3. Dotacje z budżetu jednostki samorządu terytorialnego
7.4. Finansowanie badań archeologicznych
Rozdział 8. Karnoprawna ochrona zabytków
8.1. Przestępstwa przeciwko zabytkom
8.2. Wykroczenia przeciwko zabytkom
8.3. Krajowy wykaz zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem
oraz Krajowy rejestr utraconych dóbr kultury
Rozdział 9. Zarządzanie dziedzictwem kultury
9.1. Zarządzanie dziedzictwem kultury - podstawowe pojęcia
9.2. Elementy systemu zarządzania dziedzictwem kultury
9.3. Zarządzanie dziedzictwem kultury w Polsce
9.3.1. Zarządzanie na poziomie krajowym
9.3.2. Zarządzanie na poziomie regionalnym oraz lokalnym
9.3.3. Zarządzanie na przykładzie miejsc światowego dziedzictwa
9.4. Partycypacja społeczna w ochronie dziedzictwa kultury
Źródła prawa
Prawo krajowe
Prawo europejskie
Prawo międzynarodowe
Orzecznictwo
Literatura
Indeks rzeczowy
204 strony, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka
