Cena zniszczenia
Wzrost i załamanie nazistowskiej gospodarki
To jedna z najważniejszych i najoryginalniejszych
książek o Trzeciej Rzeszy, jakie wydano w ostatnich dwudziestu latach, i oczywiście
najlepsza, jaką kiedykolwiek czytałem o nazistowskiej gospodarce. Tooze łączy
znajomość zawiłych kwestii ekonomicznych z niezwykłą głębią i zakresem wiedzy
historycznej. Słusznie podkreśla zasadnicze znaczenie zbrojeń i wojny dla wielkiego,
katastrofalnego projektu Hitlera. Co więcej, opisuje to z rzadką jasnością i
inteligentnym dowcipem.
Niall Ferguson, autor ‘The War of the World”
„Cena zniszczenia” Adama Tooze’a to wyjątkowa
historia do przeczytania jednym tchem. Snuta przez autora nieznana opowieść o finansach
hitlerowskich Niemiec zmienia nie tylko nasz pogląd na odrażający reżim Hitlera, ale
wręcz na samą historię XX wieku. Świetnie napisana, z każdej strony bije jej
nieodparta, oryginalna erudycja. Niezbędna lektura dla wszystkich badaczy tego okresu,
będzie się jednak także podobać szerszemu gronu czytelników, ustanawiając nowy,
przekonujący obraz samego Hitlera.
John Cornwell, autor „Hitler's Pope”
Niezwykła książka – naukowa, prowokacyjna i ogromnie
warta przeczytania – która umieszcza nazizm, wojnę i Holocaust na ogólnym tle
historii Europy. Przerażająca epopeja o wygórowanych ambicjach jednego człowieka,
zmagającego się z pokonaniem ograniczeń gospodarki swojego kraju – za cenę
szokujących kosztów ludzkich.
David Reynolds, autor „In Command of History”
Teza, że nazistowskie Niemcy były niepowstrzymaną, niszczycielską siłą, wspartą
przez wysoce uprzemysłowioną gospodarkę jest podstawą wszystkich opisów drugiej wojny
światowej. A co, jeśli tak nie było? Jeśli tragedia XX-wiecznej Europy miała swoje
korzenie raczej w niemieckiej słabości niż sile?
Adam Tooze dał pierwszy w ostatnich latach radykalnie nowy opis drugiej wojny
światowej. Zrobił to poprzez umieszczenie w sercu tej historii ekonomii na równi z
kwestiami rasowymi i politycznymi.
Intuicyjne rozumienie realiów światowej gospodarki było fundamentalne dla
światopoglądu Hitlera. Zrozumiał, że względne ubóstwo Niemiec w roku 1933 było
rezultatem nie tylko Wielkiej Depresji, ale także ograniczonego terytorium i niewielkich
zasobów naturalnych. Przewidywał narodziny nowego, zglobalizowanego świata, w którym
Europa zostanie zmiażdżona przez przytłaczającą potęgę Ameryki. Była tylko jedna,
ostatnia szansa: europejskie superpaństwo pod rządami Niemiec.
Globalny układ gospodarczy i wojskowy był jednak od samego początku wymierzony w
Hitlera i właśnie w celu zapobieżenia niebezpieczeństwu ze strony Zachodu wysłał
swoje niedoposażone armie, aby na bezprecedensową skalę, ale ostatecznie daremnie,
siały zniszczenie w całej Europie. Nawet latem 1940 roku, w momencie największego
triumfu Niemiec, ciągle dręczyło go zbliżające się zagrożenie ze strony
anglo-amerykańskiej potęgi powietrznej i morskiej, uknute, jak uważał, przez światowy
spisek żydowski. Kiedy Wehrmacht osiadł na mieliźnie w Związku Radzieckim, wojna
błyskawicznie przekształciła się w konflikt na wyczerpanie, w którym Niemcy nie mogli
już mieć nadziei na zwycięstwo. Niezdolność Hitlera, Alberta Speera i innych do
uznania tego faktu skutkowała zniszczeniem Trzeciej Rzeszy za cenę dziesiątek milionów
ofiar.
Książka Adama Tooze’a jest wciągającym i ożywczym opisem zadziwiających
wydarzeń, na nowo określającym nasze spojrzenie na nazistowskie Niemcy i drugą wojnę
światową.
PODZIĘKOWANIA
LISTA NAJCZĘŚCIEJ UŻYWANYCH SKRÓTÓW
SPIS TABEL
SPIS WYKRESÓW
PRZEDMOWA
1. WSTĘP
CZĘŚĆ I. OŻYWIENIE
2. "KAŻDEMU ROBOTNIKOWI PRACA"
3. ODCHODZENIE
4. PARTNERZY: REŻIM I NIEMIECKI BIZNES
5. OGRANICZONE FINANSOWANIE VOLKSGEMEINSCHAFT
6. NA RATUNEK ROLNIKOM
CZĘŚĆ II. WOJNA EUROPEJSKA
7. ROK 1936: CZTERY LATA DO WOJNY
8. KU STREFIE ZAGROŻENIA
9. ROK 1939: CZAS DZIAŁA NA NIEKORZYŚĆ
10. JAZDA PO KRAWĘDZI: PIERWSZA WOJENNA ZIMA
11. ZWYCIĘSTWO NA ZACHODZIE - SIEG IM WESTEN
12. WIELKA BRYTANIA I AMERYKA:
STRATEGICZNY DYLEMAT HLTLERA
CZĘŚĆ III. WOJNA ŚWIATOWA
13. PRZYGOTOWANIA DO DWÓCH WOJEN NARAZ
14. WIELKA STRATEGIA WOJNY RASOWEJ
15. GRUDZIEŃ 1941 ROKU: PUNKT ZWROTNY
16. SIŁA ROBOCZA, ŻYWNOŚĆ I LUDOBÓJSTWO
17. ALBERT SPEER: "CUDOTWÓRCA"
18. NLE MA MIEJSCA NA WĄTPLIWOŚCI
19. ROZPAD
20. ZAKOŃCZENIE
ZAŁĄCZNIK: DANE UZUPEŁNIAJĄCE
INDEKS OSOBOWY
686 stron, Format: 17.0x24.1, oprawa twarda