Wypalenie zawodowe nauczycieli
Książka zawiera psychologiczną charakterystykę zespołu wypalenia zawodowego
nauczycieli.
Przedstawiono w niej kilka najpopularniejszych koncepcji tego zjawiska oraz modele
wyjaśniające jego etiologię i dynamikę. Zaprezentowane w książce badania empiryczne
przeprowadzono wśród nauczycieli religii. Zwrócono w nich uwagę na dyspozycje
osobowościowe katechetów, posiadane przez nich poczucie kompetencji zawodowych,
odczuwany stres w pracy, stosowane strategie zaradcze oraz rodzaj pracy emocjonalnej.
Uwzględniono także niektóre zmienne socjodemograficzne.
W wyniku dokonanych analiz określony został związek wybranych zmiennych z
nasileniem i postacią wypalenia zawodowego.
Pierwsza część książki adresowana jest do wszystkich, którzy chcieliby się
zapoznać z aktualnym stanem wiedzy na temat zjawiska wypalenia zawodowego wśród
nauczycieli różnych przedmiotów.
Ponieważ grupę badanych stanowią katecheci, niniejsze opracowanie porusza kwestie
ważne w szczególny sposób dla studentów przygotowujących się do nauczania religii,
tych, którzy już wykonują to zadanie oraz osób zaangażowanych w organizację ich
pracy, przygotowanie do zawodu i wsparcie. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na
wiele wspólnych zagadnień związanych z pracą także innych nauczycieli.
Wstęp
Rozdział 1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ZJAWISKA WYPALENIA ZAWODOWEGO
1.1. Pojęcie, struktura i pomiar wypalenia zawodowego
1.2. Wypalenie a zjawiska pokrewne
1.3. Częstość występowania i nasilenie zjawiska wypalenia zawodowego
Rozdział 2. WYBRANE PSYCHOLOGICZNE KONCEPCJE WYPALENIA ZAWODOWEGO
2.1. Wypalenie zawodowe w modelach autorstwa Maslach i Leitera
2.2. Wypalenie zawodowe w perspektywie psychodynamiczno-egzystencjalnej według Pines
2.3. Wypalenie zawodowe jako rezultat braku poczucia własnej skuteczności według
Chernissa
2.4. Wypalenie zawodowe na gruncie teorii zachowania zasobów autorstwa Hobfolla
2.5. Wypalenie zawodowe w modelu wymagania-zasoby autorstwa Demerouti, Bakkera,
Nachreinera i Schaufeliego
Rozdział 3. CHARAKTERYSTYKA WYPALENIA ZAWODOWEGO U NAUCZYCIELI
3.1. Symptomy wypalenia zawodowego wśród nauczycieli
3.2. Czynniki ryzyka wypalenia zawodowego nauczycieli
3.2.1. Czynniki związane z osobą nauczyciela
3.2.2. Czynniki związane z rolą zawodową nauczyciela i miejscem jego pracy
3.2.3. Czynniki związane z wykonywaniem przez nauczyciela swojej roli zawodowej w
określonym miejscu pracy
3.3. Typy wypalenia zawodowego nauczycieli
Rozdział 4. PRACA NAUCZYCIELA RELIGII I ZWIĄZANE Z NIĄ TRUDNOŚCI
4.1. Status lekcji religii w systemie oświaty
4.2. Wymagania stawiane nauczycielom religii
4.2.1. Zobowiązania formułowane wobec nauczycieli przez instytucje państwowe
4.2.2. Wymaganie stawiane katechetom przez prawodawstwo Kościoła katolickiego
4.3. Problemy w pracy nauczyciela religii w świetle dotychczasowych badań
Rozdział 5. METODOLOGIA BADAŃ WŁASNYCH
5.1. Założenia badawcze
5.2. Problem badawczy i hipotezy
5.3. Metody badań
5.3.1. Kwestionariusz wypalenia zawodowego (MBI) Maslach w opracowaniu Tucholskiej
5.3.2. Inwentarz osobowości NEO-FFI Costy i McCraego w opracowaniu Zawadzkiego, Strelaua,
Szczepaniaka i Śliwińskiej
5.3.3. Kwestionariusz orientacji życiowej (SOC-29) Antonovsky‘ego w opracowaniu
Koniarka, Dudka i Makowskiej
5.3.4. Skala poczucia skuteczności nauczycielskiej (TSES) Tschannen-Moran i Woolfolk-Hoy
w opracowaniu własnym
5.3.5. Skala stresu nauczycielskiego (SSN) Tucholskiej
5.3.6. Wielowymiarowy inwentarz do pomiaru radzenia sobie ze stresem (COPE) Carvera,
Scheiera i Weintraub w opracowaniu Juczyńskiego i Ogińskiej-Bulik
5.3.7. Skala pracy emocjonalnej (SPE) Bazińskiej, Kadzikowskiej-Wrzosek, Retowskiego i
Szczygieł
5.3.8. Utrechcka skala zaangażowania w pracę (UWES) Schaufeliego i Bakkera
5.3.9. Arkusz personalny
5.4. Strategia badań
5.5. Charakterystyka osób badanych
Rozdział 6. REZULTATY BADAŃ WŁASNYCH I DYSKUSJA
6.1. Wyniki wstępnych analiz
6.2. Psychologiczna charakterystyka relacji zachodzących między zjawiskiem wypalenia
zawodowego u nauczycieli religii a wybranymi zmiennymi psychospołecznymi
6.2.1. Wypalenie zawodowe katechetów a wybrane zmienne socjodemograficzne
6.2.2. Wypalenie zawodowe katechetów a wybrane zmienne psychologiczne
6.2.3. Wypalenie zawodowe katechetów a zmienne psychospołeczne ujmowane łącznie
6.2.4. Nasilenie symptomów wypalenia i ich korelaty w różnych typach funkcjonowania
zawodowego katechetów
6.3. Weryfikacja hipotez
6.4. Implikacje płynące z badań
Zakończenie
Bibliografia
Załącznik
277 stron, Format: 16.0x23.0cm, oprawa miękka
