Polityka rachunkowości 2016
Stan prawny na kwiecień 2016
Najbardziej aktualny i praktyczny komentarz do zakładowego planu kont
funkcjonującego w budżecie, jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach
budżetowych.
Od 1 stycznia 2016 r. zostały dokonane zmiany w rozporządzeniu z 5.7.2010 r. w
sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa,
budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych
zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek
budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z
2013 r. poz. 289) na podstawie nowelizacji z dnia 2 listopada 2015 r. (Dz.U. z 2015 r.
poz. 1954). Zmiany te są konsekwencją wprowadzonych zmian ustawą z dnia 23 lipca 2015
r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz.
1333). Na tej podstawie dokonano miedzy innymi zmiany w definicji zysków i strat
nadzwyczajnych, określonej w art. 3 ust.1 pkt 33 ustawy o rachunkowości. Ponadto w art.
3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości dotyczącym definicji pozostałych kosztów i
przychodów operacyjnych wprowadzono dodatkową literę „i”, uzupełniając tym samym
wykaz pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych o koszty i przychody operacyjne
związane ze zdarzeniami losowymi. Uchylono również ust. 4 w art. 42 ustawy o
rachunkowości, który definiował wyniki zdarzeń nadzwyczajnych w jednostkach innych
niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji. Zmiany te spowodowały także
nowe regulacje w tym zakresie w rozporządzeniu w sprawie szczególnych zasad
rachunkowości. Mianowicie, w załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie szczególnych
zasad rachunkowości w zespole 7 „Przychody, dochody i koszty” uchylono konto 770
„Zyski nadzwyczajne” i konto 771 „Straty nadzwyczajne”. Natomiast w opisie konta
760 „Pozostałe przychody operacyjne” rozszerzono katalog operacji o przychody o
nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie a w opisie konta 771
„Straty nadzwyczajne” o koszty o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły
incydentalnie
W wyniku wprowadzonych zmian konieczne jest dokonanie aktualizacji dokumentacji, o której
mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości, tzn. dokumentacji opisującej przyjęte do
stosowania przez jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe zasady
(politykę) rachunkowości. Dotyczy to w szczególności zakładowego planu kont.
Zarządzenie zmieniające zasady (politykę) rachunkowości powinno usunąć z
zakładowego planu kont konta 770 i 771 (wraz z opisem), a także zaktualizować opisy do
kont zespołu 4 i 5 oraz do kont 760, 761, 840 i 860. Zmiany te należy wprowadzić ze
skutkiem od 1 stycznia 2016 r.
Co ważne, zmian zasad (polityki) rachunkowości dokonuje kierownik jednostki w formie
pisemnej. Na nim ciąży bowiem odpowiedzialność za opracowanie i aktualizację
dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości (por. art. 10 ust. 2 ustawy o
rachunkowości). Wprowadzenia zmian w polityce rachunkowości można dokonać przez
nadanie nowego brzmienia zmienianym fragmentom polityki rachunkowości (w tym zakładowego
planu kont). Jeżeli jednak zakres zmian jest bardzo duży, to w celu utrzymania
czytelności całej polityki rachunkowości, wskazane jest wprowadzenie zmian poprzez
ustanowienie jednolitego tekstu.
Notka biograficzna
Wykaz skrótów
Wstęp
Rozdział I. Ogólne zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych w jednostkach sfery
budżetowej
1. Podstawa prawna prowadzenia rachunkowości budżetowej
2. Wymagania w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych
3. Nadrzędne zasady rachunkowości
4. Odmienne zasady ewidencji finansowo-księgowej jednostek sektora budżetowego
Rozdział II. Dokumentacja rachunkowości jednostek sektora budżetowego w 2016 r.
- zasady ogólne
1. Zagadnienia ogólne
1.1. Podstawy prawne obowiązku przygotowania dokumentacji (polityki) rachunkowości
1.2. Cel wprowadzenia polityki rachunkowości
1.3. Odpowiedzialność kierownika jednostki za opracowanie, aktualizację i stosowanie
zasad rachunkowości
1.4. Wyodrębnienie zdarzeń istotnych
1.5. Stosowanie KSR-ów oraz MSR-ów
1.6. Możliwość wyboru zasad rachunkowości
1.7. Konieczność dopasowania polityki rachunkowości do potrzeb jednostki
2. Zakładowy plan kont
2.1. Specyficzne ustalenia w zakresie planów kont jednostek sektora finansów publicznych
2.2. Zmiany w zakresie zysków i strat nadzwyczajnych
3. Stosowanie Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7 "Zmiany zasad (polityki)
rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po
dacie bilansu - ujęcie i prezentacja"
Rozdział III. Zasada istotności i uproszczenia w ustaleniach polityki
rachunkowości
1. Zasada istotności po nowelizacjiustawy o rachunkowości
2. Wskaźniki istotności
3. Regulacje w zakresie uproszczeń zawarte w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 7
4. Ograniczenia swobody stosowania zasady istotności w jednostkach sektora finansów
publicznych
Rozdział IV. Zmiany polityki rachunkowości
1. Stosowanie zasady ciągłości
2. Regulacje dotyczące sposobu oraz okoliczności dokonywania zmian w polityce
rachunkowości
3. Okoliczności dopuszczające możliwość dokonania zmian w polityce rachunkowości
4. Regulacje Krajowego Standardu Rachunkowości nr 7
5. Stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości
Rozdział V. Składniki zasad (polityki) rachunkowości
1. Zakres dokumentacji (polityki) rachunkowości
2. Określenie roku obrotowego oraz wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych
3. Metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego
3.1. Środki trwałe, wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w budowie
3.2. Inwestycje długoterminowe
3.3. Inwestycje krótkoterminowe
3.4. Rzeczowe aktywa obrotowe
3.5. Należności
3.6. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
3.7. Kapitały (fundusze własne) oraz pozostałe aktywa i pasywa
4. Sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych
4.1. Zakładowy plan kont
4.2. Wykaz ksiąg rachunkowych
4.3. Opis systemu przetwarzania danych
5. Ochrona danych i ich zbiorów
Rozdział VI. Przykładowy wzór zarządzenia kierownika jednostki ustalającego
zasady (politykę) rachunkowości
1. Wzór zarządzenia w sprawie ustalenia dokumentacji przyjętych zasad rachunkowości
2. Wzór załącznika dotyczącego metod wyceny aktywów i pasywów w ciągu roku i na
dzień bilansowy oraz ustalania wyniku finansowego
3. Wzór załącznika dotyczącego sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych
4 Wzór załącznika dotyczącego zasad ochrony danych i ich zbiorów
Rozdział VII. Zakładowy plan kont
1. Wprowadzenie
2. Wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady
prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej dla
budżetów jednostek samorządu terytorialnego
3. Wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady
prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej dla
jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych
3.1. Aktywa trwałe (zespół 0)
3.2. Środki pieniężne i rachunki bankowe (zespół 1)
3.3. Rozrachunki i roszczenia (zespół 2)
3.4. Materiały i towary (zespół 3)
3.5. Koszty według rodzajów i ich rozliczenie (zespół 4)
3.6. Koszty według typów działalności i ich rozliczenie (zespół 5)
3.7. Produkty (zespół 6)
3.8. Przychody i koszty ich uzyskania (zespół 7)
3.9. Fundusze, rezerwy i wynik finansowy (zespół 8)
3.10. Zasady funkcjonowania kont pozabilansowych
Rozdział VIII. Akt prawny
284 strony, Format: 16.5x24.0, oprawa miękka
