Wpływ modernizacji i kryzysu na dynamikę zmiany w Unii Europejskiej
Przedmiotem badania w rozprawie jest zjawisko zmiany w procesie integracji
europejskiej wyjaśniane na przestrzeni 60 lat jego rozwoju.
Podmiotem badania jest sam proces integracji, w sposób szczególny uwzględniający
etap UE w ramach którego dokonują się przeobrażenia i modyfikacje wpływające na
kształtowanie rzeczywistości integracyjnej.
Jako cel badawczy autorka pracy postawiła sobie pokazanie sposobu przebiegu zmiany w
ujęciu makrosystemowym, dzięki czemu możliwe jest zrozumienie samej natury procesu
integracyjnego.
Pomimo iż zmiana integracyjna była już wielokrotnie przedmiotem badań, to jednak
zazwyczaj podejmowane były wątki dotyczące modyfikacji w wybranym obszarze
integracyjnym (rozwój instytucjonalny, rozwój traktatowy, rozwój w obrębie wybranej
polityki), natomiast spojrzenie na przeobrażenia rozumiane jako całościowy efekt
oddziaływań zmiennych o charakterze wewnętrznym i zewnętrznym nie było jak dotychczas
obiektem szerszego zainteresowania wśród badaczy.
Z tego też względu w pracy podjęta została próba wyjaśnienia dynamiki zmiany w
procesie integracji, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzi na pytania o uwarunkowania
wpływające na przebieg zmiany, aktorów uczestniczących w tym procesie i instrumenty,
wykorzystywane dla jej urzeczywistnienia.
Wykaz skrótów
Wstęp
Część I. Ramy teoretyczne i konceptualizacja pojęć
Rozdział 1. Teoretyczne podejścia w badaniach procesu integracji europejskiej
1.1. Integracja europejska jako interdyscyplinarne zjawisko badawcze
1.1.1. Perspektywa nauk politycznych
1.1.2. Perspektywa stosunków międzynarodowych
1.1.3. Perspektywa nauk ekonomicznych
1.2. Autonomizacja badań nad integracją europejską
1.3. Teorie integracji europejskiej - kryteria podziału, nurty analizy
Rozdział 2. Teorie integracji europejskiej w badaniu zmiany w Unii Europejskiej
2.1. Neo (neo)funkcjonalna interpretacja zmiany w procesie integracji europejskiej
2.2. Teoria federalizmu
2.3. Teoria współzależności
2.4. Teorie międzyrządowości
2.5. Wielopoziomowy system zarządzania
2.6. Teoria neoinstytucjonalizmu
2.7. Teorie prawnicze
2.8. Teorie ekonomiczne
Rozdział 3. Badanie zmiany w rzeczywistości społeczno-politycznej - kierunki
eksploracji
3.1. Zmiana polityczna w teorii
3.1.1. Współczesne podejścia teoretyczne w badaniach zmiany politycznej
3.2. Modernizacja jako ujęcie interpretacyjne sposobu realizowania zmiany
3.3. Znaczenie kryzysu dla procesu kształtowania zmiany
Rozdział 4. Tendencje modernizacyjne i zjawiska kryzysowe - sposób zastosowania
pojęć kryzysu i modernizacji w przestrzeni integracyjnej
4.1. Uzasadnienie przyjęcia paradygmatu modernizacyjnego w badaniu zmiany w procesie
integracji europejskiej
4.1.1. Płaszczyzny interpretacyjne modernizacji w procesie integracji europejskiej
4.1.2. Uwarunkowania realizacji celów modernizacji w procesie integracji europejskiej
4.1.3. Identyfikacja aktorów modernizacji w procesie integracji europejskiej
4.1.4. Mechanizmy procesu modernizacji
4.2. Kryzys w procesie integracji europejskiej - istota zjawiska
4.2.1. Interpretacje kryzysu i sposoby analizy w systemie UE
4.2.2. Uwarunkowania i przyczyny występowania kryzysów w Unii Europejskiej
4.3. Płaszczyzny kryzysów w procesie integracji europejskiej
Część II. Weryfikacja założeń konceptualizacyjnych
Rozdział 5. Modernizacja poprzez kryzys: integracja europejska na drodze przemian
w latach 1958-1991
5.1. Lata 1961-1980 - początki współpracy i wzrost tendencji odśrodkowych
5.2. Lata 1980-1991: od eurosklerozy do Unii Europejskiej
Rozdział 6. Modernizacja pomimo kryzysu: dekada reform traktatowych w latach
1992-2004
6.1. Traktat o Unii Europejskiej - milowy krok integracji czy pierwszy krok w stronę
kryzysu?
6.2. Od Traktatu z Amsterdamu do Traktatu z Nicei - niedokończony dwupak traktatowy
6.3. Konwent i Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy - nieudana próba
konstytucjonalizacji systemu integracyjnego
Rozdział 7. Kryzys modernizacji: Unia Europejska w dobie kryzysu systemowego po
2004 roku
7.1. Uwarunkowania kryzysu systemowego w UE
7.1.1. Kryzys ratyfikacyjny po odrzuceniu Traktatu konstytucyjnego
7.1.2. Kryzys wokół Traktatu lizbońskiego
7.2. Wpływ kryzysu strefy euro na rozwój kryzysu systemowego w UE
7.2.1. Działania naprawcze - efekt sanacyjny czy rozlewanie się kryzysu?
7.3. Istota i przejawy kryzysu systemowego w UE
7.3.1. Kryzys solidaryzmu w procesie integracji europejskiej jako fundamentalny przejaw
kryzysu systemowego
Rozdział 8. Współistnienie kryzysu i modernizacji w Unii Europejskiej: wpływ
zjawiska na mechanizmy rządzenia w systemie Unii Europejskiej
8.1. Rodzaje zależności pomiędzy modernizacją i kryzysem na gruncie procesów
integracyjnych - modele interpretacyjne
8.2. Wpływ czynników związanych ze zmianą na uwarunkowania procesów rządzenia w UE
8.2.1. Rządzenie i zarządzanie w systemie UE
8.2.2. Wpływ wzrastającej złożoności systemu UE na przemiany
w jej mechanizmach rządzenia
8.3. W stronę nowego ładu społeczno-gospodarczego?
8.4. Integracja czy dezintegracja? - w poszukiwaniu nowych kierunków rozwoju UE i
paradygmatów badawczych
8.4.1. Scenariusze rozwoju UE
8.4.2. Nowe ujęcia badawcze procesu integracji europejskiej w kontekście zjawisk
kryzysowych
Zakończenie
Bibliografia
Spis tabel
Spis schematów i wykresów
486 stron, Format: 16.0x24.0cm, oprawa kartonowa foliowana
