Efektywność zmian systemowych w sektorze szkolnictwa zawodowego po 1999 roku
Reformy systemu oświaty w sektorze szkolnictwa zawodowego powinny podlegać
nieustannej weryfikacji zarówno z punktu widzenia efektywności kształcenia, jak i
konkurencyjności placówek oświatowych. Główną tezą pracy jest wykazanie
nieefektywności zmian systemowych w sektorze edukacji zawodowej oraz przedstawienie
implikacji na alokację kwalifikacji zawodowych na rynku pracy i obniżenie poziomu
dobrobytu społecznego w regionie.
Badania przedstawione w pracy pokazały, że efektywność kształcenia w sektorze
edukacji zawodowej uzależniona jest od struktury redystrybucji środków budżetowych
oraz alokacji zasobów kwalifikowanych w kontekście potrzeb regionalnego rynku pracy.
Analiza efektywności zmian w szkolnictwie zawodowym została przeprowadzona w oparciu
o nieparametryczną metodę DEA (Data Envelopment Analysis). Empiryczna część pracy
potwierdziła znaczny stopień nierówności i niestabilności jednostek decyzyjnych
systemu edukacji.
Natomiast następstwa przemian reformatorskich wykazały niski stopień adaptacji
zasobów kwalifikowanych na rynku pracy oraz wysoki poziom dyferencjacji relacji nakładów
i efektów w edukacji zawodowej. Ponadto, wyznaczone technologie optymalne dla jednostek
decyzyjnych pozwoliły oszacować wielkość subwencji oświatowej i stopień
zatrudnialności zasobów kwalifikowanych na regionalnym rynku pracy.
Aplikacyjną sferę badań empirycznych uznała prof. UG, dr hab. Teresa Kamińska.
Oryginalnym osiągnięciem naukowym publikacji jest opracowanie nowatorskiej koncepcji
algorytmu podziału części oświatowej w sektorze szkolnictwa zawodowego (T. Kamińska,
2013). Skuteczność badań nad sektorem edukacji potwierdziły również opinie i
refleksje prof. UG, dr hab. H. Treder i prof. US, dr. hab. W. Jareckiego. W rekomendacjach
środowiska naukowego podkreślono wartościowe rezultaty badawcze oraz spójnie logiczną
koncepcję pracy (H. Treder, 2014), a także oceniono dorobek naukowy autorki jako
rzetelne i twórcze studium badań nad efektywnością (W. Jarecki, 2014).
Doświadczenia z przeprowadzonych reform w sektorze szkolnictwa zawodowego oraz
wprowadzane w tym okresie zmiany powinny nastąpić przy zastosowaniu instrumentów i
mechanizmów stymulujących poprawę jakości i efektywności placówek edukacji
zawodowej. Tok rozważań teoretycznych potwierdził, że przyjęte przez jednostki
decyzyjne mechanizmy rynku usług oświatowych nie sprzyjają tworzeniu przewagi
konkurencyjnej placówek edukacji zawodowej.
Wstęp
Rozdział 1
Obszary przemian systemowych w sektorze szkolnictwa zawodowego
1.1. Uwarunkowania prawne i ekonomiczne w otoczeniu sektora kształcenia
zawodowego
1.1.1. Podejście systemowe w edukacji
1.1.2. Prawne uregulowania sektora kształcenia zawodowego w systemie oświaty
1.2. Uwarunkowania reform systemu oświaty w sektorze kształcenia zawodowego
1.2.1. Przemiany szkolnictwa zawodowego po 1999 roku
1.2.2. Zmiany wskutek reformy z 2012 roku
1.3. Regulacje związane z kształceniem zawodowym w warunkach integracji europejskiej
1.4. Następstwa zmian w finansowaniu kształcenia zawodowego
1.4.1. Algorytm podziału części oświatowej subwencji ogólnej
1.4.2. System finansowania pracy nauczycieli
1.4.3. Koncepcja bonu oświatowego
1.4.4. Dotacje oświatowe
1.5. Zjawisko asymetrii informacji w funkcjonowaniu szkolnictwa zawodowego
Podsumowanie
Rozdział 2
Kształcenie zawodowe na potrzeby rynku pracy
2.1. Funkcjonowanie szkoły zawodowej w zmiennym otoczeniu rynku pracy
2.2. Analiza sektora edukacji według 5 sił M. Portera
2.2.1. Groźba wejścia do sektora edukacji
2.2.2. Siła przetargowa nabywców
2.2.3. Siła przetargowa dostawców (szkół zawodowych)
2.2.4. Groźba substytucji
2.2.5. Wzrost rywalizacji między konkurentami
2.3. Determinanty edukacji zawodowej świadczące o przewadze konkurencyjnej na rynku
usług edukacyjnych
2.3.1. Konkurencyjność szkoły zawodowej - konkurencyjnością regionu
2.3.2. Zasoby edukacyjne podstawą konkurencyjności w szkolnictwie zawodowym
2.3.3. Misja i cele kształcenia zawodowego
2.3.4. Usługa edukacyjna jako dobro publiczne
2.3.5. Klastry edukacyjne - przykład integracji z rynkiem pracy
2.4. Kształtowanie kwalifikacji i kompetencji zawodowych jako potencjału
konkurencyjności
2.4.1. Kwalifikacje i kompetencje zawodowe jako efekt procesu kształcenia
2.4.2. Zarządzanie zasobami edukacyjnymi w placówkach oświatowych
2.4.3. Konsekwencje zjawiska niedopasowania edukacyjnego
2.4.4. Kapitał intelektualny w placówkach oświatowych
Podsumowanie
Rozdział 3
Metodologia pomiaru efektywności w sektorze kształcenia zawodowego
3.1. Teoretyczne podstawy pojęcia efektywności ekonomicznej i efektywności
technicznej
3.2. Charakterystyka metody DEA
3.3. Pierwotna postać modelu: CCR-I i CCR-O
3.4. Współczesne modyfikacje modelu CCR
3.4.1. Model BBC
3.4.2. Model superefektywności (nadefektywności)
3.4.3. Modele efektywności nieradialnej
3.4.4. Modele związane z korzyściami skali
3.5. Indeks produktywności Malmquista
Podsumowanie
Rozdział 4
Nieefektywność zmian w szkolnictwie zawodowym w świetle wyników badań
własnych
4.1. Pomiar efektywności kształcenia przy wykorzystaniu modelu CRR
4.2. Wnioski empiryczne z modelu superefektywności
4.3. Empiryczne rezultaty badań: model VRS
4.4. Ewaluacja efektów kształcenia szkolnictwa zawodowego na podstawie modelu NIRS_In i
NIRS_Out
4.5. Ranking konkurencyjności województw pod względem kształcenia w sektorze
szkolnictwa zawodowego
4.6. Wyniki empiryczne zastosowania addytywnej postaci modelu SBM
4.7. Nieefektywność kształcenia w aspekcie kwalifikacji zawodowych kadry dydaktycznej
4.8. Empiryczna interpretacja indeksu produktywności wykształcenia
4.8.1. Indeks Malmquista zorientowany na nakłady
4.8.2. Indeks Malmquista zorientowany na efekty
4.9. Algorytm kosztowo-subwencyjny finansowania sektora kształcenia zawodowego
Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Akty prawne
Spis tabel
Spis rysunków
Załączniki
282 strony, Format: 16.5x23.5cm, oprawa miękka
