Prawne instrumenty oddziaływania na gospodarkę
W każdym systemie gospodarczym daje o sobie znać
niezwykle trudny, jeśli nie niemożliwy do rozstrzygnięcia, dylemat sprowadzający się
do ustalenia, czy czynnikiem decydującym o rozwoju gospodarki i mającym najistotniejszy
wpływ na jej funkcjonowanie jest, oparty na wolności gospodarczej, rynek samodzielnych
przedsiębiorców, produktów i usług, czy też czynnikiem tym są pobudzające
gospodarkę, inspirujące działania instytucji publicznej, jaką jest państwo.
Niejako w konsekwencji uwidaczniają się zarówno koncepcje priorytetowego traktowania
wolności gospodarczej i wolnego rynku, a tym samym koncepcje ograniczania interwencji
państwa, jak i koncepcje uznające celowość i konieczność działań
interwencjonistycznych w warunkach gospodarki rynkowej. W efekcie oznacza to jednak
równoległe wdrażanie obydwu koncepcji do praktyki gospodarczej i stosowanie różnego
rodzaju środków (instrumentów) oddziaływania państwa na gospodarkę w celu
wypełniania funkcji tego państwa i realizacji jego celów.
Dokonuje się to choćby na podłożu doktryny i zasady (konstytucyjnej) społecznej
gospodarki rynkowej, mającej niejako z założenia godzić i kojarzyć ze sobą wolny
rynek i potrzeby społeczne. Z obserwacji praktyki wynika, że współczesne państwo
ingeruje w gospodarkę zarówno wtedy, gdy wolność gospodarczą traktuje priorytetowo,
jak i wówczas, gdy dominuje przekonanie (po stronie sprawujących władzę), że funkcją
państwa jest aktywne oddziaływanie na gospodarkę wyznaczające granice obszaru
wolności gospodarczej. Podstawowy problem sprowadza się przy tym do udzielenia
odpowiedzi na pytanie – z jednej strony – o granice, zakres i treść wolności
gospodarczej – z drugiej zaś – o granice, metody, środki i cele oddziaływania
państwa jako instytucji publicznej na sferę gospodarki prowadzonej przez podmioty
niepubliczne. Jest to zarazem pytanie o stopień zaangażowania się podmiotów
publicznych odpowiedzialnych za stan i rozwój gospodarki, a dotyczy ono zarówno
poszczególnych państw, jak i instytucji ponadpaństwowych.
Wydaje się, że wskazane wyżej problemy można postrzegać w pierwszej kolejności w
kontekście roli i wpływu prawa gospodarczego publicznego na gospodarkę. Przepisy tego
systemu normatywnego kształtują bowiem gospodarkę w jej układzie organizacyjnym,
określają prawa i obowiązki podmiotów działalności gospodarczej oraz kompetencje
organów administracji gospodarczej, a także tworzą procedury oddziaływania państwa na
gospodarkę. To z prawa gospodarczego publicznego wynika charakter instrumentów, za
pomocą których państwo realizuje swoje władztwo w obszarze gospodarki, a w
szczególności wskazane zostają i podlegają odpowiedniej charakterystyce konkretne
środki tego oddziaływania.
Warto zwrócić uwagę na reglamentacyjne i regulacyjne instrumenty wpływu państwa na
gospodarkę, odnosząc się przy tym do poszczególnych, niezwykle istotnych sfer
funkcjonowania gospodarki, takich jak choćby energetyka, rynek usług finansowych,
działalność lecznicza i rynek produktów leczniczych, czy gospodarka komunalna.
Charakterystyka powyższa powinna zarazem uwzględniać specyficzne możliwości
oddziaływania na gospodarkę, przy wykorzystaniu instytucjonalnych rozwiązań prawnych z
obszaru ochrony konkurencji, zamówień publicznych, ochrony danych oraz ochrony
środowiska, w których to wypracowane zostały i znalazły praktyczne zastosowanie,
właściwe dla tych obszarów, charakterystyczne dla nich instrumenty wpływu na
gospodarkę.
Autorzy
Wykaz najważniejszych skrótów
Wprowadzenie
Rozdział I. Prawo gospodarcze publiczne i jego rola w oddziaływaniu na
gospodarkę
1. Aksjologiczne podstawy ingerencji państwa w sferę gospodarki rynkowej, Marian Zdyb
2. Czy prawo gospodarcze ma swoistą metodę regulacji?, Witold Małecki
3. Prawo działalności gospodarczej jako instrument rozwoju przedsiębiorczości, Maciej
Etel
4. Instytucje prawne publicznego prawa gospodarczego, Katarzyna Kokocińska
5. Status publicznego podmiotu gospodarczego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego a
prawo do sądu jako prawo podstawowe, Krzysztof Horubski
6. Instrumenty "zapożyczone", "wzorowane" na instrumentach z innych
gałęzi prawa, czy również "mieszane"?, Piotr Lissoń
Rozdział II. Regulacyjne i reglamentacyjne instrumenty wpływu na gospodarkę
1. Kwalifikacja prawna umowy koncesji; instrument "mieszany" czy typowy dla
realizacji zadań gospodarczych przez administrację publiczną?, Bożena Popowska
2. Regulacja sektorowa - stałość czy zmienność pojęcia?, Eryk Kosiński
3. Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego a granice stosowania pomocy państwa,
Anna Dobaczewska
4. Fikcja decyzji pozytywnej w sprawach administracyjnych przedsiębiorców, Filip Elżanowski
5. Spółki Skarbu Państwa jako instrument polityki gospodarczej z perspektywy
publicznego prawa gospodarczego, Filip Grzegorczyk
6. Oddziaływanie administracji na gospodarkę poprzez ograniczanie liczby przedsiębiorców
na rynku na przykładzie koncesjonowania, Michał Strzelbicki
7. Obowiązywanie Załączników do Konwencji chicagowskiej w polskim systemie prawa,
Katarzyna Łuczak
8. Prawne uwarunkowania inwestycji budowlanej, Marcin Lidzbarski
Rozdział III. Ochrona konkurencji i funkcje rynków
1. Przyczynek do badań nad zjawiskiem protekcjonizmu antymonopolowego, Rajmund Molski
2. Instrumenty wpływu na stosunki konkurencyjne, Andrzej Powałowski
3. Stosowanie publicznego prawa konkurencji w sprawach praktyk ograniczających
konkurencję jako forma negocjacyjnego oddziaływania państwa na konkurencyjność
przedsiębiorców, Anna Brzezińska-Rawa, Dorota Sylwestrzak
4. Zasada proporcjonalności w świetle decyzji zobowiązujących Komisji Europejskiej po
orzeczeniu w sprawie Alrosa, Marzena Radziun
Rozdział IV. Zamówienia publiczne i pomoc publiczna jako instrumenty wpływu na
gospodarkę
1. Procedury zamówień publicznych jako instrument wdrażania unijnej polityki spójności,
Agnieszka Piwowarczyk
2. Analiza prawnoporównawcza wybranych elementów procedur zlecania realizacji zadań
publicznych, Ambroży Mituś
3. Innowacyjne zamówienia publiczne jako prawny instrument oddziaływania na gospodarkę,
Michał Kania
4. Pomoc publiczna jako instrument prawny oddziaływania na gospodarkę, Maria Królikowska-Olczak
5. Zamówienia publiczne instrumentem stymulacji rozwoju gospodarczego, Ryszard Szostak
6. Prawo zamówień publicznych instrumentem kreowania innowacyjnej gospodarki, Henryk
Nowicki
7. Zamówienia in house jako instrument oddziaływania na gospodarkę, Hanna Wolska
8. Podwykonawstwo na gruncie prawa zamówień publicznych, Monika Krzemień
9. Realizacja zadania publicznego poprzez umowę o partnerstwie publicznoprywatnym - cechy
szczególne, Anna Śniecikowska, Wiesław Śniecikowski
Rozdział V. Instrumenty wpływu na gospodarkę komunalną
1. Nowa regulacja zaangażowania społeczności lokalnych w rozwój gospodarczy, Jan
Olszewski
2. Klauzula interesu publicznego a działalność samorządów zawodowych, Artur Żurawik
3. Potrzeby wspólnot samorządowych jako wyznacznik oddziaływania władz samorządowych
w sferze gospodarki komunalnej, Daniel Wacinkiewicz
4. Komunalna pomoc publiczna - zarys koncepcji, Tomasz Bojar-Fijałkowski
Rozdział VI. Instrumenty wpływu na rynek finansowy
1. Obowiązki informacyjne agencji ratingowych jako instrument kształtowania
przejrzystości rynku finansowego, Aldona Piotrowska
2. Europeizacja Prawa bankowego w zakresie postępowania egzekucyjnego, Rafał Sura
3. Wniosek o płatność jako element instrumentu prawnego oddziaływania na gospodarkę,
Marcin Osikowicz
4. Instrumenty polityki pieniężnej Narodowego Banku Polskiego, Eliza Kosieradzka
5. Regulacyjna funkcja państwa w gospodarce na przykładzie wybranych normatywnych
instrumentów polityki podatkowej w Polsce, Krystyna Nizioł
6. Prospekt emisyjny jako podstawa prawa do informacji o emitencie, Anna Lichosik
Rozdział VII. Instrumenty wpływu na sektor energetyczny w gospodarce
1. Aukcja na sprzedaż energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii
wytworzonej w instalacjach odnawialnego źródła energii - nowy środek wspierający
wybrany sektor gospodarki, Tomasz Długosz
2. Prawne instrumenty oddziaływania państwa na energetykę - kryterium podziału, Adam
Szafrański
3. O potrzebie wyodrębnienia usługi powszechnej w prawie energetycznym, Michał
Domagała
4. Alternatywne sposoby rozstrzygania sporów konsumenckich w świetle prawa unijnego,
Małgorzata Ganczar
5. Uwagi o instrumentach państwa w zakresie realizacji polityki energetycznej w
odniesieniu do odnawialnych źródeł energii, Sławomir Koroluk
Rozdział VIII. Instrumenty wpływu na działalność leczniczą i rynek produktów
leczniczych
1. Podstawowe założenia unijnej regulacji transgranicznej opieki zdrowotnej jej
implementacja w prawie polskim, Rafał Stankiewicz
2. Skarga konstytucyjna jako instrument odpowiedzialności legislacyjnej władz
publicznych za regulację systemu opieki zdrowotnej, Agnieszka Grygier
3. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu jako instrument oddziaływania na rynek produktów
leczniczych, Agnieszka Wołoszyn-Cichocka, Grzegorz Lubeńczuk
4. Prawne instrumenty wspierające rozwój sektora produktów leczniczych stosowanych w
populacji pediatrycznej, Katarzyna Miaskowska-Daszkiewicz
5. Wybrane instrumenty prawne regulujące obrót hurtowy produktami leczniczymi, Katarzyna
Mełgieś
Rozdział IX. Ochrona danych osobowych i znaków towarowych
1. Przedmiot ochrony w prawie znaków towarowych a swoboda obrotu towarami (na przykładzie
ograniczeń rejestracji kształtów towarów w charakterze znaków towarowych), Krzysztof
Dobieżyński
2. Powołanie administratora bezpieczeństwa informacji w świetle nowelizacji z 7.11.2014
r. ustawy o ochronie danych osobowych, Anna Hołda-Wydrzyńska
3. Nowe zasady przekazywania danych osobowych do państwa trzeciego, jako instrument
prawny oddziaływania na gospodarkę, Jan Byrski
4. Wpływ ogólnego rozporządzenia o ochronie danych na podmioty prowadzące
działalność gospodarczą, Paweł Siemieniak
Rozdział X. Ochrona środowiska w związku z działalnością gospodarczą
1. Pozwolenie emisyjne jako prawny instrument oddziaływania na wykonywanie działalności
gospodarczej w Polsce, Diana Trzcińska
2. Prawne uwarunkowania przesyłania dwutlenku węgla w Polsce, Michał Krzykowski
3. Koncesja w zakresie przesyłania dwutlenku węgla w celu jego podziemnego składowania
jako prawny instrument oddziaływania na gospodarkę, Hanna Spasowska-Czarny
Rozdział XI. Kontrola jako instrument wpływu na gospodarkę
1. Wpływ kontroli społecznej zamówień publicznych na gospodarkę państwa, Ewa
Przeszło
2. Kompetencje kontrolne instytucji zarządzających w dziedzinie zamówień publicznych,
Karol Kiczka
3. Kontrola sądowa rozstrzygnięć organów administracji gospodarczej, Mateusz Chołodecki
4. Prawna kontrola metrologiczna jako szczególny instrument oddziaływania państwa na
gospodarkę, Agnieszka Żywicka
678 stron, Format: 16.5x24.0cm, oprawa miękka
