USTAWOWA WYŁĄCZNOŚĆ I OKREŚLONOŚĆ W PRAWIE KARNYM DŁUGOSZ J. Księgarnia

Ustawowa wyłączność i określoność w prawie karnym

Niniejsza monografia jest poświęcona analizie istoty oraz znaczenia konstytucyjnej zasady nullum crimen, nulla poena sine lege (art. 42 ust. 1 Konstytucji RP) dla prawa karnego.

Opracowanie to stanowi dogmatyczne studium z zakresu prawa karnego materialnego, stanowiącego główny obszar badań, z licznymi nawiązaniami do prawa konstytucyjnego, prawa międzynarodowego publicznego, prawa europejskiego oraz teorii prawa. Pobocznymi obszarami badań podjętych w pracy są inne gałęzie prawa zaliczane do prawa o charakterze represyjnym.

Problematykę badawczą dopełnia zarówno refleksja historiozoficzna, służąca przedstawieniu i ocenie ewolucji zasady nullum crimen, nulla poena sine lege, jak i liczne odwołania do stanu prawnego oraz rozwiązań orzeczniczych i doktrynalnych, przyjętych w porządkach prawnych innych państw, w szczególności z obszaru niemieckojęzycznego.

Struktura pracy oparta jest na założeniu, że konstytucyjna zasada nullum crimen, nulla poena sine lege stanowi normatywną (i koncepcyjną) całość, której nie sposób postrzegać jedynie fragmentarycznie Z tego względu w zakresie zagadnień podstawowych dla omawianej problematyki badawczej przeprowadzona analiza wykracza poza wskazane w tytule dwa problemy badawcze (tj. ustawową wyłączność i określoność) i obejmuje kompleksową dogmatyczno-prawną problematykę konstytucyjnoprawnych granic kryminalizacji. Tym niemniej, ze względu na wyjątkową złożoność i wielopłaszczyznowość zasady nullum crimen, nulla poena sine lege, szczególną uwagę poświęcono tylko wybranym jej aspektom, wyodrębnionym przy uwzględnieniu kryterium adresata wysłowionych w niej postulatów, a tym samym i określonej funkcji, realizowanej przez prawo karne.

Wykaz skrótów
Wykaz literatury
Wykaz orzeczeń

Wprowadzenie
§ 1. Problematyka i założenia badawcze
§ 2. Cele badawcze
§ 3. Hipotezy
§ 4. Metoda badawcza
§ 5. Ustalenia terminologiczne

Część I. Zagadnienia wprowadzające

Rozdział I. Dobra prawne a funkcja ochronna prawa karnego
§ 1. Wstęp
§ 2. Norma prawna i jej znaczenie w prawie karnym
§ 3. Dobro prawne jako przesłanka kryminalizacji
I. Charakter i funkcja dobra prawnego
II. Relacja między normą prawną a dobrem prawnym
III. Karnoprawna ochrona dóbr prawnych
IV. Usytuowanie dobra prawnego w strukturze przestępstwa
§ 4. Podsumowanie

Rozdział II. Charakterystyka zasady nullum crimen, nullapoena sine lege
§ 1. Wstęp
§ 2. Ogólny charakter i miejsce unormowania zasady nullum crimen, nulla poena sine lege
I. Prawo krajowe
II. Prawo międzynarodowe
III. Prawo państw obcych
§ 3. Dwutorowość i dwukierunkowość zasady nullum crimen, nulla poena sine lege
I. Charakter konstytucyjny i uniwersalny
II. Charakter ustawowy
III. Przyczyny dwutorowości i dwukierunkowości
IV. Funkcje dwutorowości i dwukierunkowości
§ 4. Podsumowanie

Rozdział III. Zarys rozwoju zasady nullum crimen, nullapoena sine lege z uwzględnieniem zasad szczegółowych
§ 1. Wstęp
I. Rozwój w prawie państwowym
1. Wybrane kodyfikacje europejskie i amerykańskie
a. Koncepcje epoki Oświecenia
b. Kodyfikacje francuskie i amerykańskie w XVIII w
c. Koncepcje w niemieckiej dogmatyce i prawie w XIX w
2. Kodyfikacje polskie
II. Rozwój w prawie karnym
1. Wybrane kodyfikacje europejskie
a. Pierwsze kodyfikacje karne
b. Kodyfikacje epoki absolutyzmu oświeconego
c. Kodeks karny Napoleona
d. Koncepcje w niemieckiej dogmatyce i prawie w XIX w
2. Kodyfikacje polskie
§ 2. Postulat wyłączności ustawy w prawie karnym
I. Wybrane kodyfikacje europejskie i amerykańskie
II. Kodyfikacje polskie
§ 3. Postulat określoności opisu typu czynu oraz kary w prawie karnym
I. Wybrane kodyfikacje europejskie i amerykańskie
II. Kodyfikacje polskie
§ 4. Zakaz retroaktywności prawa karnego
I. Wybrane kodyfikacje europejskie i amerykańskie
II. Kodyfikacje polskie
§ 5. Zakaz analogii i wykładni rozszerzającej w prawie karnym
I. Wybrane kodyfikacje europejskie i amerykańskie
II. Kodyfikacje polskie
§ 6. Podsumowanie

Część II. Ustawowa wyłączność w prawie karnym

Rozdział I. Zasadnicza treść zasady wyłączności w prawie karnym
§ 1. Wstęp
§ 2. Pojęcie ustawy
I. Znaczenie ogólne
II. Znaczenie w prawie i naukach prawnych
§ 3. Podsumowanie

Rozdział II. Wymóg wyłączności ustawy w prawie karnym a źródła prawa rangi ponadustawowej
§ 1. Wstęp
§ 2. Konstytucja
§ 3. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, akt prawny organizacji międzynarodowej
§ 4. Klauzula prawa międzynarodowego
§ 5. Podsumowanie

Rozdział III- Wymóg wyłączności ustawy w prawie karnym a stopień jej kompletności - problematyka przepisów blankietowych (źródła prawa rangi podustawowej)
§ 1. Wstęp
§ 2. Przepisy blankietowe w prawie karnym
I. Uwagi wprowadzające
1. Przyczyny stanowienia przepisów blankietowych
2.Cele i istota przepisów blankietowych
II. Typologia przepisów niekompletnych
1. Przepis odsyłający a przepis blankietowy
2. Rodzaje przepisów blankietowych
3. Dyspozycja blankietowa a inne kategorie dyspozycji
a. Dyspozycja blankietowa a dyspozycja zawierająca klauzule normatywne
b. Dyspozycja blankietowa a dyspozycja zawierająca odesłania pozasystemowe
III. Przepis blankietowy czy norma blankietowa?
IV. Uwagi końcowe
§ 3. Dopuszczalność stanowienia przepisów blankietowych w prawie karnym
I. Stanowienie przepisów blankietowych w prawie karnym - analiza poglądów w orzecznictwie i doktrynie
II. Dopuszczalność stanowienia przepisów blankietowych w prawie karnym de lege lata
§ 4. Przepisy wypełniające dyspozycję blankietową w prawie karnym
I. Rodzaje przepisów odwołania
1. Odwołanie do innych ustaw
2. Odwołanie do aktów rangi ponadustawowej
3. Odwołanie do aktów rangi podustawowej
a. Umowy międzynarodowe ratyfikowane w trybie zwykłym
b. Rozporządzenia
c. Akty prawa miejscowego
d. Akty prawa wewnętrznego
4. Podsumowanie
II. Przedmiot normowania przepisów odwołania
§ 5. Podsumowanie

Rozdział IV. Zasadność wymogu wyłączności ustawy w prawie karnym
§ 1. Wstęp
§ 2. Zasada trójpodziału władzy
I. Rola organów ustawodawczych
II. Rola organów stanowiących akty rangi podustawowej
i organów sądowniczych
§ 3. Zasada pewności prawa
§ 4. Inne względy przemawiające za zasadnością wymogu wyłączności ustawy w prawie karnym
I. Względy polityczno-kryminalne oraz polityczne
II. Znaczna ingerencja w podstawowe prawa i wolności
III. Zasada winy
§ 5. Znaczenie prawa zwyczajowego
§ 6. Podsumowanie

Część III. Określoność w prawie karnym

Rozdział I. Zasadnicza treść zasady określoności w prawie karnym
§ 1. Wstęp
§ 2. Określoność prawa
I. Pojęcie określoności prawa
1. Określoność prawa w ujęciu ogólnym
2. Określoność w prawie karnym (typizacja)
II. Przyczyny i cele typizacji
III. Funkcje typizacji
§ 3. Podsumowanie

Rozdział II. Zakres wymogu określoności w prawie karnym
§ 1. Wstęp
§ 2. Wymóg określoności prawa - analiza poglądów w orzecznictwie i doktrynie
§ 3. Zakres wymogu określoności w prawie karnym de legę lata
§ 4. Podsumowanie

Rozdział III. Realizacja wymogu określoności w prawie karnym (kryteria oceny określoności)
§ 1. Wstęp
§ 2. Legislacyjna (formalna) poprawność
I. Zasady językowe i logiczne
II. Zasady techniki prawodawczej
III. Legislacyjna poprawność przepisów prawa karnego
§ 3. Precyzyjność
§ 4. Jasność
§ 5. Podsumowanie

Rozdział IV. Szczególne problemy w sferze funkcji gwarancyjnej wymogu określoności w prawie karnym
§ 1. Wstęp
§ 2. Stopniowalność określoności w prawie karnym
I. Stopień określoności opisu znamion typu czynu zabronionego
II. Stopień określoności opisu zagrożenia ustawowego
§ 3. Naruszenie wymogu określoności w prawie karnym
I. Uwagi wprowadzające
1. Ustalenia terminologiczne
2. Przyczyny stanowienia niedookreślonych przepisów karnych
II. Desygnaty niedookreśloności zakresowej (nieostrości) w prawie karnym
1. Znamiona deskryptywne
2. Znamiona normatywne
3. Odwołania blankietowe
III. Wybrane kluczowe sposoby zapewniania określoności w prawie karnym
1. Definicje legalne
2. Redakcja dyspozycji przepisu karnego
3. Określoność odesłań pozasystemowych
4. Ustalenia in casu ("prawotwórcza" rola organów stosujących prawo)
§ 4. Podsumowanie

Wnioski końcowe
Indeks rzeczowy

480 stron, Format: 14.5x20.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.