NAUCZYCIELSKIE PRAKTYKI OCENIANIA POZA STANDARDAMI Księgarnia

Nauczycielskie praktyki oceniania poza standardami

Książka dotyczy ważnego naukowo i społecznie zagadnienia. Dobrze wpisuje się w dyskusję, toczącą się zarówno w profesjonalnych środowiskach pedagogicznych, jak i na szerszym forum społecznym, nad istotą, przebiegiem i skutkami oceniania szkolnego i jego związków z biografiami uczniów.

Ocenianie, jako element praktyki społecznej, pozostaje silnie powiązane z aktualizacją stosunków władzy (w tym władzy nad wiedzą i nad rozwojem jednostki), co sprawia, że jest z natury rzeczy problematyczne i budzi kontrowersje. Dylematy decyzyjne odnoszące się do funkcji i skutków ocen szkolnych, przy poważnych psychicznych i społecznych ich konsekwencjach, rodzą liczne pytania badawcze, które w pracy zostały postawione. Każda próba pogłębienia rozumienia praktyki oceniania edukacyjnego jest zatem warta uwagi, a próba udana, do jakich z pewnością należy książka Grażyny Szyling, jest szczególnie interesująca.

[…] książka trafia w żywe zapotrzebowanie dydaktyki i szkoły, znajdzie więc czytelników zarówno wśród kadry akademickiej i metodyków, jak i wśród nauczycieli. Wypełnia ona wyraźną lukę w literaturze dotyczącej oceniania szkolnego, tym bardziej dotkliwą że wynikającą z wciąż w polskiej szkole inercyjnie obecnego bezrefleksyjnego traktowania oceny jako oczywistego, prostego w użyciu narzędzia pracy szkoły. Książka Grażyny Szyling nie tylko ukazuje złożoność procesu oceniania, ale również wskazuje czytelnikowi kierunki poszukiwań i drogi zmiany, której zainicjowanie i utrzymanie jest niezbędne, by ocena pełniła funkcje prorozwojowe.

Z recenzji dr hab. Doroty Klus-Stańskiej, prof. Uniwersytetu Gdańskiego

Wstęp

Rozdział 1
Przestrzeń możliwości, czyli teoretyczne przesłanki oceniania osiągnięć uczniów

1.1. Teoretyczne modele oceniania osiągnięć uczniów
1.1.1. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych
1.1.2. Źródła opozycyjnych modeli współczesnego oceniania szkolnego
1.1.3. Opozycyjne modele współczesnego oceniania szkolnego jako przesłanka dalszych rozważań
1.2. Między przedmiotem i funkcjami oceny szkolnej
1.2.1. Przedmiot oceny i jego podstawowe właściwości
1.2.2. Holistyczne ujęcie przedmiotu oceny
1.2.3. Analityczne podejście do wielokryterialnego przedmiotu oceny
1.2.4. Ocenianie dydaktyczne
1.2.5. Relacje między przedmiotem i funkcjami oceny – synteza wstępna
1.2.6. Właściwości pomiaru dydaktycznego jako perspektywa myślenia o przedmiocie i funkcjach oceny

Rozdział 2
Przestrzeń regulacji i sprzeczności, czyli w stronę nauczycielskich praktyk oceniania

2.1. Rodzaje oceniania osiągnięć szkolnych uczniów
2.1.1. Podstawowe właściwości rodzajów oceniania osiągnięć ucznia
2.1.2. Odrębność oceniania zewnętrznego i wewnątrzszkolnego
2.1.3. Egzaminy zewnętrzne jako kontekst oceniania wewnątrzszkolnego
2.2. Nauczycielskie praktyki oceniania osiągnięć uczniów
2.2.1. Zalecane procedury a nauczycielskie praktyki oceniania
2.2.2. Wartości wiązane przez nauczycieli z ocenianiem osiągnięć uczniów
2.2.3. Rola strategii i schematów w praktykach nauczycielskiego oceniania
2.2.4. Postrzeganie przez uczniów wybranych aspektów oceniania szkolnego

Rozdział 3
Przestrzeń oceniania poza standardami, czyli drugi układ wymagań programowych

3.1. Kształcenie według wymagań jako koncepcja systemu dydaktycznego
3.1.1. Wymiar praktyczny kształcenia według wymagań
3.1.2. Właściwości pola problemowego koncepcji kształcenia według wymagań
3.2. Drugi układ wymagań programowych
3.2.1. Ustalenia definicyjne
3.2.2. Empiryczne przesłanki występowania drugiego układu wymagań
3.2.3. Właściwości drugiego układu wymagań

Rozdział 4
Niepowodzenia szkolne uczniów jako kontekst oceniania poza standardami

4.1. Właściwości zjawiska niepowodzeń szkolnych uczniów
4.2. Przyczyny niepowodzeń szkolnych
4.2.1. Tradycyjne ujęcie uwarunkowań niepowodzeń szkolnych uczniów
4.2.2. Źródła niepowodzeń szkolnych uczniów w świetle badań prowadzonych po 1990 roku
4.2.3. Hierarchia uwarunkowań niepowodzeń szkolnych uczniów
4.2.4. Postrzeganie przyczyn niepowodzeń szkolnych przez podmioty zaangażowane w proces kształcenia
4.3. Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym
4.3.1. Szkodliwość zjawiska niepowodzeń szkolnych uczniów
4.3.2. Konsekwencje niepowodzeń szkolnych w opinii nauczycieli i rodziców uczniów
4.3.3. Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym uczniów jako zadanie szkoły
4.3.4. Skuteczność standardowych działań zapobiegających niepowodzeniom szkolnym uczniów
4.4. Podsumowanie

Rozdział 5
Metodologia badań własnych

5.1. Przedmiot i cele pracy
5.2. Charakterystyka typologiczna badań własnych
5.3. Problemy i hipotezy badawcze
5.4. Obraz przestrzeni zmiennych i model badawczy
5.4.1. Zmienne związane z pierwszym problemem badawczym
5.4.2. Zmienne związane z drugim problemem badawczym
5.4.3. Model badawczy
5.5. Dobór próby badawczej
5.5.1. Określenie populacji
5.5.2. Zasady doboru próby
5.5.3. Charakterystyka próby badawczej
5.6. Metody i narzędzia zbierania danych
5.6.1. Metoda epizodów (scenariuszowa)
5.6.2. Ankieta
5.7. Przebieg badań

Rozdział 6
Rezultaty badań własnych

6.1. Funkcjonowanie oceniania poza standardami – perspektywa nauczycielska
6.1.1. Miejsce drugiego układu wymagań wśród nauczycielskich praktyk oceniania
6.1.2. Zgodność decyzji podejmowanych przez nauczycieli w procesie oceniania z zalecanymi procedurami
6.1.3. Zależność nauczycielskich praktyk oceniania od poziomu osiągnięć ucznia
6.1.4. Zależność nauczycielskich praktyk oceniania od kontekstu kształcenia
6.1.5. Sposób informowania o decyzjach podejmowanych przez nauczycieli w obszarze oceniania poza standardami
6.1.6. Nauczycielskie praktyki oceniania a wyniki osiągane przez uczniów z egzaminów zewnętrznych
6.2. Znaczenia i wartości wiązane przez nauczycieli z ocenianiem osiągnięć uczniów poza wymaganiami programowymi
6.2.1. Dylematy praworządności. Nauczyciele wobec obowiązujących procedur określających warunki dostosowania wymagań programowych do indywidualnych możliwości ucznia
Podsumowanie
6.2.2. O możliwości zamiany oceny osiągnięć ucznia w „koło ratunkowe”
Nauczycielskie uzasadnienia trafności teoretycznej oraz stosowności i użyteczności oceny szkolnej
6.2.3. Kiedy ocena bywa „kłopotliwa etycznie”. Wartości przypisywane przez nauczycieli ocenianiu osiągnięć uczniów
6.2.4. „Uskrzydla” – „deprawuje” – „na niczym nie zaważy”
Przewidywane przez nauczycieli konsekwencje wystawienia oceny szkolnej
6.3. Funkcjonowanie i znaczenie oceniania poza standardami – perspektywa uczniowska
6.3.1. Źródła uczniowskiej wiedzy o stosowaniu przez nauczycieli drugiego układu wymagań
6.3.2. Przykłady nauczycielskich praktyk oceniania dostrzegane przez uczniów
6.3.3. Nauczycielskie praktyki oceniania dostrzegane przez uczniów a średnie wyniki szkół z egzaminów zewnętrznych
6.3.4. Opinie uczniów o sprawiedliwości nauczycielskich strategii oceniania
6.3.5. Opinie uczniów na temat motywującej funkcji nauczycielskich strategii oceniania
6.3.6. Przewidywane przez uczniów konsekwencje nauczycielskiego oceniania poza wymaganiami programowymi

Rozdział 7
Interpretacja wyników badań własnych

7.1. Swoistość nauczycielskiej praktyki oceniania poza standardami
7.1.1. Ocenianie poza wymaganiami wobec zalecanych procedur oceniania osiągnięć uczniów
7.1.2. Okoliczności sprzyjające zastosowaniu przez nauczycieli oceniania poza standardami
7.2. Zjawisko oceniania poza standardami a wyniki egzaminów gimnazjalnych osiągane przez uczniów
7.3. Jak ocenianie poza standardami funkcjonuje w praktyce oceniania osiągnięć uczniów w gimnazjum? Podsumowanie
7.4. Znaczenia i wartości wiązane z ocenianiem osiągnięć uczniów poza standardami
7.4.1. Nauczycielskie praktyki oceniania postrzegane z perspektywy aspektów trafności oceniania
7.4.2. W stronę znaczeń
7.4.3. W stronę wartości
7.4.4. W stronę konsekwencji
7.5. W stronę strategii i konkluzji

Bibliografia

Indeks nazwisk

386 stron, Format: 16.0x23.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.