Mutyzm wybiórczy w praktyce terapeutycznej
W niniejszej publikacji pragniemy przedstawić specjalistom, nauczycielom,
rodzicom oraz wszystkim osobom zainteresowanym problematyką mutyzmu wybiórczego nasze doświadczenia
i różne podejścia do tego zaburzenia.
Uważamy, że każde dziecko dotknięte mutyzmem – choć zachowuje się podobnie jak
inne dzieci niemówiące – wymaga odpowiednio dobranych metod i technik terapeutycznych,
działań, które nazywamy „terapią szytą na miarę dziecka”. Należy pamiętać,
że brak mowy w różnych sytuacjach społecznych jest tylko jednym z objawów mutyzmu, a
jego kluczową przyczyną są zaburzenia lękowe. Ważne, aby w trakcie terapii
uwzględnić inne aspekty funkcjonowania dziecka, przepracować z nim umiejętność
radzenia sobie z lękiem w różnych sytuacjach, także tych, które nie zawsze są
bezpośrednio związane z mówieniem.
W książce przedstawiamy doświadczenia terapeutów dotyczące zarówno pracy
indywidualnej, jak i grupowej. Dzielimy się również naszymi wątpliwościami i
rozważaniami, które często towarzyszą naszej pracy w gabinecie, szkole czy
przedszkolu.
Jako pierwszy został opisany przypadek dziecka uczęszczającego do żłobka, chociaż
mutyzm wybiórczy diagnozuje się z reguły u starszych dzieci. Autorka pokazuje, że
przez działania prewencyjne można nie dopuścić do sytuacji, aby niepokojące
zachowania rozwinęły się w późniejszym okresie w mutyzm wybiórczy. Następnie
przedstawiono przypadek chłopca w wieku przedszkolnym. Aneta Kiepiela-Koperek śledzi w
swoim studium zmiany w zachowaniu dziecka oraz pokazuje korzyści płynące ze współpracy
z rodziną i środowiskiem. Nieco odmienny przykład prezentuje Alicja Pilch, opisując
swoje doświadczenia terapeutyczne z okresu pracy za granicą. Autorka podkreśla nie
tylko rolę współdziałań, lecz także wdrożenie programu terapeutycznego. Odmienną,
główną formę pomocy, którą jest terapia grupowa, prezentują Joanna Bala i Jadwiga
Miękina-Pindur. Według autorek dobór różnorodnych metod pracy, a także współpraca
na linii rodzic – terapeuta – nauczyciel przynoszą znakomite efekty. Katarzyna
Szyszka przedstawia moment, w którym mutyzm wybiórczy ujawnia się w okresie
dojrzewania. Iwona Młynarska będąca nauczycielką nauczania wczesnoszkolnego pomaga
dziecku wspólnie z zaangażowaniem klasy. Natomiast opowieść Sylwii Szczęśniak
ukazuje postępy syna przy wsparciu wychowawcy i terapeuty na odległość.
Jako ostatnia swoje doświadczenia opisuje Klaudia Giese-Szczap, która zwraca uwagę na
fakt, jak istotna jest cierpliwość w pracy terapeutycznej – to równocześnie autorka
bajki pomagajki. Optymistyczna historia Marysi i jej niecodziennego spotkania może być
doskonałym punktem wyjścia do rozmowy o mutyzmie wybiórczym.
Bajka terapeutyczna, która została napisana przez jedną z współautorek (psychologa
klinicznego) i przedstawiona na końcu publikacji, może pomóc dziecku z mutyzmem w
zrozumieniu swoich trudności i ograniczeń oraz podjęciu kroków w kierunku zmian na
lepsze.
Autorki
Publikacja uzyskała rekomendację Polskiego Związku Logopedów:
„Autorki […] podkreślają istotę szerokiego spojrzenia na indywidualne podejście
terapeutyczne oraz stworzenie z wielu metod terapeutycznych tej jednej indywidualnej dla
konkretnego dziecka z problemem mutyzmu wybiórczego".
Autorzy:
Cabała Monika
Szyszka Katarzyna
Bala Joanna
Giese-Szczap Klaudia
Kiepiela-Koperek Aneta
Miękina-Pindur Jadwiga
Młynarska Iwona
Pilch Alicja
Szczęśniak Sylwia
Wstęp
Monika Cabała
Czy w żłobku można mieć mutyzm wybiórczy
Aneta Kiepiela-Koperek
Studium przypadku dziecka z mutyzmem wybiórczym
Alicja Pilch
John – chłopiec, który nie mógł mówić
Jadwiga Miękina-Pindur, Joanna Bala
Kto zrozumie Maciupka
Katarzyna Szyszka
Wojtek
Iwona Młynarska
Mutyzm i co dalej
Sylwia Szczęśniak
Dawid. Opowieść rodzica
Klaudia Giese-Szczap
Moje spotkania z „niemówieniem”
Klaudia Giese-Szczap
Marysia i jej historia. Bajka terapeutyczna
Zakończenie
O autorkach
110 stron, Format: 16.0x23.3, oprawa miękka
