Cele osobowe i rzeczowe w konfliktach zbrojnych w świetle prawa międzynarodowego
Książka Cele osobowe i rzeczowe w konfliktach zbrojnych w świetle prawa
międzynarodowego to pierwsza na polskim rynku monografia wskazująca dopuszczalne prawnie
cele w konfliktach zbrojnych zarówno o charakterze międzynarodowym, jak i
niemiędzynarodowym.
Omówiono w niej cele osobowe i rzeczowe przede wszystkim z perspektywy międzynarodowego
prawa humanitarnego, a także praw człowieka oraz międzynarodowego prawa karnego.
Lektura niniejszej książki odpowiada na pytania o legalność ataków na określone
kategorie osób lub obiektów. Autorka wskazuje przy tym na podstawowe trudności w
prawidłowej eliminacji celów wojskowych oraz możliwości pociągnięcia do
odpowiedzialności z tytułu naruszenie prawa określającego cele w konfliktach
zbrojnych.
Monografia jest ważnym głosem w sprawie adekwatności regulacji prawa
międzynarodowego do realiów współczesnych konfliktów zbrojnych.
Patrycja Grzebyk – adiunkt w Instytucie Stosunków Międzynarodowych
Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego.
Doktor nauk humanistycznych (2010). Absolwentka prawa (2006) oraz stosunków międzynarodowych
(2005) UW. Autorka licznych publikacji z zakresu prawa międzynarodowego, m.in. monografii
Odpowiedzialność karna za zbrodnię agresji (2010), wyróżnionej nagrodą im. Manfreda
Lachsa i wydanej w języku angielskim (Routledge) w wersji poszerzonej pt. Criminal
responsibility for the crime of aggression (2013), współredaktorka książki Pomoc
humanitarna w świetle prawa i praktyki (2016). Stypendystka Fundacji Nauki Polskiej
(Start 2012, 2013), Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2011–2014), Ministerstwa
Spraw Zagranicznych RP oraz Centrum Prawa Międzynarodowego im. Lauterpachta Uniwersytetu
Cambridge (2014); jest zastępcą redaktora naczelnego Rocznika Strategicznego.
Wykładała m.in. na uniwersytetach w Genewie, Kijowie, Pekinie, Monachium, Zagrzebiu.
Koordynuje działalność Network on Humanitarian Action w Polsce. Mama Zosi, Łucji,
Kazika i Władzia.
Wykaz skrótów
Wstęp
1. Problem badawczy
2. Struktura pracy
3. Uwagi metodologiczne
Rozdział I
Źródła, zakres oraz specyfika stosowania prawa określającego legalne cele w
konfliktach zbrojnych
1.1. Fragmentacja prawa międzynarodowego określającego legalne cele w
konfliktach zbrojnych
1.1.1. Międzynarodowe prawo humanitarne
1.1.2. Międzynarodowe prawo praw człowieka
1.1.3. Międzynarodowe prawo karne
1.2. Zakres międzynarodowego prawa humanitarnego
1.2.1. Zakres przedmiotowy
1.2.2. Zakres terytorialny
1.2.3. Zakres czasowy
1.2.4. Zakres podmiotowy
1.3. Specyfika tworzenia i stosowania MPH
1.3.1. Relacja między zasadami humanitaryzmu i konieczności wojskowej
1.3.2. Między zakazem a upoważnieniem do użycia siły
1.3.3. Zasada równości
1.4. Likwidacja celu
1.4.1. Definicja ataku
1.4.2. Poziom dopuszczalnej przemocy
1.4.3. Ograniczenia co do metod i środków atakowania legalnych celów
1.5. Konkluzje
Rozdział II
Cele osobowe
2.1. Członkowie państwowych sił zbrojnych
2.1.1. Konflikty międzynarodowe
2.1.2. Konflikty niemiędzynarodowe
2.2. Członkowie uzbrojonych służb porządku publicznego
2.2.1. Konflikty międzynarodowe
2.2.2. Konflikty niemiędzynarodowe
2.3. Członkowie niepaństwowych grup zbrojnych
2.3.1. Konflikty międzynarodowe
2.3.2. Konflikty niemiędzynarodowe
2.4. Osoby cywilne
2.4.1. Konflikty międzynarodowe
2.4.2. Konflikty niemiędzynarodowe
2.5. Członkowie operacji pokojowych
2.5.1. Konflikty międzynarodowe
2.5.2. Konflikty niemiędzynarodowe
2.6. Konkluzje
Rozdział III
Cele rzeczowe
3.1. Ogólna definicja celu wojskowego
3.1.1. Wkład do działalności wojskowej
3.1.2. Korzyść wojskowa
3.1.3. Wpływ innych dziedzin prawa na definicję celu wojskowego - przypadek
infrastruktury wykorzystywanej do popełniania zbrodni międzynarodowych .
3.2. Katalog celów wojskowych
3.2.1. Centra dowodzenia, kontroli i łączności
3.2.2. Instalacje, budynki, sprzęt i materiały wojskowe
3.2.3. Linie komunikacyjne
3.2.4. Przemysł i inne tzw. cele ekonomiczne
3.2.5. Media
3.3. Katalog dóbr o charakterze cywilnym
3.3.1. Szpitale, formacje sanitarne, środki transportu medycznego
3.3.2. Budowle i urządzenia zawierające niebezpieczne siły
3.3.3. Dobra kulturalne i miejsca kultu religijnego
3.3.4. Dobra niezbędne dla przetrwania ludności cywilnej
3.3.5. Szkoły i domy mieszkalne
3.3.6. Pomoc humanitarna
3.3.7. Środowisko naturalne
3.3.8. Miejscowości niebronione i inne strefy pod ochroną
3.4. Konkluzje
Rozdział IV
Trudności w prawidłowej eliminacji celów
4.1. Prawne przyczyny strat cywilnych
4.1.1. Zasada proporcjonalności
4.1.2. Obowiązek przedsięwzięcia środków ostrożności
4.1.3. Zakaz represaliów wojennych
4.2. Pozaprawne przyczyny strat cywilnych
4.2.1. Zmiana charakteru konfliktów zbrojnych
4.2.2. Ochrona własnych sił
4.2.3. Bezbronność przesłanką ataku
4.2.4. Płeć
4.2.5. Mit precyzyjnej broni
4.2.6. Błędne dane - obowiązek należytej staranności
4.3. Konkluzje
Rozdział V
Odpowiedzialność za naruszenia prawa określającego dopuszczalne cele
5.1. Odpowiedzialność jednostki
5.1.2. Odpowiedzialność za ataki przeciwko dobrom
5.1.3. Odpowiedzialność za udział w działaniach zbrojnych
5.2. Odpowiedzialność państwa
5.3. Odpowiedzialność organizacji międzynarodowych
5.4. Odpowiedzialność niepaństwowych grup zbrojnych
5.5. Konkluzje
Zakończenie - w stronę jednolitego podejścia do doboru celów
1. Coraz szerszy zakres celów - coraz bliżej wojny totalnej
2. Wszechobecne cele we wszechobecnym konflikcie
3. Jednolite podejście oparte na działalności osób, a nie na ich statusie
4. Równość w interesie wszystkich
5. Algorytm dla oceny proporcjonalności
6. Siła w ograniczeniach
7. Brak spójności - brak efektywności
Bibliografia
Spis tabel
Indeks nazwisk
Indeks rzeczowy
340 stron, Format: 24.3x17.1, oprawa miękka
