Rewolucja parasolkowa w Hongkongu
Przyczyny, przebieg, następstwa
Autor przedstawia przyczyny, przebieg i konsekwencje tzw. rewolucji parasolkowej w
Hongkongu w 2014 r.
Protesty te należy interpretować w szerszym kontekście zmian następujących po 1997
r., czyli od momentu przekazania zwierzchności nad regionem Chińskiej Republice Ludowej.
Mimo że trwały niecałe trzy miesiące, odcisnęły wyraźne piętno na tamtejszej
sytuacji wewnętrznej i systemie partyjnym oraz postawach społeczno-politycznych
Hongkończyków.
Autor przeanalizował bezpośrednie oraz kontekstowe przyczyny rewolucji parasolkowej z
perspektywy wybranych aspektów teorii działań kolektywnych, deprywacji relatywnej,
tożsamości społecznej, mobilizacji zasobów i modernizacji. Jego celem była
weryfikacja hipotezy, że istotnym skutkiem rewolucji parasolkowej stało się
pogłębienie rozłamu socjopolitycznego w Hongkongu, a sam wybuch protestów mógł być
przykładem scenariusza wybuchu niezadowolenia społecznego w wyniku odczucia deprywacji
relatywnej, wspartej przez sprzyjające okoliczności związane z mobilizacją zasobów i
tożsamości społecznej. W pracy wskazano, że w Hongkongu powszechne jest poczucie
deprywacji w odniesieniu do dwóch głównych sfer: wartości politycznych (oczekiwania
demokratyzacji prawa wyborczego) oraz wartości dobrostanu (poczucie „rozpływania się”
wyjątkowego statusu ekonomicznego i tożsamości kulturowej Hongkończyków). W przypadku
tych pierwszych pojawia się forma deprywacji progresywnej, tzn. sytuacja, gdy stopień
zaspokojenia potrzeb politycznych społeczeństwa hongkońskiego – zawiedzionego w
wyniku decyzji Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych
ograniczającej proces demokratyzacji, która to decyzja była bezpośrednią przyczyną
protestów – zaczął zauważalnie rozmijać się ze stopniowo rosnącymi aspiracjami
tzw. środowiska prodemokratycznego. W kontekście wartości dobrostanu bliższa wydaje
się formuła deprywacji kryzysowej, polegająca na tym, że przy niezmienionych
oczekiwaniach odczuwalnie zmniejszyły się możliwości zaspokajania potrzeb
społeczno-ekonomicznych części społeczeństwa oraz wzrosło poczucie zagrożenia
własnej tożsamości kulturowej. Bez uwzględnienia innych teorii społecznych, na
przykład teorii mobilizacji zasobów zmodyfikowanej przez Berta Klandermansa, trudno jest
jednak wytłumaczyć transformację niezadowolenia społecznego w Hongkongu w proces
sprzeciwu społecznego. Do wybuchu protestów doprowadziły bowiem także sprzyjające
warunki w postaci istniejącej już wcześniej „struktury mobilizacji”, nakreślonego
apelu politycznego oraz poczucia wspólnoty między młodymi mieszkańcami Hongkongu,
opartej na współdzielonych emocjach. Publikacja adresowana jest do naukowców badających
procesy demokratyzacji, radykalizacji, mobilizacji społecznej i przemian systemów
partyjnych, szczególnie w kontekście Azji Wschodniej. Zainteresuje także czytelników
szukających informacji o mechanizmach powstawania sprzeciwu społecznego i formach
działania ChRL w odniesieniu do mniejszych podmiotów politycznych.
Wstęp
1. Kontekst i przebieg protestów
1.1. Proces zmiany suwerena i jego konsekwencje
1.2. Sytuacja socjoekonomiczna Hongkongu
1.3. Rewolucja parasolkowa - wybuch i przebieg niezadowolenia społecznego
1.4. Podsumowanie
2. Protesty z perspektywy wybranych teorii nauk społecznych
2.1. Protesty z punktu widzenia teorii deprywacji relatywnej
2.2. Protesty w odniesieniu do modelu Teda R. Gurra
2.3. Inne wytłumaczenia rewolucji parasolkowej
2.4. Podsumowanie
3. Pogłębianie rozłamu socjopolitycznego
3.1. Dynamika postaw politycznych
3.2. Radykalni demokraci i organizacje lokalistyczne
3.3. Zmiany w systemie partyjnym i medialnym
3.4. Podsumowanie
Zakończenie
Wykaz skrótów
Bibliografia
Webgrafia
Indeks osób
Spis map, rysunków, schematów, tabel i wykresów
Załączniki
Summary
288 stron, Format: 20.4x14.4, oprawa miękka