Dzieje parlamentaryzmu angielskiego
Parlamentaryzm angielski uchodzi za jedno z największych osiągnięć myśli i
praktyki politycznej w Europie. Władysław Konopczyński przedstawia jego burzliwe
dzieje, konfrontując stereotypowe opinie na jego temat z faktami, które niekoniecznie
odpowiadają wyobrażeniom o tym, jak Anglicy rozwijali swe instytucje polityczne.
Jest to frapująca opowieść o rywalizacji wielkich obozów ideowych, potężnych grup
interesów, wybitnych jednostek – ale też o błędach, zaniechaniach i przyziemnych
wadach liderów politycznych. W tomie znalazły się również teksty ukazujące
polsko-angielskie relacje w XVIII wieku. Jak uchodząca za trzeźwą i skuteczną polityka
brytyjska potraktowała sprawę polską wtedy, gdy Rzeczpospolita była pogrążona w
wiodącym ją do upadku kryzysie? Czy Anglicy mogli wówczas – gdyby chcieli –
skutecznie Polsce pomóc? Czy polskie elity miały pomysł, jak stać się atrakcyjnym
partnerem dla Londynu w jego grach politycznych i tym samym wzmocnić własną pozycję?
Odpowiedzi na te pytania pozwalają lepiej zrozumieć naturę stosunków
polsko-angielskich. Przedstawia się je często jako zderzenie polskiego idealizmu z
angielskim pragmatyzmem, w którym to ten drugi okazuje się zazwyczaj dużo bardziej
roztropną postawą polityczną. Teksty najwybitniejszego w Polsce badacza dziejów XVIII
wieku i znawcy historii Anglii inspirują do tego, by ten dylemat ponownie przemyśleć.
Władysław Konopczyński
(1880-1952) - Władysław Konopczyński urodził
się 26 listopada 1880 r. w Warszawie, w rodzinie powstańca styczniowego. Już od czasów
gimnazjalnych aktywnie uczestniczył w rozmaitych kółkach pomocowych i
samokształceniowych, a jako piętnastolatek napisał swój pierwszy skrypt z historii.
Ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim (1899-1904), uzyskując tytuł kandydata
nauk na podstawie pracy „Przyczynki do kwestii powstania liberi veto”. Kontynuował
studia na historii (Uniwersytet Lwowski, 1907-1908) i pod kierunkiem Szymona Askenazego
został wypromowany na doktora. Po obronie doktoratu pracował przez pewien czas jako
nauczyciel historii VI Gimnazjum w Warszawie i prowadził wykłady w Towarzystwie Kursów
Naukowych. W 1911 r. habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim („Polska w dobie
wojny siedmioletniej”) i podjął na tej uczelni pracę jako docent. W 1917 r. został
mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1921 r. zwyczajnym. Kierował wtedy Katedrą
Historii Polski Nowożytnej i Najnowszej. Angażował się politycznie jako zwolennik
Dmowskiego i przeciwnik Sanacji. Z ramienia Związku Ludowo-Narodowego zasiadał w latach
1922-1927 w Sejmie. W czasie wojny, jako dziekan Wydziału Filozoficznego, został
aresztowany w ramach Sonderaktion Krakau i – po pobycie w więzieniach Krakowa oraz
Wrocławia – ostatecznie umieszczony w Sachsenhausen. Zwolniony w 1940, powrócił do
Krakowa i brał udział w tajnym nauczaniu na UJ. Po wojnie poddany wyjątkowym szykanom.
W 1948 r. zmuszono go do rezygnacji z pracy na UJ, oskarżając o szowinizm i rasizm.
Wydał m.in.: „Mrok i świt” (1911) „Geneza i ustanowienie Rady Nieustającej”
(1917) „Liberum veto” (1918) „Przyczyny upadku Polski” (1918) „Dzieje
parlamentaryzmu angielskiego” (1922) „Polska a Szwecja” (1924) „Stanisław
Konarski” (1926) „Kazimierz Pułaski. Życiorys” (1931) „Dzieje Polski nowożytnej”
(1936) „Konfederacja Barska” (1936-1938) „Polska a Turcja, 1683-1792” (1936) „Anglia
a Polska w XVIII wieku” (1947) „Fryderyk Wielki a Polska” (1947) „Kwestia
bałtycka do XX wieku” (1947) „Chronologia sejmów polskich 1493-1793” (1948) „Kiedy
nami rządziły kobiety” (1960) W 2009 OMP wydał wybór pism Konopczyńskiego "O
wartość naszej spuścizny dziejowej".
Piotr Biliński, Wstęp
Dzieje parlamentaryzmu angielskiego
Pogromcy sejmowładztwa: Oliver Cromwell
Anglia a Polska w XVIII wieku
Anglia wobec niedoszłej pacyfikacji prusko-rosyjskiej 1760-1761 r.
Anglia wobec pierwszego rozbioru Polski
Głos angielski o przyczynach upadku Polski
Anglicy o pierwszym rozbiorze
Ekipa polska w Anglii
Wąsy i peruka w oświetleniu angielskim
Cambridge History of Poland
Cambridge History of Poland w ogniu anglosaskiej krytyki
Recenzja Collingwooda
Indeks
Nota bibliograficzna
238 stron, Format: 14.5x20.5cm, oprawa miękka