NOWA SZTUKA POCZĄTKI I KOŃCE WÓJTOWICZ A. Księgarnia

Nowa sztuka

Początki i końce

Książka Aleksandra Wójtowicza jest pozycją bardzo ważną dla każdego badacza zajmującego się literaturą awangardową dwudziestolecia międzywojennego. Długo trzeba było czekać na pracę, która w tak wnikliwy sposób omawia fenomen Nowej Sztuki. Autor dogłębnie przestudiował stan badań nad polską literaturą awangardową, złożył hołd wszystkim swoim poprzednikom, ale też postawił wiele oryginalnych i nowatorskich tez, dokonał również odkrywczych interpretacji tekstów, które już wielokrotnie były wcześniej omawiane. Wójtowicz słusznie twierdzi, że o Awangardzie wciąż nie wiemy jeszcze wszystkiego. Odkrywczość tej książki nie byłaby oczywiście możliwa bez nowoczesnych metodologii, z którymi Autor się zapoznał i które w swojej refleksji na temat polskiej awangardy świetnie wykorzystał. Dzięki temu Nowa Sztuka. Początki (i końce) stała się książką odkrywczą i prezentującą nowe spojrzenie na sprawy polskiej literatury awangardowej.

Z recenzji prof. dr. hab. Adama Dziadka

Awangarda pojawiła się na mapie literatury polskiej sto lat temu, ale wciąż jeszcze nie wiemy o niej wszystkiego. (...) Jeśli spojrzeć na nią przez pryzmat historycznoliterackich podziałów, według jakich porządkowana jest międzywojenna literatura awangardowa, to okaże się, że najlepiej zbadana jest twórczość autorów związanych ze „Zwrotnicą", a więc konstruktywistów oraz futurystów, stosunkowo mniej wiemy natomiast o artystach skupionych wokół „Almanachu Nowej Sztuki". Zbadano co prawda dorobek Anatola Sterna i Adama Ważyka, ale wystarczy spojrzeć na opracowania poświęcone twórczości innych pisarzy z tego kręgu, żeby przekonać się, jak wielu z nich wypadło poza obowiązujące i wciąż na nowo ustanawiane kanony. Tak stało się z przeważającą częścią bohaterów niniejszej książki: Stefanem Kordianem Gackim, Stanisławem Bruczem, Mieczysławem Braunem czy Czesławem Bobrowskim, których nazwiska pojawiają się na dalszym planie historii awangardy. Tymczasem pod koniec pierwszej połowy lat dwudziestych wszystko znajdowało się w stanie dość chaotycznego wrzenia, a młodzi poeci nowatorzy wahali się, czy po końcu futuryzmu (jeśli taki w ogóle nastąpił) związać się z „lewicą literacką", „Almanachem Nowej Sztuki", czy raczej z Peiperem.

z Wprowadzenia

Aleksander Wójtowicz - historyk literatury, edytor, adiunkt Zakładu Literatury Współczesnej Instytutu Filologii Polskiej UMCS w Lublinie. Zajmuje się dziejami europejskich ruchów awangardowych, współczesną sztuką eksperymentalną oraz edytorstwem literatury XX wieku. Autor książki Cogito i „sejsmograf podświadomości". Proza Pierwszej Awangardy (2010), współredaktor monografii, edycji krytycznych i popularnych, ostatnio opublikował m.in. Józef Czechowicz. Poeta - prozaik - krytyk - tłumacz (wraz z A. Niewiadomskim, 2015) oraz Nowy styl, nowe pióra. Antologia krytyki i eseistyki 1939-1945 (wspólnie z J.Święchem, 2015).

Wprowadzenie        7

1. Wędrujące pojęcia. Od Nowej Sztuki do awangardy         17

2. Ruchome początki        41
Spór o futuryzm        43
„Prehistoria” awangardy (1918–1925)        50
„Lewica literacka”        58
„Front Nowej Sztuki”, czyli początki i kryzysy         64
Klasycyzm i schizma        68
Początki i koniec        76
Epilog „prehistorii”        80

3. Punkty wyjścia i „punkt wejścia” Nowej Sztuki. Przemiany Stefana Kordiana Gackiego        85
Dwa zwroty        86
Ludyczne preludium        89
Rekwizytornia kosmicznego teatru        93
„Zdrowa gleba pseudoklasycystycznej kultury”         98
W stronę krytyki formalnej        101
Próba „opowieści detektywnej”        104
„Punkt wejścia” Nowej Sztuki        109
Epilog, czyli zarzucony początek        113

4. Stanisław Brucz. Inny „punkt wyjścia”         119
Poezja i „szczęki komend”        120
„Podpalić miasto płonącą żagwią ody”         128
Podmiejskie mitologie i kino        136

5. Poezja na lewo. Wczesna twórczość Mieczysława Brauna         147
„Cerber nowych piekieł” i „czerwony Chrystus”         148
„Ptaki wojny”, czyli technika na ławie oskarżonych         152
Rzemiosła. Utopia pracy        156
„Piszę »klasycznie«”        166

6. Od „punktu wyjścia” do „bilansu”. Czesław Bobrowski i „Reflektor”         169
Dwa odczyty        170
„Reflektor”. Dwa początki        173
Urwana ścieżka        178
W stronę „filmu intensywnego-artystycznego”         182

7. Charlie w Inkipo. Nowa Sztuka i Chaplin         187

8. Kronikarze i „fałszerze”. Powojenne wspomnienia twórców z kręgu „Zwrotnicy” i „Almanachu Nowej Sztuki”         201
Opowiedzieć awangardę        203
Futuryzm, czyli „trzecia siła”        213

9. Od Epizodu do Dziwnej historii awangardy. Nowa Sztuka według Adama Ważyka         221
Epizod, czyli kryzys        222
Krytyczne lata        230

10. Start, czyli powrót. Wokół Międzywojnia Jana Brzękowskiego         239
Widmowa „Biblioteka Nowej Sztuki”. Zakończenie         253

Bibliografia        261

274 strony, Format: 15.5x23.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.