Rachunkowość i podatki w instytucjach kultury
Książka omawia następujące zmiany w przepisach:
Nowelizacja ustawy o rachunkowości z dnia 11.01.2017 r. (Dz.U z 2017 r. poz. 61) ,
która weszła w życie 25 stycznia 2017 r. wprowadziła uproszczenia dotyczące leasingu
(art. 3 ust. 6 RachunkU). Umożliwia to IK dokonywanie kwalifikacji umów leasingu według
zasad określonych w przepisach podatkowych.
W dniu 28.7.2016 r. opublikowano Stanowisko Komitetu Standardu Rachunkowości w sprawie
inwentaryzacji, która zmienia zasady księgowań różnic inwentaryzacyjnych.
Wszystkie te zmiany mają wpływ na politykę rachunkowości, którą należy
zaktualizować na obecny stan prawny (jej wzór prezentujemy w publikacji).
Książka uwzględnia też nowe zasady ustalania wysokości odsetek ustawowych
kapitałowych, odsetek ustawowych za opóźnienie oraz odsetek ustawowych za opóźnienie
w transakcjach handlowych.
Od 1.1.2016 r. obowiązuje art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług oraz
rozporządzenie Ministra Finansów z 17.12.2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu
wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w
przypadku niektórych podatników (Dz.U. z 2015 r. poz. 2193). Art. 86 ust. 2a wskazanej
ustawy wprowadził nowe – dodatkowe - zasady odliczania podatku naliczonego w części
Instytucji Kultury. Obecnie (po zmianach) część z tych Instytucji Kultury do odliczania
podatku naliczonego musi stosować tzw. prewspółczynnik odliczenia. Część, poza
prewspółczynnikiem, jeszcze dodatkowo wskaźnik proporcji. Pozostałe nie muszą
stosować ani prewspółczynnika, ani współczynnika. W publikacji wyjaśniono jak
obecnie Instytucje Kultury winny rozeznać się w tej skomplikowanej sytuacji.
Jednocześnie przybliżono określony w rozporządzeniu z 17.12.2015 r. sposób obliczania
prewspółczynnika.
W dniu 1.7.2016 r. weszły w życie przepisy wprowadzające instytucję Jednolity Plik
Kontrolny do polskiego systemu prawnego. Te przepisy to przede wszystkim art. 82 § 1b
oraz art. 193a OrdPU. Jednocześnie, na podstawie przepisów przejściowych, nowe
obowiązki związane z JPK przesunięto w czasie dla części podmiotów, tj. dla
mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców. Instytucje kultury
najczęściej mieszczą się kategorii małego i średniego przedsiębiorcy.
W dniu 1.1.2017 r. weszła w życie ustawa z 22.7.2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw (poz. 1265). W wyniku wejścia w
życie tej ustawy wynagrodzenie w umowach zlecenia lub umowach o świadczenie usług, do
których stosujemy przepisy o zleceniu musi być ustalane z uwzględnieniem minimalnej
stawki godzinowej (w 2017 r. wynosi ona 13 zł).
W związku z tymi zmianami zachęcamy do zakupu książki: Rachunkowość i
podatki w instytucjach kultury
W książce znajdą Państwo m.in. omówienie:
W zakresie VAT
jak dokonać alokacji wydatków względem dokonywanego rodzaju czynności,
czym jest działalność gospodarcza w świetle VATU,
jak rozliczyć wydatki służące działalności mieszanej (sprzedaży oraz
czynnościom nieodpłatnym statutowym) – kiedy zastosować prewspółczynnik odliczenia,
jak rozliczyć wydatki służące sprzedaży opodatkowanej oraz zwolnionej od
podatku VAT – kiedy zastosować proporcję odliczenia,
jak rozliczyć wydatki służące nieodpłatnym świadczeniom statutowym oraz
działaniom, które stanowią sprzedaż (opodatkowaną lub zwolnioną z podatku VAT) –
kiedy zastosować zarówno prewspółczynnik oraz proporcję odliczenia,
jak obliczyć prewspółczynnik odliczenia podatku naliczonego,
jak obliczyć proporcję odliczenia podatku naliczonego,
jak dokonać korekty prewspółczynnika odliczenia podatku naliczonego (zarówno
rocznej, jak i wieloletniej),
jak dokonać łącznej korekty prewspółczynnika jak i wskaźnika proporcji
(zarówno rocznej, jak i wieloletniej).
W zakresie rachunkowości:
jak sporządzić politykę rachunkowości aktualną na 2017 r.
w jaki sposób w 2017 r. wyceniać aktywa i pasywa,
jak przeprowadzić czynności inwentaryzacyjne w IK oraz rozliczyć wynikające z
niej różnice,
jak ujmować w księgach rezerwy na przyszłe zobowiązania, rozliczenia
międzyokresowe, wynik finansowy netto oraz różnice inwentaryzacyjne,
w jaki sposób prowadzić ewidencję dotacji (celowych i podmiotowych) otrzymanych z
budżetu JST
Książka zawiera schematy księgowe:
Ewidencja biernych rozliczeń międzyokresowych przy prowadzeniu pełnej ewidencji
kosztów (tj. kont zespołu 4 – „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie” oraz
koszty zespołu 5 – „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie”)
Ewidencja biernych rozliczeń międzyokresowych przy prowadzeniu uproszczonej
ewidencji kosztów, wykorzystujących tylko konta zespołu 4 – „Koszty według rodzaju
i ich rozliczenie”
Ewidencja biernych rozliczeń międzyokresowych przy uproszczonej ewidencji
kosztów, wykorzystującej tylko konta zespołu 5 – „Koszty według typów
działalności i ich rozliczenie”
Ewidencja rezerw na przyszłe zobowiązania
Ewidencja różnic inwentaryzacyjnych
Ewidencja dotacji przedmiotowych i podmiotowych otrzymanych z budżetu
Ustalanie wyniku finansowego netto
+ zakładowy plan kont z opisem kont
+ polityka rachunkowości
Szczegółowe omówienie zmian w zakresie VAT:
Podmioty zajmujące się działalnością kulturalną tworzą bowiem szeroki krąg
instytucji publicznych, organizacji pozarządowych i prywatnych. Każda z nich nakierowana
jest na inny profil działania. Formami organizacyjnymi działalności kulturalnej są w
szczególności: teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe,
kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki
badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury. Te podmioty mogą przybierać
różne formy działania (jednostki państwowe, samorządowe, prywatne). Do tego finanse
na prowadzenie działalności mogą otrzymywać z różnych źródeł (źródła prywatne,
dofinansowania „państwowe”). Część podmiotów zajmujących się kulturą dokonuje
jedynie sprzedaży i to często tylko sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT (np.
większość teatrów, kin czy oper). Część dokonuje wprawdzie sprzedaży (tylko
sprzedaży – nie świadcząc żadnych czynności nieodpłatnie), jednak zarówno
sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT, jak i zwolnionej z tego podatku (zw). Pozostaje
jeszcze trzeci rodzaj wyżej wymienionych podmiotów. Te ostatnie dokonują zarówno
sprzedaży (opodatkowanej podatkiem VAT oraz zwolnionej z tego podatku – zw), jak
również wykonują świadczenia statutowe nieodpłatne, które są dotowane z budżetu
państwa, budżetów JST lub innych dofinansowań (tzw. czynności poza VAT). Wskazane
powyżej druga i trzecia grupa podmiotów zajmujących się kulturą (w ramach niniejszego
rozdziału interesuje nas głównie trzecia grupa) bardzo często nie są w stanie
dokładnie przyporządkować dokonywanych zakupów do nieodpłatnych świadczeń
statutowych oraz działań, które stanowią sprzedaż (opodatkowaną lub zwolnioną z
podatku VAT). Te zakupy służą bowiem w części każdej z tych czynności.
Notki biograficzne
Wykaz skrótów
Rozdział I. Rachunkowość instytucji kultury (Ewa Ostapowicz, Marianna
Sobolewska)
1. Zasady (polityka) rachunkowości
2. Ewidencja dotacji celowych z budżetu
3. Ewidencja dotacji podmiotowych otrzymanych z budżetu
4. Zakładowy plan kont instytucji kultury
4.1. Majątek trwały (zespół 0)
4.2. Środki pieniężne i rachunki bankowe (zespół 1)
4.3. Rozrachunki i rozliczenia (zespół 2)
4.4. Materiały i towary (zespół 3)
4.5. Koszty według rodzajów i ich rozliczenie (zespół 4)
4.6. Koszty według typów działalności i ich rozliczenie (zespół 5)
4.7. Rozliczenia międzyokresowe (zespół 6)
4.8. Przychody i koszty (zespół 7)
4.9. Fundusze, rezerwy i wynik finansowy (zespół 8)
5. Wycena aktywów i pasywów
6. Aktywa instytucji kultury
7. Pasywa instytucji kultury
7.1. Zysk (strata) z lat ubiegłych
7.2. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
7.3. Rozliczenia międzyokresowe
8. Ustalanie wyniku finansowego netto
9. Ochrona danych instytucji kultury
9.1. Czas przechowywania zbiorów
9.2. Zasady udostępniania danych
9.3. Przechowywanie danych i ich zbiorów po zaprzestaniu działalności
10. Polityka rachunkowości w instytucjach kultury
10.1. Informacje wstępne
10.2. Wzór polityki rachunkowości instytucji kultury
11. Badanie i ogłoszenie sprawozdań finansowych
11.1. Zakres badania sprawozdania finansowego
11.2. Wybór biegłego rewidenta
Rozdział II. Instrukcja inwentaryzacyjna (Marianna Sobolewska, Elżbieta
Dworak)
1. Zagadnienia ogólne
1.1. Definicja inwentaryzacji
1.2. Wymóg posiadania instrukcji inwentaryzacyjnej
1.3. Osoby odpowiedzialne w procesie inwentaryzacji
1.4. Osoby odpowiedzialne a centra usług wspólnych
1.5. Instrukcja inwentaryzacyjna
2. Wyjaśnienia do wzorów
2.1. Instrukcja inwentaryzacyjna
2.1.1. Część wstępna
2.1.2. Cel inwentaryzacji
2.1.3. Metody (techniki) inwentaryzacji
2.1.4. Metody inwentaryzacji a zakres inwentaryzacji
2.1.5. Terminy ustawowe
2.1.6. Etapy inwentaryzacji
2.1.7. Spis z natury
2.1.8. Uzgadnianie sald
2.1.9. Weryfikacja stanów księgowych
2.1.10. Uproszczenia
2.1.11. Różnice inwentaryzacyjne
2.1.11.1. Niedobory zawinione i niezawinione
2.1.11.2. Ewidencja różnic inwentaryzacyjnych
2.1.11.3. Wycena niedoborów
2.1.12. Przechowywanie dokumentów inwentaryzacyjnych
2.2. Zarządzenie przeprowadzenia inwentaryzacji
2.3. Harmonogram przeprowadzenia inwentaryzacji
2.4. Ewidencja arkuszy spisu z natury
2.5. Polecenie przeprowadzenia spisu z natury
2.6. Oświadczenie wstępne osoby odpowiedzialnej materialnie
2.7. Oświadczenie końcowe osoby odpowiedzialnej materialnie
2.8. Arkusz spisu z natury
2.9. Sprawozdanie opisowe z przebiegu spisu z natury
2.10. Sprawozdanie zespołu spisowego
2.11. Protokół wyceny zapasów niepełnowartościowych
2.12. Protokół inwentaryzacji kasy
2.13. Zbiorcze zestawienie weryfikacji aktywów i pasywów
2.14. Protokół na zakończenie inwentaryzacji drogą spisu z natury
3. Wzory
3.1. Zarządzenie w sprawie wprowadzenia instrukcji inwentaryzacyjnej
3.2. Instrukcja inwentaryzacyjna
3.3. Zarządzenie w sprawie inwentaryzacji rocznej (okresowo-okolicznościowej)
3.4. Harmonogram inwentaryzacji rocznej
3.5. Ewidencja arkuszy spisy z natury
3.6. Polecenie przeprowadzenia spisu z natury
3.7. Oświadczenia
3.8. Arkusz spisu
3.9. Sprawozdanie opisowe z przebiegu spisu z natury
3.10. Sprawozdanie zespołu spisowego
3.11. Protokół wyceny zapasów niepełnowartościowych
3.12. Protokół inwentaryzacji kasy
3.13. Zbiorczy protokół weryfikacji aktywów i pasywów
3.14. Protokół komisji inwentaryzacyjnej sporządzony na zakończenie inwentaryzacji
Rozdział III. Podatki w instytucjach kultury (Sławomir Liżewski)
1. Podatek dochodowy od osób prawnych
1.1. Przychody i koszty ich uzyskania
1.2. Wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów
1.3. Zasady korzystania ze zwolnień przedmiotowych
2. Podatek od towarów i usług
2.1. Zasady opodatkowania
2.2. Zwolnienia podmiotowe
2.3. Zwolnienia przedmiotowe
3. Podatek od nieruchomości
3.1. Zakres opodatkowania
3.2. Zwolnienia od podatku i zasady ich stosowania przez gminę
4. Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)
5. Podatek dochodowy od osób fizycznych
5.1. Tytuły świadczeń
5.2. Zakres zwolnień przedmiotowych
5.3. Zaliczki i ryczałt
5.4. Wynagrodzenie dla płatnika
5.5. Deklaracje i informacje podatkowe
5.6. Przechowywanie dokumentacji płatnika
Rozdział IV. Prewspółczynnik odliczenia podatku naliczonego (zakupy związane z
czynnościami opodatkowanymi oraz niepodlegającymi opodatkowaniu VAT) (Karolina
Gierszewska, Paweł Barnik)
1. Bezpośredni i pośredni związek z działalnością opodatkowaną
2. Odliczenie podatku naliczonego przy różnych rodzajach działalności
3. Działalność gospodarcza i działalność niemająca charakteru gospodarczego
4. Bezpośrednia alokacja zakupów
5. Wydatki służące działalności mieszanej (sprzedaży oraz czynnościom nieodpłatnym
statutowym) - prewspółczynnik
5.1. Ustalenie wartości prewspółczynnika - zasada ogólna
5.2. Sposób wyliczenia prewspółczynnika przez samorządową oraz państwową
instytucję kultury
5.2.1. Samorządowa instytucja kultury - wzór
5.2.2. Państwowa instytucja kultury - wzór
5.2.3. Okres (rok), za jaki pobierane są dane
5.2.4. Przychody instytucji kultury
5.2.5. Obrót z działalności gospodarczej
5.2.6. Przychody wykonane samorządowej instytucji kultury
5.2.7. Przychody wykonane państwowej instytucji kultury
5.2.8. Przychody wykonane - część wspólna dla państwowych i samorządowych instytucji
kultury
5.3. Instytucja kultury jako jednostka budżetowa JST - obliczenie prewspółczynnika
5.3.1. Jednostka budżetowa - wzór
5.3.2. Obrót z działalności gospodarczej
5.3.3. Dochody wykonane jednostki budżetowej
5.4. Zaokrąglenia
5.5. Prewspółczynnik wstępny
5.6. Prewspółczynnik ustalony z urzędem skarbowym
5.7. Korekta podatku naliczonego ze względu na zmianę prewspółczynnika
6. Samochody a odliczenie podatku prewspółczynnikiem
6.1. Pojazdy samochodowe a prewspółczynnik
6.2. Wydatki związane z pojazdami samochodowymi - zasady ogólne
6.3. Sytuacja podmiotów zajmujących się kulturą, które dokonują jedynie sprzedaży
opodatkowanej - wydatki związane z samochodami osobowymi (i pojazdami z nimi zrównanymi)
6.4. Sytuacja podmiotów, które dokonują różnych rodzajów działalności - wydatki
związane z samochodami osobowymi (i pojazdami z nimi zrównanymi)
6.5. Wydatki związane z samochodami osobowymi zgłoszonymi do urzędu VAT-26) oraz innymi
niż osobowe (specjalistycznymi lub przebadanymi
przez okręgową stację kontroli)
6.6. Pojazdy o masie powyżej 3,5 t
Rozdział V. Wskaźnik proporcji VAT w podmiotach kultury (Paweł Barnik,
Karolina Gierszewska)
1. Odliczenie podatku naliczonego według wskaźnika proporcji - uwagi wstępne
2. Metody alokacji zakupów do określonego rodzaju działalności jednostki kultury
3. Obliczenie wskaźnika proporcji
4. Podmioty kultury jako jednostki budżetowe a instytucje kultury - sposób obliczenia
proporcji
5. Korekta jednoroczna
6. Korekta wieloletnia
7. Korekta przy zmianie przeznaczenia
Rozdział VI. Jednolity Plik Kontrolny w instytucjach kultury (Magdalena
Pikuła)
1. Wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego do polskiego systemu prawnego
2. Terminy wejścia w życie obowiązków związanych z JPK
3. Wyjaśnienia dotyczące określenia statusu przedsiębiorcy
3.1. Lata brane pod uwagę do określenia statusu przedsiębiorcy na potrzeby JPK
3.2. Okres dwóch lat dla celów spełnienia kryteriów przedsiębiorcy
3.3. Warunki niezbędne do zaklasyfikowania przedsiębiorcy do danej kategorii
3.4. Obliczanie średniorocznego zatrudnienia
3.5. Kurs do obliczenia obrotu netto i sumy aktywów bilansu
3.6. Jednolity Plik Kontrolny w podmiotach niebędących przedsiębiorcami
4. Przedłużenie terminu na złożenie JPK_VAT dla podmiotów publicznych
5. Jednolity Plik Kontrolny - informacja o prowadzonej ewidencji zakupu i sprzedaży
5.1. Obowiązek przekazywania comiesięcznie bez wezwania organu podatkowego JPK_VAT
5.2. Wyszczególnienie IK, których nie dotyczy obowiązek przekazywania JPK_VAT
5.3. Struktura JPK_VAT
5.4. Sposób przesyłania JPK_VAT
5.5. Odpowiedzialność związana z JPK_VAT
6. Jednolity Plik Kontrolny przekazywany na żądanie organu podatkowego
7. Struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego
8. Sposób przesyłania plików JPK przekazywanych na żądanie organu podatkowego
9. Termin przekazania plików JPK na żądanie organu podatkowego
10. Odpowiedzialność związana z JPK przekazywanym na żądanie organu podatkowego
Rozdział VII. Odsetki w instytucjach kultury (Łukasz Sadkowski}
1. Uwagi wprowadzające
2. Rodzaje odsetek występujących w obrocie prawnym
2.1. Odsetki ustawowe (kapitałowe) po nowelizacji z 1.1.2016 r. - ich ujęcie, zasady
naliczania i funkcje w obrocie
2.2. Odsetki ustawowe za opóźnienie po nowelizacji z 1.1.2016 r. - ich ujęcie, zasady
naliczania i funkcje w obrocie
2.3. Odsetki występujące w transakcjach handlowych - ich ujęcie, zasady naliczania i
funkcje w obrocie
2.4. Odsetki podatkowe (za zwłokę) - ich ujęcie, zasady naliczania i funkcje w obrocie,
w tym podwyższona i obniżona stawka odsetek
3. Opłata prolongacyjna jako instrument zastępujący odsetki podatkowe w okresie
prolongaty spłaty lub rozłożenia na raty
4. Zaliczanie wpłat na poczet długów cywilnoprawnych oraz publicznoprawnych.
4.1. Uwagi wprowadzające
4.2. Zaliczanie wpłat na poczet długów publicznoprawnych
4.3. Zaliczanie wpłat na poczet długów cywilnoprawnych
5. Przedawnienie odsetek - tryb i skutki dla wierzyciela (instytucji kultury) i dłużnika
(zobowiązanego)
5.1. Odsetki za zwłokę
5.2. Odsetki ustawowe, odsetki ustawowe za opóźnienie oraz odsetki ustawowe w
transakcjach handlowych
6. Postępowanie upadłościowe i restrukturyzacyjne a możliwość naliczania odsetek
oraz odsetki dochodzone od osób trzecich
6.1. Uwagi wprowadzające
6.2. Odsetki w postępowaniu upadłościowym/likwidacyjnym
6.3. Odsetki w ramach postępowań restrukturyzacyjnych
6.4. Odsetki dochodzone od osób trzecich
Rozdział VIII. Stawka minimalna w umowach zleceniach (Michał Culepa,
Marek Rotkiewicz)
1. Zakres zmian w zakresie stawki minimalnej
2. Umowa zlecenie i umowa o dzieło
3. Wyszczególnienie zleceniobiorców i zleceniodawców, do których ma zastosowanie
stawka minimalna
4. Zlecający będący przedsiębiorcą lub jednostką organizacyjną
5. Osoba fizyczna niewykonująca działalności gospodarczej
6. Zleceniobiorca przedsiębiorcą
7. Umowa o zarządzanie instytucją kultury a minimalna stawka godzinowa
8. Wysokość wynagrodzenia
9. Roszczenie o wypłatę w minimalnej wysokości
10. Zakaz zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia
11. Wypłata w pieniądzu
12. Minimalna częstotliwość wypłat
13. Potwierdzanie liczby godzin wykonywania usług
14. Okres objęty ewidencją
15. Przechowywanie dokumentów
16. Wyłączenia
17. Miejsce, czas i prowizja
18. Konkretne usługi
19. Przykładowy wzór umowy
372 stron, Format: 16.5x23.8cm, oprawa miękka
