Humanistyka z perspektywy ontologii kulturowej
Google zapytany o „kryzys” wyświetla 6 280 000 wyników w 0,45 sekundy. Czołowe
miejsca zajmują odniesienia do kryzysu gospodarczego, finansowego, psychologicznego czy
kryzysu w związku. Martha C. Nussbaum w książce Nie dla zysku. Dlaczego demokracja
potrzebuje humanistów w alarmującym tonie pisze jednak, że najważniejszy rodzaj
kryzysu dotyczy edukacji, z której rugowana jest humanistyka, formująca świadomych,
samodzielnych i krytycznych obywateli. Ich miejsce zastępują „pokolenia użytecznych
maszyn”, a „na naszych oczach rozstrzyga się przyszłość światowych demokracji”.
Humanistyka może spełnić funkcję edukacyjną tylko wtedy, gdy zasilają ją rzetelne
badania akademickie. Jako jedność badania i nauczania, teoretyzowania i praktyki powinna
być „polityką wrażliwości”, w ramach której humanista w sposób moralnie
odpowiedzialny porusza się w sferze znaczeń i wartości. W tym sensie, zakorzenionym w
filozofii Derridiańskiej, humanistyka oznacza „praktykowanie krytycznego oporu wobec
wszystkich pojęć, wartości, idei czy kulturowych tendencji po to, by nie przekształciły
się one w zawłaszczające dogmaty i ideologie”. Widać to szczególnie dobrze z
perspektywy ontologii kulturowej, którą przyjęto w prezentowanej publikacji.
Wstęp: O problemach z humanistyką 7
Czym jest ontologia kulturowa 14
Swoistość humanistyki w perspektywie ontologii kulturowej 19
O czym jest ta praca 22
Mapa I: Kultura 29
Kultura jako rzeczywistość autonomiczna i ponadnaturalna 36
Kultura jako część rzeczywistości społecznej 45
Koncepcja kultury jako pomocnej w zrozumieniu rzeczywistości społecznej 47
Wartościujące ujęcia kultury 51
W stronę posthumanistyki 57
Mapa II: Historia 65
Historiozoficzne koncepcje dziejów 66
Humanistyka a kwestia dziejów 72
Mapa III: Wspólnota 87
Substancjalistyczne koncepcje wspólnoty 90
Niesubstancjalistyczne koncepcje wspólnoty 97
Rekapitulacja 108
Mapa IV: człowiek/ciało 117
Merleau-Ponty: fenomenologia ciała 122
Perspektywa gender i queer: „ciała, które znaczą” 128
Nowy materializm i ontologia poheideggerowska: powrót materii i ciało jako relacja 131
Zakończenie 139
Jaka humanistyka? 140
Literatura przywołana 143
Summary 155
The humanities from the point of view of cultural ontology 155
Nota o Autorze 157
157 stron, Format: 24.0x16.9, oprawa miękka
