Korespondencja dyplomatyczna
Jest to nowe, piąte uaktualnione, wydanie podręcznika korespondencji dyplomatycznej.
Korespondencja dyplomatyczna, to wyjątkowy aspekt wiedzy zawodowej dyplomaty.
Wyjątkowość ta wynika m.in. z faktu, że podobnie jak sama dyplomacja, korespondencja
dyplomatyczna kształtowała się w ciągu setek, a nawet tysięcy lat, zachowując do tej
pory pewne ślady z tej przeszłości. Jako narzędzie dyplomacji, a tym samym polityki
zagranicznej państwa, korespondencja dyplomatyczna służy wykonywaniu zarówno jej
tradycyjnych funkcji, jak i bieżących zadań. Dlatego też, znajomość reguł
obowiązujących przy sporządzaniu i posługiwaniu się korespondencją dyplomatyczną
oraz samych not i pism stosowanych w obrocie dyplomatycznym, stanowi nieodzowny element
sztuki dyplomacji i podstawowej wiedzy zawodowej dyplomatów oraz wszystkich tych, którzy
uczestniczą w realizacji polityki zagranicznej państwa, w tym na forum organizacji
międzynarodowych, szczególnie takich, jak ONZ, UE i NATO.
Podręcznik – oprócz ogólnych zasad i praktycznych wskazówek oraz uwag dotyczących
wymagań formalnych i technicznych obowiązujących przy sporządzaniu korespondencji
dyplomatycznej i w posługiwaniu się nią – zawiera znaczny wybór wzorów i przykładów
poszczególnych rodzajów pism wchodzących w skład korespondencji dyplomatycznej. Autor
postawił sobie zadanie nadania podręcznikowi w miarę możliwości charakteru
kompleksowego, to znaczy omówienia oprócz klasycznych, także tzw. specyficznych form
korespondencji dyplomatycznej, takich jak deklaracje, komunikaty, oświadczenia,
manifesty, druki dyplomatyczne, w tym zaproszenia, karty wizytowe itd., czyli tego
wszystkiego, co służy komunikowaniu się, w formie pisemnej, w obrocie dyplomatycznym,
przekazywaniu stanowiska i utrzymywaniu oficjalnych stosunków z przedstawicielami obcych
państw i organizacji międzynarodowych. W podręczniku zostały uwzględnione także
formy korespondencji znajdujące zastosowanie w praktyce innych resortów, jak np. wymiana
listów, za pomocą których zawierane są m.in. różne porozumienia mające charakter umów
handlowych i gospodarczych, oraz tzw. korespondencja dyplomatyczna „półoficjalna” i
„prywatna” itp.
SŁOWO WSTĘPNE
Rozdział I. ZASADY OGÓLNE
1. Kilka uwag na temat kształtowania się, w ciągu tysiącleci, korespondencji
dyplomatycznej, jej form, stylu i technik sporządzania oraz historii polskiej
korespondencji dyplomatycznej
2. Pojęcie korespondencji dyplomatycznej
3. Podmioty korespondencji dyplomatycznej
4. Przedmiot korespondencji dyplomatycznej
5. Formy i styl korespondencji dyplomatycznej
6. Netykieta dyplomatyczna
7. Język korespondencji dyplomatycznej
8. Zasady ogólne, które powinny być przestrzegane lub uwzględniane przy komunikowaniu
się za pośrednictwem korespondencji dyplomatycznej
9. Nietykalność korespondencji dyplomatycznej
10. Sposoby doręczania lub przesyłania pism dyplomatycznych oraz tryb postępowania po
ich otrzymaniu
- Doręczanie pism dyplomatycznych
- Przesyłanie pism dyplomatycznych
- Postępowanie po otrzymaniu pisma dyplomatycznego
- Przyjęcie pisma dyplomatycznego
- Odrzucenie pisma dyplomatycznego
- Zwrot pisma dyplomatycznego
- Nieprzyjęcie pisma (noty) dyplomatycznego
- Zignorowanie otrzymanego pisma
11. Reguła alternatu
12. Tajność i poufność w korespondencji dyplomatycznej
13. Specyfika i odstępstwa od powszechnej lub przeważającej praktyki
Rozdział II. ELEMENTY FORMALNE PISMA DYPLOMATYCZNEGO
1. Uwagi ogólne
2. Poszczególne elementy pisma dyplomatycznego
- Jakość, kolor i estetyka papieru
- Data
- Nagłówek (logo)
- Marginesy
- Numer kancelaryjny
- Nazwa pisma dyplomatycznego
- Paginacja
- Tytuły
- Inwokacja, odezwa lub intytulacja
- Tytułowanie w tekście
- Tytuły posiadania
- Tytuły godności i honorowe
- Przydomki
- Tytuły pokrewieństwa
- Tytuły rodowe
- Tytuły kurtuazyjne
- Tytuły naukowe, wojskowe itp.
- Skróty
- Formuły grzecznościowe
- Podpis
- Parafowanie i pieczętowanie
- Załączniki
- Adres
- Adres umieszczony na kopercie
- Koperty
- Elementy formalne korespondencji z dostojnikami kościoła katolickiego
TYTUŁY I ZWROTY GRZECZNOŚCIOWE w pismach kancelaryjnych, gabinetowych i notach
osobistych (także wersja angielska i francuska)
Rozdział III. KORESPONDENCJA DYPLOMATYCZNA NA SZCZEBLU GŁOWY PAŃSTWA I MINISTRA
SPRAW ZAGRANICZNYCH
1. Uwagi ogólne
2. Listy uwierzytelniające
3. Listy odwołujące
4. Listy rekredencyjne
5. Powiadomienia i zaproszenia, podziękowania
6. Orędzia (message)
7. Listy odręczne
8. Listy komisyjne
9. Exequatur
10. Pełnomocnictwo
11. Listy wprowadzające
2. Dokumenty ratyfikacyjne i protokół wymiany dokumentów ratyfikacyjnych
Rozdział IV. NOTY I INNE PISMA DYPLOMATYCZNE
1. Uwagi ogólne
2. Nota osobista
3. Listy oficjalne
4. Nota werbalna
- Uwagi ogólne
- Noty werbalne z nagłówkiem
- Noty werbalne bez nagłówka
5. Nota dyplomatyczna
6. Nota okólna
7. Nota identyczna
8. Nota zbiorowa
9. Memorandum
10. Memorandum o Porozumieniu
11. Memorandum intencji (Memorandum of Intent) lub list intencyjny (Letter of Intent)
12. Aide-memoire
13. Pro Memoria
14. " Non-paper", "Position paper", "Rolling text",
"Explanatory note", "Concept paper" itp.
15. Nota żałobna i nota kondolencyjna
16. Nota protestacyjna
17. Nota i oświadczenia w sprawie zerwania lub zawieszenia stosunków dyplomatycznych lub
zapowiadające de facto akcję zbrojną
18. Nota ad referendum
19. Zawieranie umów w formie wymiany not i listów - Wymiana listów
Rozdział V. KORESPONDENCJA "PÓŁOFICJALNA" I "PRYWATNA"
Rozdział VI. DEPESZE DYPLOMATYCZNE (TELEGRAMY)
1. Uwagi ogólne
2. Depesze gratulacyjne
3. Podziękowania za gratulacje
4. Depesze w sprawach politycznych, rocznic historycznych itp.
5. Depesze kondolencyjne
6. Depesze z pokładu samolotu
Rozdział VII. KARTA, DEKLARACJE, OŚWIADCZENIA, KOMUNIKATY I INNE SPECYFICZNE
PISEMNE FORMY PRZEKAZU STANOWISKA PAŃSTW
1. Uwagi ogólne
2. Adres
3. Karta
4. Deklaracje
5. Oświadczenia
6. Komunikaty
7. Apele
8. Odezwy
9. Proklamacje
10. Manifesty
11. Dementi
12. Ultimatum
Rozdział VIII. KORESPONDENCJA DYPLOMATYCZNA ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWYCH
1. Korespondencja dyplomatyczna ONZ i innych organizacji międzynarodowych, wzorujących
się na praktyce ONZ
2. Reguły dotyczące kompetencji funkcjonariuszy ONZ do podpisywania oficjalnych pism
oraz specyfika not werbalnych
3. Elementy formalne
4. Język korespondencji
5. Noty osobiste i inne oficjalne pisma (podpisane)
6. Noty werbalne
7. Noty okólne
8. Memorandum
9. Aide-memoire
10. Karty, deklaracje, apele, oświadczenia i komunikaty
11. Listy uwierzytelniające i sposób potwierdzenia faktu zakończenia misji stałych
przedstawicieli państw
12. Pełnomocnictwa
13. Telegramy (depesze)
Rozdział IX. KORESPONDENCJA DYPLOMATYCZNA UNII EUROPEJSKIEJ
1. Uwagi ogólne
2. Noty osobiste i oficjalne pisma (listy) oraz listy wymienne
- Listy wymienne
3. Noty werbalne
4. Noty okólne
5. Nota kondolencyjna
6. Deklaracje
7. Oświadczenia
8. Dokumenty ratyfikacyjne oraz dokumenty końcowe w sprawie rezultatów negocjacji
9. Listy uwierzytelniające i odwołujące
10. Komunikaty prasowe
Rozdział X. RÓŻNE DRUKI GRZECZNOŚCIOWE W OBROCIE DYPLOMATYCZNYM, M.IN. BILETY
WIZYTOWE, ZAPROSZENIA, LISTY PRZEWODNIE, ITD.
1. Uwagi wstępne
2. Bilety wizytowe (wizytówki)
- Bilety wizytowe do celów protokolarnych
- Bilety wizytowe do celów służbowych i prywatnych
3. Zaproszenia
4. Karty i pisma z życzeniami, podziękowaniami i zawiadomieniami itp.
5. Karty grzecznościowe
6. Lista korpusu dyplomatycznego
7. Menu
8. Kartoniki stołowe
WYBRANA BIBLIOGRAFIA
500 stron, Format: 17.1x24.7, oprawa twarda