Humor w przekładzie audiowizualnym
Na przykładzie filmów "Les Visiteurs" i "Bienvenue chez les Ch’tis"
i ich polskich wersji
Badaczka przekładu i tłumaczka Agata Rębkowska przeprowadza w
tej książce precyzyjną analizę efektów humorystycznych w dwóch popularnych filmach
francuskich w porównaniu do wersji zaprezentowanych polskiej publiczności (Goście, goście
i Jeszcze dalej niż Północ). Praca ma charakter interdyscyplinarny: sytuuje się na
styku językoznawstwa, przekładoznawstwa i filmoznawstwa, bowiem analiza porównawcza
poszczególnych scen i aspektów obu dzieł dotyczy nie tylko warstwy językowej, ale także
języka filmowego, a refleksja uwzględnia czynniki i konteksty kulturowe. Perspektywę
tych rozważań nad przekładem jako pośrednictwem międzykulturowym, ukazujących
zalety, ale i ograniczenia tłumaczenia audiowizualnego, dodatkowo poszerza przywołanie
badań nad humorem w ujęciu filozoficznym, socjologicznym, psychologicznym i
fizjologicznym. Z humanistycznym rozmachem Autorki idą w parze klarowność i logika
wywodu.
dr hab. Justyna Łukaszewicz
Wstęp
I. Preliminaria
1. Charakterystyka badanych filmów
1.1. Les Visiteurs
1.2. Bienvenue chez les Ch’tis
2. Główne źródła humoru w Les Visiteurs Bienvenue chez les Ch’tis
2.1. Charakterystyka zjawisk służących uzyskaniu efektu humorystycznego
2.2. Funkcjonowanie zjawisk w badanych filmach. Uwagi wstępne
3. Ograniczenia przekładu audiowizualnego
3.1. Wersja lektorska (voice-over)
3.2. Tłumaczenie w formie podpisów
4. Podsumowanie
II. Zarys badań nad humorem. Definicja humoru
1. Zakres znaczeniowy pojęcia humor
1.1. Uwagi o pochodzeniu pojęcia humor i nazw odsyłających do niego w języku
angielskim i polskim
1.2. ‘Humor’ vs. ‘komizm’
2. Przegląd ważniejszych teorii humoru
2.1. Humor w ujęciu filozoficznym i socjologicznym
2.2. Humor w ujęciu fizjologicznym i psychologicznym (śmiech)
2.3. Humor w badaniach językoznawczych
2.4. Humor w badaniach nad przekładem
3. Definicja humoru
III. Środki służące osiąganiu humoru w filmach Les Visiteurs Bienvenue
chez les Ch’tis ich polskich wersjach językowych
1. Les Visiteurs . Goście, goście
1.1. Tytuł filmu
1.2. „Wojna”
1.3. „Rycerze”
1.4. „Wyprawa do lasu Malcombe”
1.5. „Biesiadnicy”
1.6. „Spotkanie Jacquouille’a z Ginette”
1.7. „Rozmowa Béatrice z Jacquardem”
1.8. „Wizyta u Montmirailów”
1.9. „Goście, goście”
1.10. „Przodkowie”
1.11. Czy Goście śmieszą tak samo jak Visiteurs?
2. Bienvenue chez les Ch’tis . Jeszcze dalej niż Północ
2.1. Tytuł
2.2. „Przed wyjazdem”
2.3. „Spotkanie z żandarmem (1)”
2.4. „Pierwsze chwile w Bergues”
2.5. „Mieszkanie”
2.6. „Spotkanie z matką Antoine’a”
2.7. „Urząd pocztowy”
2.8. „Lekcja ch’ti”
2.9. „Weekend z rodziną”
2.10. „Spotkanie z żandarmem (2)”
2.11. Efekty humorystyczne w Jeszcze dalej niż Północ
Zakończenie
1. Źródła humoru w obu filmach
1.1. Niespójności językowe
1.2. Niespójności pragmatyczne
1.3. Niespójności narracyjne
1.4. Niespójności usytuowane w dziedzinie sztuki
1.5. Niespójności społeczne
2. Wirtualny odbiorca oryginałów i przekładów
3. Efekty humorystyczne w przekładach
Résumé
Bibliografia
Indeks osobowy
Aneksy
1. Transkrypcje analizowanych fragmentów
Les Visiteurs/Goście, goście
Bienvenue chez les Ch’tis/Jeszcze dalej niż Północ
2. Główne mechanizmy powodujące efekt humorystyczny
312 stron, Format: 20.4x14.0, oprawa miękka
