Ankoku buto Hijikaty Tatsumiego teatr ciała-w-kryzysie
Książka Ankoku buto Hijikaty Tatsumiego - teatr ciała-w-kryzysie prezentuje się
jako wyjątkowe pod każdym względem, wnikliwe studium ankoku buto (dosł. taniec ciemności)
Hijikaty Tatsumiego, wielkiego japońskiego artysty i protoplasty nowatorskiego gatunku
sztuki, jakim jest buto. Stanowi ona jednocześnie niezwykle cenne kompendium wiedzy na
temat genezy, rozwoju i obecnej kondycji tego wielonurtowego, złożonego zjawiska, którym
fascynuje się cały współczesny świat tańca. [dr hab. Beata Kubiak Ho-Chi]
Dr Katarzyna Pastuszak - teatrolog, tłumacz, tancerka/performerka,
współtwórczyni Teatru Amareya, kurator Gdańskiego Festiwalu Tańca (Klub Żak). Ukończyła
Skandynawistykę (UG) i Wiedzę o Teatrze (Akademia Teatralna, Warszawa) oraz Filologiczne
Studium Doktoranckie UG (tytuł doktoratu „Ankoku buto Hijikaty Tatsumiego – teatr ciała-w-kryzysie”,
2010). Członek CID (International Dance Council), Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego,
Rady Kultury Prezydenta Miasta Gdańska. W latach 2003-2007 realizowała w Klubie Żak
Festiwal Tańca Buto. W 2010 wraz z Teatrem Amareya założyła Gdańską Szkołę Buto
działającą przy Klubie Winda - Gdański Archipelag Kultury, gdzie prowadzi warsztaty i
wykłady dotyczące buto. Prowadzi gościnne wykłady i warsztaty także na UG, ASP-Gdańsk,
za granicą (Norwegia, Rosja, Japonia i in.). Występowała we wszystkich grupowych
produkcjach Teatru Amareya 2003-2014 oraz w projektach z twórcami zagranicznymi – np.
Dream Regime z Gekidan Kaitaisha z Tokio pokazywany w Polsce i Japonii (2007-2011),
Caravan Project z Ang Gey Pin (2008), Ten ku Youran z Daisuke Yoshimoto (2006), Mandala życia
i śmierci w reżyserii Atsushiego Takenouchiego (2005). W lutym 2011 razem z Teatrem
Amareya występowała na scenie Morishita Studio - Tokio, w ramach projektu Dream Regime
Project organizowanego przez Gekidan Kaitaisha. W lipcu 2014 autorski spektakl Nomadka w
reżyserii Katarzyny Pastuszak zostanie zaprezentowany w Tokio na festiwalu Theatre X
International Dance Theatre Festival. Autorka tłumaczeń zawartych w publikacji pod
redakcją Jadwigi Majewskiej pt. Świadomość ruchu. Teksty o tańcu współczesnym
(Ha!art, Kraków 2013).
Wstęp
Mój ukochany sensei
O książce
Metodologia badań i paradygmat badawczy
Materiały źródłowe
Kwerenda w Archiwum Hijikaty Tatsumiego i badania terenowe w Japonii
Uczestnictwo
Obserwacja spektakli i obserwacja uczestnicząca
Trudności badawcze
Źródła pisane – ogólny przegląd
Układ książki
Dodatkowe materiały audiowizualne i ilustracje
Cytaty i fragmenty podawane we własnym tłumaczeniu
Podziękowania
Uwagi odnośnie do pisowni
ROZDZIAŁ 1
Ankoku buto – teatr ciała-w-kryzysie. Definicja, terminologia, periodyzacja
Etymologia, zakres znaczeniowy i użycie terminów buto Ankoku buto
Od „tańca doświadczenia” do „tańca ciemności”
Problemy z definicją?
Periodyzacja Ankoku buto
ROZDZIAŁ 2
Geneza Ankoku buto
Geneza Ankoku buto – problem epistemologii Hijikaty
Dzieciństwo i młodość w Tohoku – fakty
Szerszy kontekst narodzin Ankoku buto
ROZDZIAŁ 3
Od Kinjiki do Barairo dansu (1959–1965)
Wstęp
Pierwszy spektakl buto Hijikaty – Kinjiki (1959)
Od tańca jazzowego do sztywnego ciała – czyli trajektoria przemiany tańca Hijikaty.
Sztywne ciało jako pierwsza realizacja ciała-w-kryzysie
Film Gisei (1959) – ofiarne ciało-w-kryzysie
Spektakle Banzai onna Yome – kolaż technik ruchowych i fabularność choreografii
Sztywność ciała i zawstydzenie – sposób tworzenia ciała-w-kryzysie pozacodziennej
techniki ruchu oraz sposób zastąpienia fabuły zdarzeniami w ciele
Powracające zasady konstruowania ciała-w-kryzysie
Spektakl Anma (1963) – Ankoku buto problem syntezy
Anma – codzienność i skandal
Spektakl Barairo dansu
Tomato (1966) i Émotion metaphysique (1967)
Keijijogaku (Emocja w metafizyce)
Ojune sho (1968)
Prototypy ciała-w-kryzysie
Asbestoskan i kluby nocne, czyli alternatywna droga buto
Klub nocny – laboratorium ciała-w-kryzysie
Shibusawa Tatsuhiko – lot ku przestrzeni „nieznanego”, czyli kilka uwag dotyczących
trajektorii rozwoju tańca
Hijikaty Tatsumiego (1959–1965)
Hijikata versus
Droga awangardy Hijikaty – czyli prawdziwy terror i przemodelowanie pojedynczego człowieka
ROZDZIAŁ 4
Preludium „notacyjnego buto”– spektakl Nikutai no hanran i nowe oblicze ciała-w-kryzysie
Hijikata Tatsumi to nihonjin – Nikutai no hanran (1968)
Hijikata, Hosoe, Kamaitachi problem powrotu do Tohoku
ROZDZIAŁ 5
„Notacyjne buto” – krystalizacja Ankoku buto jako teatru ciała-w-kryzysie
Wstęp
Hangidaitokan
Eksperymenty 1968–1972
Hijikata i kino nurtu eroguro nonsensu
Shiki no tame no nijunanaban (1972) – „kanoniczne buto”
„Japońskość” dojrzałego Ankoku buto
Notatniki i instrukcje butofu złożoność choreografii dojrzałego Ankoku buto
Światło, kostiumy, rekwizyty, konstrukcje scenograficzne
Subtelna erotyka Ankoku buto
Kolaż, montaż i surrealistyczne zderzanie różnych rzeczywistości
Kostiumy i scenografia w okresie „notacyjnego buto”
ROZDZIAŁ 6
Instrukcje butofu w metodzie choreograficznej i treningowej „notacyjnego buto”
Hijikaty – ewokowanie ciała-w-kryzysie za pomocą słów i obrazów
Wstęp
Uwagi ogólne dotyczące techniki ciała wokresie „notacyjnego buto”
Co to jest instrukcja butofu?
„Instrukcje bólu” – zapis głównych zasad Ankoku buto
Butofu ideokinetyka
ROZDZIAŁ 7
Omówienie głównych zasad buto na przykładzie praktycznego wykorzystania
instrukcji ofu Hijikaty
Wstęp
Warsztat 1 – Mikami Kayo
Warsztat 2 – Seisaku Kachi
Warsztat 3 – Waguri Yukio
Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Aneksy
Aneks I – Dyskurs buto – Ankoku buto i buto w świetle najnowszych badań
Aneks II – Chronologia Ankoku buto Hijikaty Tatsumiego
Aneks III – Biogramy osób i grup artystycznych
Aneks IV – Wyjaśnienia wybranych pojęć i terminów
Aneks V – DVD Butofu z prezentacją praktycznego wykonania wybranych instrukcji butofu
Hijikaty wykonaną przez japońską tancerkę buto Kawamoto Yuko uczennicę Wagurego Yukio
na potrzeby książki (luty 2010)
Indeks osób
Indeks rzeczowy
728 stron, Format: 16.5x24.0cmm oprawa miękka
