Zarządzanie zbiorami muzeum
Podręcznik
„Zarządzanie zbiorami jest stosunkowo nowym terminem w słowniku
pojęć związanych z muzeologią i dziedzictwem kulturowym. Źródeł jego powstania należy
upatrywać w rosnącej potrzebie kształtowania profesjonalnej praktyki w dziedzinie
opieki nad obiektami o szczególnym znaczeniu dla kultury i upowszechnieniu związanych z
nimi informacji” – pisze w Przedmowie Matassa. Zdanie to dobrze oddaje cel, dla którego
powstał niniejszy podręcznik. Napisany z myślą o wielotysięcznej rzeszy muzeologów
przede wszystkim w Wielkiej Brytanii, ale także w innych krajach europejskich, wprowadza
jako podstawowe – pojęcia i postulaty odnoszące się do zarządzania muzeum, które w
dotychczasowej praktyce uznawane były za „wymagania szczególne”. Pierwsza dekada XXI
w. zapisze się zapewne jako okres z jednej strony biurokratyzacji” muzealnych działań,
z drugiej jednak rosnącej świadomości, iż każde materialnie trwające dzieło,
artefakt, dobro kultury i natury jest unikatowe i warte ochrony. Zarządzanie zbiorami
muzeum przypomina pod wieloma względami zarządzanie miastem, strukturą sztucznie
utworzoną, ale opartą na wrodzonej ludziom, naturalniej potrzebie porządkowania świata
i wiedzy na jego temat. Dlatego tak ważne w tym procesie jest z jednej strony
przestrzeganie ustalonych praw i reguł, z drugiej jednak zdrowy rozsądek i wrażliwość,
których nie zastąpi żaden przepis.
Dorota Folga-Januszewska
Słowo wstępne do wydania polskiego
Przedmowa
Podziękowania
CZĘŚĆ I ZARZĄDZANIE ZBIORAMI: ZASADY OGÓLNE
Rozdział 1. Czym jest zarządzanie zbiorami?
Zasady ogólne
Wiedza o tym, co się posiada i jak to znaleźć
Zarys historii
Perspektywa międzynarodowa
Podsumowanie
Rozdział 2. Wymogi prawne
Zagadnienia ogólne
Międzynarodowe konwencje i rozporządzenia
Prawodawstwo oraz przepisy w Wielkiej Brytanii
Prawo do udziału w zysku z odsprzedaży dzieła
Prawa autorskie
Cło i akcyza
Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych
wyginięciem (CITES – Convention on International
Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) i dobra kultury
Dobra kultury i system podatkowy w Wielkiej Brytanii
Zabezpieczenie przed zajęciem (konfiskatą)
Podsumowanie
Rozdział 3. Zagadnienia etyczne
Zasady ogólne
Sprzedaż i zbycie ze zbiorów (deakcesja)
Należyta staranność
Pochodzenie
Podsumowanie
Rozdział 4. Praktyka
Zasady ogólne opieki nad zbiorami
Zarządzanie ryzykiem
Ubezpieczenia i poręczenia (gwarancje)
Zabezpieczanie zbiorów
Zachowanie w wypadku zagrożenia
Podsumowanie
CZĘŚĆ II ZARZĄDZANIE ZBIORAMI: POSTĘPOWANIE
Rozdział 5. Dokumentacja
Zasady ogólne
Polityka
Procedury
Systemy informatyczne
Planowanie procesu dokumentacji
Katalogowanie
Oznaczanie i znakowanie
Informacja o stanie zachowania obiektu
Skontra
Uzupełnianie brakującej dokumentacji (dokumentacja retrospektywna)
Podsumowanie
Rozdział 6. Ruch obiektów
Zasady ogólne
Ruch obiektów w obrębie budynku
Przenoszenie
Planowanie i ocena ryzyka przemieszczenia
Procedury
Wyposażenie
Ruch obiektów poza budynkiem
Planowanie i ocena ryzyka
Pakowanie do transportu
Transport
Dokumentacja
Podsumowanie
Rozdział 7. Magazynowanie
Zasady ogólne
Pomieszczenia magazynowe
Systemy magazynowania
Warunki klimatyczne otoczenia
Inwentaryzacja (skontra)
Materiały stwarzające zagrożenie
Zasady zintegrowanej walki ze szkodnikami (IPM – Integrated Pest Management)
Podsumowanie
Rozdział 8. Pozyskiwanie do zbiorów
Zasady ogólne
Wymogi prawne i etyczne
Umowy
Procedury
Określenie znaczenia nabytku dla kolekcji
Wpis katalogowy
Pochodzenie
Współwłasność obiektu
Darowizny częściowe
Obiekty istniejące w wielu egzemplarzach, dzieła wydawane w nakładach i e -media
Zamówienie dzieła
Obiekty nieodebrane i dary
Podsumowanie
Rozdział 9. Wypożyczenia
Zasady ogólne
Prawa i obowiązki stron
Polityka wypożyczeń
Należyta staranność w procesie wypożyczania
Procedura wypożyczenia
Raport o metodach zabezpieczenia i warunkach środowiska w muzeum (facilities report)
Warunki wypożyczenia
Określenie wartości (wycena)
Umowa wypożyczenia
Ubezpieczenie i gwarancje (poręczenia)
Wypożyczenia długoterminowe (depozyty)
Kontrola stanu zachowania obiektu
Kurierzy
Pakowanie i transport
Zwrot obiektów
Dokumentacja wypożyczeń
Podsumowanie
Rozdział 10. Wystawy i pokazy
Zasady ogólne
Wypożyczenia i polityka należytej staranności
Montaż wystawy
Pokazy na terenie muzeum
Wypożyczenia wewnętrzne (przekazy)
Wystawy
Ubezpieczenia
Wystawy objazdowe
Koszty organizacji wystaw
Podsumowanie
Rozdział 11. Udostępnianie zbiorów
Zasady ogólne
Różne sposoby udostępniania
Polityka
Ocena ryzyka
Pomieszczenia studyjne
Udostępnienie obiektów w magazynach
Udostępnienie wirtualne
Podsumowanie
Bibliografia
296 stron, Format: 16.5x24.0cm, oprawa miękka
