Zagadnienia lingwistyki przekładu
Monografia "Zagadnienia lingwistyki przekładu"
systematyzuje niektóre spośród podstawowych zagadnień przekładoznawstwa, oferując
propozycje spojrzenia na przekład z wyraźnie określonych pozycji lingwistycznych, w
ujęciu funkcjonalno-komunikacyjnym. Ukazując lingwistyczne korzenie współczesnego
przekładoznawstwa, książka przynosi także propozycje uporządkowania jego aparatu
pojęciowego, co oznacza krytyczną rewizję niektórych definicji podstawowych dla przekładoznawstwa
terminów wraz z próbą ich zdefiniowania na nowo. Książka prof. dr. hab. R. Lewickiego
napisana jest, niezależnie od teoretycznej złożoności, językiem jasnym i precyzyjnym.
Autor bardzo dobrze (także z punktu widzenia czytelnika-adepta przekładoznawstwa)
prowadzi dyskusję pełną zwrotów do czytelnika, zadając szczegółowe pytania i
udzielając na nie klarownych odpowiedzi, niepozbawionych miejscami emocjonalności.
[Z recenzji prof. dr hab. Doroty Urbanek]
Wstęp
1. O obiekcie przekładoznawstwa, czyli o definicji przekładu
1.1. Definicje potoczne: przekład, tłumaczenie
1.2. Definicje potoczne a definicja naukowa
1.3. Pośrednictwo językowe a przekład
1.4. Typologia przekładu
2. O przekładoznawstwie i o lingwistyce przekładu
2.1. Dwa źródła i dwa nurty współczesnego przekładoznawstwa
2.2. Lingwistyka przekładu i jej źródła
2.3. Działy współczesnego przekładoznawstwa
2.4. Zadania przekładoznawstwa teoretycznego
3. Komunikacja przekładowa
3.1. Schemat komunikacji językowej
3.2. Schemat komunikacji przekładowej
3.3. Substytucja i interpretacja
4. Języki, teksty, przekład
4.1. Co podlega tłumaczeniu?
4.2. Znaczenie, oznaczanie, sens, treść
4.3. Wartość komunikacyjna
4.4. Przekład: asymetryczna konfrontacja funkcjonowania języków
4.5. Język docelowy w przekładzie
4.6. O jednostkach tłumaczenia
5. Status przekładu i jego podwójne uwarunkowanie
5.1. Przekład wśród innych tekstów
5.2. Przekład oczami tłumacza a przekład oczami odbiorcy
5.3. Sytuacja funkcjonowania przekładu
5.4. Podwójne uwarunkowanie przekładu
5.5. Status przekładu
6. Ekwiwalencja przekładowa
6.1. Źródła i ewolucja treści terminu „ekwiwalencja” w przekładoznawstwie
6.1.1. Treść pojęcia
6.1.2. Zakres stosunku ekwiwalencji: ekwiwalencja całości tekstów i ich części
6.2. Podstawa ekwiwalencji: transfer czy dobór?
6.3. Typologia ekwiwalencji
7. Adekwatność przekładu
7.1. Źródła i ewolucja treści terminu „adekwatność” w przekładoznawstwie
7.2. Adekwatność przekładu w ujęciu komunikacyjnym
7.3. Adresat przekładu
7.3.1. Adresat a odbiorca przekładu
7.3.2. Wiedza uprzednia i przesłanki rozumienia
7.3.3. Poglądy i system wartości
7.3.4. Ograniczony bilingwizm i bikulturyzm
7.3.5. Projektowanie adresata
8. Wariantywność przekładu, czyli czy istnieje przekład
optymalny?
8.1. Pojęcie wariantu przekładowego i jego źródła teoretyczne
8.2. Wariantywność przekładu w kategoriach ekwiwalencji i adekwatności
8.3. Wariantywność przekładu w perspektywie synchronicznej i
diachronicznej
8.3.1. Wariantywność przekładu w perspektywie synchronicznej
8.3.2. Wariantywność przekładu w perspektywie diachronicznej
9. Transformacje przekładowe
9.1. O pojęciu transformacji przekładowych
9.2. Transformacje obligatoryjne i opcjonalne
9.3. Strukturalne typy transformacji przekładowych
9.4. Transformacje semantyczne
9.4.1. Generalizacja
9.4.2. Konkretyzacja
9.4.3. Przesunięcie semantyczne (przekład przybliżony, aproksymacja)
9.4.4. Zamiana metonimiczna (modulacja)
9.4.5. Przekład opisowy (peryfraza)
9.4.6. Przekład konwersyjny (zamiana wektorowa)
9.4.7. Przekład antonimiczny
9.4.8. Kompensacja
10. Nazwy realiów i ich tłumaczenie
10.1. Realia i nazwy realiów
10.2. Typy nazw realiów
10.3. Nazwy realiów a ekwiwalencja
10.4. Zadania przekazu nazw realiów i ich funkcje w przekładzie
10.4.1. Funkcja egzotyzacyjna
10.4.2. Funkcja poznawcza
10.4.3. Funkcja emotywna
10.5. Techniki tłumaczenia nazw realiów
10.5.1. Ekwiwalent
10.5.2. Barbaryzm
10.5.3. Neologizm tłumacza
10.5.4. Tłumaczenie opisowe (peryfraza)
10.5.5. Przypis tłumacza
10.5.6. Tłumaczenie przybliżone (aproksymacja)
10.5.7. Generalizacja
10.5.8. Tłumaczenie kontekstualne
10.5.9. Opuszczenie
11. Nazwy własne jako problem translatorski
11.1. Dlaczego to jest problem?
11.2. Nazwy własne i ich typologia
11.3. Ekwiwalencja w obszarze nazw własnych
11.4. Funkcje przekazu nazw własnych w przekładzie
11.4.1. Funkcja identyfikacji obiektu
11.4.2. Funkcja wyrażenia emocjonalnego stosunku do obiektu
11.4.3. Funkcja charakteryzująca nazw znaczących
11.4.4. Specyficzne funkcje przekładowe
11.5. Techniki tłumaczenia nazw własnych
12. Krytyka przekładu, czyli jak oceniać przekład?
12.1. Wybrane koncepcje krytyki przekładu
12.2. Ocena przekładu a jego podwójne uwarunkowanie
12.3. O błędach w tłumaczeniu
12.3.1. Pojęcie błędu w kontekście tłumaczenia
12.3.2. Zasada klasyfikacji błędów w tłumaczeniu
12.3.3. Błędy tłumaczeniowe
12.3.4. Błędy językowe
Zakończenie
Bibliografia
Słowniczek terminologiczny
Aspects of the Linguistics of Translation. Summary
Indeks nazwisk
Indeks rzeczowy
362 strony, Format: 17.0x25.0cm, oprawa twarda
