Instrumenty finansowe w spółkach
Praktyczne zestawienie polskich i międzynarodowych regulacji z przykładami
Instrumenty finansowe (np. akcje, obligacje) odgrywają fundamentalną rolę we współczesnym
świecie, a postępująca globalizacja oraz intensywny rozwój rynków kapitałowych, dający
duże możliwości pozyskania środków finansowych na rozwój, spowodowały powstanie
szerokiego spektrum instrumentów finansowych. Liczne instrumenty finansowe wykorzystywane
przez spółki są wyzwaniem zarówno dla księgowych, jak i dla odbiorców sprawozdań
finansowych.
Instrumenty finansowe są skomplikowanymi konstrukcjami finansowo-prawnymi. Ich całościowa
klasyfikacja jest niezwykle trudna, ponieważ różnią się przedmiotem, strukturą wewnętrzną,
a ponadto wiele z nich dzieli się na mniejsze elementy lub łączy w większą całość,
tworząc w ten sposób nowe konstrukcje finansowo-prawne.
Podstawowym aktami prawnymi w polskim prawie bilansowym w zakresie instrumentów
finansowych są: ustawa o rachunkowości oraz rozporządzenie ministra finansów w sprawie
szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji
instrumentów finansowych. Zarówno przepisy UoR, jak i rozporządzenia oparte są na
zasadach wynikających z międzynarodowych standardów rachunkowości, a szczególnie MSR
32 „"Instrumenty finansowe: prezentacja” oraz MSR 39 „"Instrumenty
finansowe: ujawnienia i wycena”. Książka ta jest skierowana przede wszystkim do służb
księgowo-finansowych zainteresowanych ujęciem rachunkowym, wyceną oraz prawidłowym ujęciem
instrumentów finansowych w sprawozdaniu finansowym. Obejmuje ona zarówno przepisy
polskie (ustawę o rachunkowości i rozporządzenie ministra finansów w tym zakresie),
jak i wybrane fragmenty MSR/MSSF do celów porównawczych.
Opracowanie stanowi próbę połączenia zagadnień teoretycznych (przepisów) z podejściem
praktycznym (przykłady liczbowe) w celu usystematyzowania wiedzy oraz metod klasyfikacji,
wyceny i prezentacji instrumentów finansowych w księgach rachunkowych jednostek.
Publikacja może znaleźć swoich odbiorców zarówno wśród służb finansowo-księgowych,
jak i w kręgach akademickich.
jak ująć akcje w księgach rachunkowych spółki,
jak prawidłowo ewidencjonować posiadane przez spółkę udziały,
jak wyceniać kontrakty futures i ujmować w bilansie spółki,
jaki jest wpływ na wynik finansowy spółki kontraktów forward,
jak radzić sobie z wyceną i ujęciem obligacji krótkoterminowych.
I. Istota i rodzaje instrumentów finansowych
1. Aktywa pieniężne
2. Instrumenty kapitałowe
Akcje
Udziały
Obligacje
Warranty subskrypcyjne
Listy zastawne
3. Zobowiązania finansowe
Wycena zobowiązań finansowych według UoR
Wycena zobowiązań finansowych według RIF
II. Regulacje prawne według przepisów polskich i międzynarodowych
1. Regulacje ustawy o rachunkowości
2. Regulacje rozporządzenia w zakresie klasyfikacji instrumentów finansowych
Aktywa przeznaczone do obrotu
Pożyczki udzielone i należności własne
Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności
Aktywa finansowe przeznaczone do sprzedaży
3. Regulacje MSR/MSSF w zakresie klasyfikacji instrumentów finansowych
III. Ujęcie instrumentów finansowych w księgach rachunkowych
1. Nabycie aktywów finansowych
2. Powstanie zobowiązania finansowego
3. Kontrola aktywów finansowych i ich wyłączenie z ksiąg rachunkowych
IV. Wycena instrumentów finansowych
1. Wycena na dzień wprowadzenia do ksiąg (ujęcie początkowe)
2. Wycena na dzień bilansowy (metody)
Metody pomiaru wartości godziwej
3. Zmiana klasyfikacji i wycena
Aktywa przeznaczone do obrotu
Aktywa przeznaczone do terminu wymagalności
Aktywa dostępne do sprzedaży
Pożyczki udzielone i należności własne
4. Ujęcie kosztów transakcji w wycenie
V. Rachunkowość zabezpieczeń
1. Ryzyko i jego zabezpieczenie
Dokumentacja strategii zabezpieczającej
2. Pomiar efektywności i skuteczność zabezpieczenia
3. Zabezpieczenie wartości godziwej
Przesłanki do zaprzestania stosowania rachunkowości zabezpieczeń w zabezpieczaniu wartości
godziwej
4. Zabezpieczenie przepływów pieniężnych
5. Przykłady liczbowe kompleksowe
VI. Instrumenty pochodne
1. Kontrakty forward i futures
1.1. Forward
Ujęcie w księgach na dzień zawarcia kontraktu
Wycena kontraktu forward
Zamknięcie kontraktu forward
1.2. Futures
Ujęcie w księgach na dzień zawarcia kontraktu
Wycena kontraktu futures
2. Opcje
Ujęcie opcji w księgach
Wycena składnika aktywów/zobowiązań
3. Swap
4. Instrumenty wbudowane
VII. Prezentacja w bilansie
92 strony, Format: 16.2x23.1, oprawa miękka
