Prawo administracyjne materialne
System Prawa Administracyjnego Tom 7
Tom 7. Systemu Prawa Administracyjnego zawiera całościowe omówienie zagadnień
dotyczących prawa administracyjnego materialnego.
Drugie wydanie Tomu 7. uwzględnia wszystkie zmiany w stanie prawnym, które ukazały
się od poprzedniego wydania książki, m.in. wynikające z:
ustawy z 14.12.2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z
2017 r. poz. 60) oraz ustawy z 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz.
59) dotyczące nowego ustroju szkolnego oraz związanych z tym modyfikacji w organizacji i
funkcjonowaniu szkół i placówek oświatowych;
ustawy z 5.9.2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz.U. z 2016
r. poz. 1579), które m.in. wyeliminowały pojęcia i instytucje nieznane w
rozporządzeniu eIDAS i dostosowały terminologię krajowych aktów prawnych do terminów
występujących w tym rozporządzeniu oraz uregulowały te obszary, które niezbędne są
do umożliwienia stosowania rozporządzenia eIDAS na gruncie prawa polskiego, tj. m.in.
wyznaczono organ nadzoru;
ustawy z 20.2.2015 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. z 2015 r. poz. 443), które rozszerzyły katalog robót budowlanych niewymagających
pozwolenia na budowę;
ustawy z 5.2.2015 r. o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego (Dz.U. z
2015 r. poz. 1551 ze zm.), które zapewniają zapewnienia odpowiednie wsparcie rolników
poprzez wdrożenie na poziomie krajowym zreformowanego systemu płatności bezpośrednich;
ustawy z 11.2.2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2016 r. poz. 195 ze
zm.), które uprawniają do tzw. świadczeń wychowawczych dla rodzin wychowujących
dzieci.
Autorzy uwzględniają także zmiany z projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Druk sejmowy Nr 1183)
dotyczące m.in. wprowadzenia do KPA odrębnego działu IVa. ,,Administracyjne kary
pieniężne”, którego przepisy będą określały zasady nakładania kar
administracyjnych, tj. dyrektyw wymiaru kary, przypadki uzasadniające odstąpienie od
nałożenia kary i udzielenie przez organ administracji publicznej pouczenia,
przedawnienie nałożenia i egzekucji kary, a także zasady odroczenia, rozłożenia na
raty oraz umorzenia kary. Projektowane rozwiązania będą stanowiły uzupełnienie
regulacji przewidzianych w przepisach szczególnych, przy poszanowaniu zasady, że przepis
szczególny ma pierwszeństwo przed przepisem ogólnym (lex specialis derogat legi
generali). Ważna dla analizowanego zagadnienia sankcji administracyjnych będzie
wprowadzona zasada przyjaznej interpretacji prawa (in dubio pro libertate), która
stosowana na etapie wykładni prawa ma nie tylko urzeczywistniać rozstrzygania spraw na
korzyść strony, ale ma również służyć pogłębianiu zaufania obywateli do państwa.
Bardzo istotne z praktycznego punktu widzenia jest także uzupełnienie tomu o najnowsze
orzecznictwo, dorobek judykatury i kwestie doktrynalne.
Przedmowa
Wykaz skrótów
Rozdział I. Rozważania nad pojęciem i istotą prawa administracyjnego
materialnego
§ 1. Uwagi wprowadzające
§ 2. Pojmowanie i istota prawa materialnego w poglądach doktryny
§ 3. Określenie prawa administracyjnego materialnego i jego podstawowa charakterystyka
§ 4. Dodatkowe właściwości prawa materialnego
§ 5. Parę uwag uzupełniających w sprawie pojmowania prawa materialnego (pewne kwestie
dyskusyjne)
§ 6. Prawo administracyjne materialne a prawo ustrojowe oraz prawo proceduralne
§ 7. Prawo materialne a tzw. część szczegółowa prawa administracyjnego (problem
prezentacji prawa materialnego)
§ 8. Refleksja końcowa
Rozdział II. Zakres regulacji prawa administracyjnego materialnego - wyznaczenie
pojęcia instytucji tego prawa
§ 9. Zagadnienia wstępne
§ 10. Ukazanie zakresu regulacji prawa administracyjnego materialnego - granice regulacji
I. Wprowadzenie
II. Zarys ewolucji regulacji prawa administracyjnego materialnego
III. Przegląd prezentacji regulacji prawa administracyjnego materialnego w nauce prawa
administracyjnego
IV. Sposoby ukazania zakresu regulacji prawa administracyjnego materialnego
V. Granice regulacji prawa administracyjnego materialnego
§ 11. Wyznaczanie zakresu regulacji prawa administracyjnego materialnego
I. Wprowadzenie
II. Źródła, określenie i systematyka czynników wyznaczających zakres regulacji prawa
administracyjnego materialnego
III. Prawo jako czynnik wyznaczający zakres regulacji prawa administracyjnego
materialnego
IV. Czynniki paraprawne, pozaprawne i mieszane - ogólna charakterystyka
§ 12. Wartości - dobra, potrzeby i zagrożenia jako czynniki wyznaczające zakres
regulacji prawa administracyjnego materialnego
I. Wartości - dobra jako czynniki wyznaczające zakres regulacji prawa administracyjnego
materialnego
II. Potrzeby i zagrożenia jako czynniki wyznaczające zakres regulacji prawa
administracyjnego materialnego
§ 13. Wyznaczenie pojęcia instytucji prawa administracyjnego materialnego
Rozdział III. Strategie, plany i programy
§ 14. Systemy planowania w działaniach podejmowanych przez aparat administracji
publicznej - założenia teoretyczne
I. Motywacja wprowadzenia systemów planowania do działań administracji
II. Strategie, programy i plany jako forma działania administracji publicznej
III. Charakter prawny aktów planowania
§ 15. Klasyfikacja planów
§ 16. Ustalenia terminologiczne - strategia, plan i program w ujęciu teoretycznym
§ 17. Procedury przygotowywania aktów planowania
§ 18. Warunki efektywności i skuteczności norm planowych
§ 19. Wykonywanie norm planowych i egzekucja ich postanowień
§ 20. Obowiązki planistyczne organów administracji w realizacji wybranych zadań
publicznych
I. Planowanie w kształtowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego
II. Akty planowania w gospodarowaniu przestrzenią
III. Akty planowania w ochronie środowiska
IV. Akty planowania związane z sytuacjami nadzwyczajnymi
§ 21. Podsumowanie
Rozdział IV. Nakaz i zakaz
§ 22. Nakaz i zakaz jako obowiązki administracyjnoprawne
§ 23. Kategorie nakazów i zakazów
§ 24. Nakazy i zakazy a działania podejmowane przez organy administracji
§ 25. Podsumowanie
Rozdział V. Uprawnienia administracyjne
§ 26. Pojęcie, rodzaje i typy uprawnień administracyjnych
I. Pojęcie uprawnień administracyjnych
II. Próby klasyfikacji uprawnień administracyjnych
III. Typy uprawnień administracyjnych. Próba typologii
§ 27. Uprawnienia ściśle związane z osobistym statusem jednostki (uprawnienia osobowe)
I. Pojęcie i główne typy uprawnień osobowych
II. Podmioty uprawnień osobowych
III. Nabywanie i korzystanie z uprawnień osobowych
IV. Utrata uprawnień osobowych
§ 28. Uprawnienia zawodowe
I. Pojęcie, podstawowe typy i charakter uprawnień zawodowych
II. Typy uprawnień zawodowych
III. Nabywanie i wykonywanie uprawnień zawodowych
IV. Utrata uprawnień zawodowych
§ 29. Uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej
I. Pojęcie uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej
II. Rodzaje i typy uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej
III. Przyczyny uzależniania podejmowania działalności gospodarczej od woli organów
administracji publicznej
§ 30. Uprawnienia do wykonywania zadań lub funkcji zleconych z zakresu administracji
publicznej
I. Uprawnienia do wykonywania zadań z zakresu administracji publicznej jako uprawnienia
administracyjne
II. Typy uprawnień do wykonywania funkcji z zakresu administracji publicznej i sposoby
ich udzielania
§ 31. Uprawnienia do wsparcia ze środków publicznych
I. Prawo wspierania ze środków publicznych - prawo pomocy publicznej
II. Zasady uzyskiwania i utraty uprawnień o charakterze socjalnym
III. Zasady uzyskiwania uprawnień do wsparcia przez przedsiębiorców i ich utraty
§ 32. Uprawnienia o charakterze majątkowym (rzeczowym)
I. Pojęcie i główne typy uprawnień majątkowych
II. Przedmiot i podmioty uprawnień majątkowych
III. Nabywanie i korzystanie z uprawnień majątkowych
IV. Utrata uprawnień majątkowych
§ 33. Zezwolenia i koncesje
I. Pojęcie zezwoleń administracyjnych i koncesji
II. Istota i rodzaje zezwoleń administracyjnych
III. Funkcje zezwoleń administracyjnych
IV. Konstytucyjność obowiązków uzyskania zezwolenia administracyjnego
Rozdział VI. Rzeczy i urządzenia publiczne
§ 34. Rzeczy i urządzenia publiczne jako przedmiot prawa administracyjnego materialnego
I. Rzeczy publiczne w poglądach polskiej doktryny
II. Pojęcie rzeczy publicznych w świetle obowiązującego prawa
III. Rodzaje rzeczy publicznych
IV. Pojęcie urządzeń publicznych
V. Prawo rzeczy i urządzeń publicznych
§ 35. Powszechne korzystanie z rzeczy publicznych
I. Pojęcie, powstanie i ustanie praw do powszechnego korzystania z rzeczy publicznych
II. Treść i zakres powszechnego korzystania z rzeczy publicznych
III. Korzystanie z rzeczy publicznych przekraczające powszechne użycie
IV. Podmiotowy czy przedmiotowy charakter prawa do powszechnego korzystania z rzeczy
publicznych
§ 36. Szczególne korzystanie z rzeczy publicznych
I. Pojęcie i zakres szczególnego korzystania z rzeczy publicznych
II. Charakter prawny uprawnień do szczególnego korzystania z rzeczy publicznych
§ 37. Zasady korzystania z urządzeń publicznych
I. Podstawy prawne zasad korzystania z urządzeń publicznych i ich rodzaje
II. "Zakładowe" korzystanie z urządzeń publicznych
III. Korzystanie z urządzeń w formach właściwych dla przedsiębiorców
IV. Przyłączenie do sieci
Rozdział VII. Wpisy do rejestrów, ewidencji i innych urzędowych wykazów
§ 38. Uwagi wprowadzające
§ 39. Wpisy do rejestrów publicznych w funkcjonowaniu norm prawa administracyjnego
I. Wpisy o charakterze rozstrzygającym
II. Wpisy dopełniające akty administracyjne
III. Wpisy pośrednio oddziaływające w zakresie kształtowania sytuacji prawnej adresata
norm prawnomaterialnych
§ 40. Charakter prawny wpisów skutkujących w sferze prawa administracyjnego
materialnego
§ 41. Refleksja końcowa
Rozdział VIII. Specjalny status prawny
§ 42. Uwaga wstępna
§ 43. Status specjalny (statusy specjalne) w obowiązującym porządku normatywnym
I. Założenia wyjściowe dotyczące identyfikowania statusu specjalnego (statusów
specjalnych) w przepisach prawnych
II. Status specjalny (statusy specjalne) w obowiązujących regulacjach prawnych.
Ilustracja przykładami
§ 44. Konstrukcja prawna statusu specjalnego
I. Ogólne zdefiniowanie statusu specjalnego
II. Rozwinięcie charakterystyki konstrukcji prawnej statusu specjalnego
§ 45. Status specjalny na tle regulacji prawnych dotyczących sytuacji rzeczy
§ 46. Refleksja podsumowująca
Rozdział IX. Ciężary i świadczenia publiczne
§ 47. Konstytucyjne pojęcie ciężarów i świadczeń publicznych
I. Ciężary i świadczenia publiczne jako przedmiot obowiązku konstytucyjnego
II. Zakres znaczeniowy konstytucyjnych pojęć ciężarów, świadczeń i danin
publicznych
III. Charakter prawny oraz granice obowiązku ponoszenia ciężarów i świadczeń
publicznych
§ 48. Ciężary i świadczenia publiczne jako kategoria materialnego prawa
administracyjnego
I. Instytucja ciężarów i świadczeń publicznych w doktrynie polskiego prawa
administracyjnego
II. Określenie zakresu znaczeniowego zwrotów "ciężar publiczny" i
"świadczenie publiczne"
III. Tryb nakładania obowiązku ponoszenia ciężarów publicznych
IV. Rodzaje ciężarów publicznych
Rozdział X. Administracyjnoprawne ograniczenia praw rzeczowych
§ 49. Zagadnienia wstępne
§ 50. Istota prawa własności
§ 51. Konstytucyjne podstawy administracyjnoprawnych ograniczeń prawa własności jako
podstawowego prawa rzeczowego (i ograniczonych praw rzeczowych)
I. Wprowadzenie
II. Ustawa jako jedyne konstytucyjnie uprawnione źródło administracyjnoprawnych
ograniczeń w zakresie dotyczącym prawa własności (innych praw rzeczowych)
III. Ważny interes publiczny wskazany w Konstytucji RP (art. 31 ust. 3) jako podstawa
ograniczeń prawa własności (praw rzeczowych)
IV. Niedopuszczalność, w drodze prawotwórczej aktywności (ustaw) oraz
administracyjnoprawnych oddziaływań związanych ze stosowaniem prawa, naruszenia istoty
praw rzeczowych (zwłaszcza prawa własności)
V. Problem administracyjnoprawnych ograniczeń praw rzeczowych ze względu na inne prawa i
wolności
VI. Zasada proporcjonalności w kontekście ograniczania praw konstytucyjnych (prawa
własności i innych praw rzeczowych)
§ 52. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jako instrument ograniczania praw
rzeczowych (prawa własności)
I. Wprowadzenie
II. Istota miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
i ograniczeń praw rzeczowych z nich wynikających
III. Dylematy związane z istotą miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w
kontekście ograniczeń prawa własności i konstytucyjnych źródeł prawa powszechnie
obowiązujących
IV. Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
§ 53. Wywłaszczenia
I. Wprowadzenie
II. Podstawowe standardy w zakresie dotyczącym istoty wywłaszczenia
III. Odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość oraz zwrot wywłaszczonych
nieruchomości
§ 54. Reprywatyzacja
I. Wprowadzenie
II. Publicznoprawne dylematy zwrotu mienia przejętego z naruszeniem prawa
III. Dochodzenie roszczeń reprywatyzacyjnych w świetle obowiązującego prawa
§ 55. Uwagi końcowe
Rozdział XI. Sankcje administracyjne
§ 56. Zagadnienia wprowadzające
§ 57. Sankcja w teorii prawa
§ 58. Sankcje w prawie administracyjnym
I. Poglądy doktryny prawa administracyjnego na temat sankcji administracyjnych
II. Pojęcie sankcji administracyjnej - próba zdefiniowania
III. Rodzaje sankcji administracyjnych
IV. Sankcje administracyjne materialnoprawne
V. Cele i funkcje sankcji administracyjnych
VI. Stosowanie sankcji administracyjnych
VII. Europeizacja sankcji administracyjnych
VIII. Sankcje administracyjne w nowelizacji KPA z 2017 r.
Rozdział XII. Instytucja obszaru specjalnego w materialnym prawie
administracyjnym na przykładzie obszarów specjalnych o charakterze ekologicznym
§ 59. Wprowadzenie
§ 60. Koncepcja prawna obszaru specjalnego
§ 61. Obszar specjalny jako prawny środek gospodarowania przestrzenią
§ 62. Wnioski końcowe
Indeks rzeczowy
756 stron, Format: 16.4x24.1, oprawa twarda z obwolutą
