Maryna Mniszchówna
Redakcja naukowa Wojciech Polak
Maryna Mniszchówna – postać tajemnicza, podobnie jak jej mąż Dymitr I
Samozwaniec. Co o niej wiadomo? Jaka była naprawdę? Co czuła? Czego pragnęła? Tę
zagadkę niczym detektyw dziejów próbuje rozwikłać Aleksander Hirschberg. Zmaga się z
mrokami historii, usiłując wyciągnąć na światło dzienne skrawki informacji
przemycane w różnych źródłach, wyśledzić fakty ukrywające się w zakamarkach
kronik, listów, pamiętników i stworzyć z nich logiczną całość. Szkieletem, na
którym autor buduje swoją książkę, jest pytanie: jaka była Maryna, caryca Rosji? Czy
była tylko bezwolnym pionkiem w grze prowadzanej przez jej ród – uwikłanych w intrygi
i długi Mniszchów? Czy raczej była wdową, samotną matką, która za wszelką cenę
usiłowała ochronić siebie i dziecko? Może była przebiegłą manipulantką, opętaną
rządzą władzy? A może odpowiedź jest jeszcze inna? Sprawdź.
Maryna Mniszchówna to nie kolejny podręcznik historii ani suche połączenie faktów
biograficznych. To opowieść pełna nagłych zwrotów akcji, ludzkich namiętności,
zbrodni i bohaterskich czynów. Przede wszystkim jednak to powieść o kobiecie, która
chciała być kimś więcej niż tylko córką wojewody sandomierskiego.
Nota edytorska / 9
Słowo wstępne / 11
Rozdział I
Rodzina Mniszchów Młodość Maryny Współczesne stosunki w Moskwie
Dymitr Samozwaniec Czy Maryna istotnie była piękna Powierzchowność
Dymitra Z jakich pobudek wojewodzianka, jako też ojciec jej postanowili oddać mu
jej rękę Powodzenie Dymitra Ślub Maryny w Krakowie i uroczystości weselne
w Moskwie / 15
Rozdział II
Rzeź w Moskwie Wybór Wasyla Szujskiego Zabiegi jego nieprzyjaciół
Wasyl Szujski stara się władzę swą utrwalić Sprowadzenie zwłok
carewicza Dymitra Zaburzenia w stolicy Bunt w ziemi siewierskiej / 29
Rozdział III
Położenie Polaków w Moskwie Wasyl Szujski rozsyła ich do kilku grodów
oddalonych Ciężkie życie więźniów polskich w Biełoziersku Pobyt Mniszchów
w Jarosławiu Zabiegi nieprzyjaciół Wasyla Szujskiego Iwan Bołotnikow i
inni przywódcy tego stronnictwa Piotraszko Zwycięstwa odniesione przez
Wasyla Szujskiego / 45
Rozdział IV
Pojawienie się drugiego Dymitra Mikołaj Miechowiecki Zabiegi popleczników
Dymitra Samozwańca Pierwsze działania wojenne Spory z Romanem Rożyńskim
Starania o pomoc Zygmunta III Memoriał Jerzego Mniszcha / 59
Rozdział V
Bitwa pod Bołchowem Dymitr Samozwaniec podstępuje pod Moskwę Bitwa nad rzeką
Chodynką Rokowania między Polską a Moskwą Zawarcie rozejmu czteroletniego
/ 75
Rozdział VI
Nowe wojska polskie pod Moskwą Koniec rokoszu Mikołaja Zebrzydowskiego
Dalsze zabiegi malkontentów Przybycie Jana Piotra Sapiehy Jego
stanowisko polityczne Konfederacja zawiązana przez wojsko Jana Piotra Sapiehy
Utarczki pod Smoleńskiem Spotkanie z partią więźniów polskich
Maryna dowiaduje się o śmierci pierwszego Dymitra Targi Mniszchów z
Samozwańcem Niekorzystne wrażenie wywołane postępowaniem wojewodzianki
Rokowania Wasyla Szujskiego z Dymitrem / 87
Rozdział VII
Plan wygłodzenia stolicy Bitwa pod Rachmancewem Oblężenie Siergiejewa
Coraz nowe grody poddają się Dymitrowi Obóz w Tuszynie Nieporozumienia między
wojskiem a Dymitrem Jerzy Mniszech powraca do Polski / 109
Rozdział VIII
Zabiegi popleczników Dymitra Samozwańca, ażeby pozyskać dlań pomoc Zygmunta i
poparcie Stolicy Apostolskiej Misja Fiedora Niechoroszego Łopuchina
Korespondencja z Rzymem Nadużycia poborców i rozboje pacholików
Powstanie przeciw Dymitrowi Rokowania z wojskiem o wypłatę żołdu
Niepowodzenia pod Kołomną, Siergiejewem i Moskwą Walki pod Twierem i
Kalazinem Życie Maryny
w obozie tuszyńskim / 123
Rozdział IX
Wasyl Szujski nie dotrzymuje rozejmu zawartego w lipcu roku 1608 Głosy przemawiające
za wojną z Moskwą Chwiejność i nieudolność Zygmunta Polacy z niechęcią
patrzą na plany królewskie Rady hetmana Stanisława Żółkiewskiego Wyprawa
Zygmunta pod Smoleńsk Próby zawiązania rokowań z Michałem Szeinem Liczba
i skład wojska polskiego Stan ówczesny Smoleńska Pierwsze usiłowania
zdobycia tej twierdzy / 147
Rozdział X
Wojsko polskie w Tuszynie zawiązuje konfederację Odmienne stanowisko Jana Piotra
Sapiehy Zuchwałe żądania konfederatów Poselstwo Zygmunta pod Moskwę
Układy z wojskiem skonfederowanym Dymitr ucieka do Kaługi Rokowania z
bojarami ze stronnictwa Samozwańca Ugoda z 14 lutego roku 1610 / 161
Rozdział XI
Duma Maryny Coraz trudniejsze jej położenie Zabiegi stronników Dymitra
„Bunt” Dońców Maryna w Dymitrowie Wojewodzianka odjeżdża do Kaługi
/ 179
Rozdział XII
Zaburzenia w Tuszynie Polacy ustępują spod Moskwy Rozdział wojska
Trudne położenie Zygmunta Śmierć Michała Skopina Szujskiego
Zwycięski pochód wojsk szwedzko-moskiewskich Zygmunt stara się
porozumieć z Dymitrem Rola Jana Piotra Sapiehy / 193
Rozdział XIII
Dymitr Szujski idzie na odsiecz Smoleńska Utarczki pod Cariewem Zajmiszczem
Bitwa pod Kłuszynem Dymitr Samozwaniec podstępuje pod stolicę
Zamieszanie w Moskwie Złożenie z tronu Wasyla Szujskiego Kandydaci do
korony carskiej / 209
Rozdział XIV
Stanisław Żółkiewski podstępuje pod stolicę Stanowisko dumy bojarskiej w
Moskwie Rokowania jej z hetmanem Układ z 27 sierpnia Rokowania Stanisława
Żółkiewskiego z Janem Piotrem Sapiehą Ucieczka Dymitra / 227
Rozdział XV
Bojarowie moskiewscy wysyłają poselstwo do Zygmunta Rola Wasyla
Golicyna Rokowania pod Smoleńskiem Niezadowolenie w stolicy Odjazd
Stanisława Żółkiewskiego Aleksander Gosiewski surowo karze wybryki żołnierzy
polskich Nieprzyjaciele Zygmunta porozumiewają się z Samozwańcem
Uraz-Mahmet Śmierć drugiego Dymitra Zamieszanie w Kałudze / 241
Rozdział XVI
Nowy zwrot w stosunkach moskiewskich Błędy popełnione przez Zygmunta
Powstanie przeciw Polakom Usposobienie sapieżyńców Ich rokowania z
Prokopem Lapunowem i Iwanem Zarudzkim w Moskwie Wybuch powstania Uwięzienie
patriarchy Powstańcy oblegają stolicę / 261
Rozdział XVII
Bezowocne rokowania z załogą smoleńską Uwięzienie posłów moskiewskich
Dalsze usiłowania zdobycia tej twierdzy Ostatni szturm uwieńczony zdobyciem
zamku / 279
Rozdział XVIII
Wojsko Jana Piotra Sapiehy powraca pod stolicę Dwuznaczna rola starosty uświatskiego
Jana Piotra Sapiehy wyprawa po żywność Utrata i odzyskanie „białych murów”
Śmierć Prokopa Lapunowa Rozprzężenie w wojsku polskim Śmierć Jana
Piotra Sapiehy Jan Karol Chodkiewicz wyrusza pod Moskwę / 289
Rozdział XIX
Powrót tryumfalny Zygmunta Rozprawy o stosunkach naszych z Moskwą na sejmie z roku
1611 Ostatni występ Jerzego Mniszcha Nowe poselstwo moskiewskie w Warszawie /
305
Rozdział XX
Jan Karol Chodkiewicz przybywa pod Moskwę Brak żywności zmusza Polaków do odstąpienia
od stolicy Wojsko polskie zawiązuje konfederację Przybycie Mikołaja Strusia
Zygmunt przez pół roku wybiera się na wyprawę do Moskwy Iwan Zarudzki
Nowy ruch w państwie moskiewskim Jan Karol Chodkiewicz usiłuje zaopatrzyć
w żywność stolicę Zygmunt pod Fiedorowskiem Straszny głód w Moskwie
Poddanie się załogi polskiej Zygmunt stara się o zawiązanie rokowań
Śmiałe zamysły i ostatnie walki Iwana Zarudzkiego Charakterystyka Maryny /
313
354 strony, oprawa miękka
