DAVID HUME KRYTYKA EPISTEOLOGII SIECZKOWSKI T. Księgarnia

David Hume

Krytyka episteologii

Książka dotyczy zasadniczo zagadnień epistemologicznych. Po pierwsze dlatego, że Hume był epistemologiem par excellence: zadawane przez niego pytania mają niemal bez wyjątku charakter teoriopoznawczy, dotyczą źródeł, zasięgu oraz pewności wiedzy i poznania. Po drugie, bardzo bliska jest mi koncepcja, wedle której epistemologia jest nerwem ośrodkowym całej filozofii i jest logicznie pierwotna względem ontologii i metafizyki. Taką właśnie ideę - choć uznaje się, że jest ona pochodną kantyzmu - dostrzegam u Hume’a, dla którego zagadnienia metafizyczne są nieistotne dopóty, dopóki nie ustali się logicznych, czyli teoriopoznawczych, podstaw ugruntowujących wszelką metafizykę. Fakt, że konsekwencje badań epistemologicznych Hume’a wykluczają metafizykę, w gruncie rzeczy potwierdza tezę o zależności metafizyki od epistemologii. Jeśli zatem przystaniemy na tę Humowską tezę, to okaże się, że klasyczny splot teologii i filozofii, który konstytuował metafizykę w jej scholastycznej postaci, daje się przenieść na niższy (i wcześniejszy) poziom epistemologiczny. Da się wtedy pokazać, że to metafizyka jest ufundowana na teologiczno-epistemologicznym podłożu tak, iż jakakolwiek krytyczna ingerencja weń czyni z niej naukę bezpodstawną, pozbawioną fundamentu.

Tomasz Sieczkowski

Wykaz skrótów 9
Wstęp 11
Episteologia 11
Niektóre źródła filozofii Hume’a 13
Przegląd zawartości 15
Kilka wyjaśnień 18
Podziękowania 20

Część I. EPISTEOLOGIA 23

Wprowadzenie 25

Rozdział I. Uwagi o aksjologii i języku 29

Rozdział II. Źródła poznania 37
1. Uwagi wstępne 37
2. Descartes 38
3. Leibniz, Malebranche, Spinoza 40
4. Lockowska propozycja aposterioryczna i krytyka natywizmu 42
5. Aprioryczne dowody na istnienie Boga 45
6. Podsumowanie 53

Rozdział III. Metoda 55

Rozdział IV. Poznanie i jego przedmiot 67
1. Proces poznawczy 67
2. Przedmiot poznania 73
3. Świat zewnętrzny 78

Rozdział V. Podmioty poznania 81
1. Podmiot 81
2. Inny 91

Rozdział VI. Episteologiczna idea wiedzy i jej transformacje 95
1. Krótka historia dewaluacji 95
2. Jedność, zupełność i systemowość wiedzy 101
3. Problem kryterium prawdziwości 107
4. Kwestia usprawiedliwienia 114
5. Religijno-etyczny ideał wiedzy 118

Część II. HUME 123

Rozdział I. Humowska krytyka prób naukowej obiektywizacji teologii 125
1. Wprowadzenie 125
2. Zamysł krytyczny Hume’a 128
3. Teologia naturalna 134
3.1. Uwagi wstępne 134
3.2. Ateistyczne implikacje Traktatu o naturze ludzkiej 138
3.3. Qui pro quo Dialogów o religii naturalnej 141
3.4. Krytyka teologii naturalnej a priori 146
3.5. Krytyka teologii naturalnej a posteriori 155
3.6. Odnalezienie przesłanek apriorycznych teologii naturalnej a posteriori 161
4. Krytyka teologii objawionej 162
4.1. Uwagi wstępne 162
4.2. O cudach 164
4.3. Pozostałe aspekty religii objawionej 170
5. O szkodliwości religii dla moralności 172
6. Kwestia (fi)deizmu 178
7. Podsumowanie 181

Rozdział II. Geografia umysłu 183
1. Traktat o naturze ludzkiej i Badania dotyczące rozumu ludzkiego 183
2. Metodologia przedsięwzięcia kartograficznego 188
3. Impresje i idee jako percepcje umysłu 192
4. Różnica między percepcjami 195
5. Copy thesis 199
6. Przesłanki wiedzy 201
7. Istnienie zewnętrzne 205
8. Analiza przyczynowości. „Krytyka indukcji” 210
9. Nawyk i przeświadczenie: naturalizacja teorii poznania 215
10. Podwładze wyobraźni: zmysłowość, pamięć, rozum. Idea woli 218
11. Umysł 226
12. Idea tożsamości osobowej 229
13. Konkluzja: od „ja” episteologicznego do „ja” społecznie afektywnego 233

Zakończenie. Antyteologizm, sceptycyzm i naturalizm 239
Bibliografia 247

258 stron, Format: 16.5x24.0cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.