Procedury tworzenia aktów prawnych
W dniu 1.1.2014 r. wejdzie w życie nowy Regulamin
pracy Rady Ministrów. Wprowadza on nową systematykę porządkująca treść przepisów
dotyczących działania Rady Ministrów. Jasno opisuje poszczególne procedury. Włącza
do regulacji Regulaminu etap prac w ramach stałego Komitetu Rady Ministrów. Reguluje
procedury uzgodnień w kierunku ich usprawnienia, ze szczególnym uwzględnieniem
uzgodnień z partnerami społecznymi
Regulamin ten ma zatem ogromy wpływ w zakresie tworzenia
prawa w Polsce.
W związku z tym Wydawnictwo C.H.Beck przygotowało wraz
wiceprezesem Rządowego Centrum Legislacji książkę: Procedury tworzenia aktów prawnych
Książka „Procedury tworzenia aktów prawnych” jest
pierwszą na rynku wydawniczym publikacją, która wszechstronnie i kompleksowo
przedstawia szeroko rozumianą procedurę tworzenia oraz ustanawiania prawa w Polsce.
Obejmuje ona procedury tworzenia i ustanawiania prawa
zarówno na szczeblu centralnym, jak i lokalnym, w szczególności procedury tworzenia i
uchwalania ustaw, rozporządzeń i aktów prawa wewnętrznego (uchwał i zarządzeń) oraz
aktów prawa miejscowego (uchwał, zarządzeń i rozporządzeń wojewody), a także umów
międzynarodowych.
W ramach prezentowanej publikacji omówione zostały
także zasady ogłaszania aktów prawnych, tworzenia tekstów jednolitych, jak i kwestie
dotyczące konsultacji społecznych i lobbingu, immanentnie związane z procesem
stanowienia prawa.
Nie ulega wątpliwości, że pozycja ta powinna znaleźć
się w bibliotece każdego prawnika, a prawnika – legislatora w szczególności. To
również cenna pozycja dla wszystkich merytorycznych pracowników urzędów administracji
rządowej oraz samorządowej – zarówno tych, którzy opracowują projekty aktów, jak i
uczestniczących w procesie ich uzgadniania i zatwierdzania.
Książka ta jest szczególnie ważna dla jednostek
samorządu terytorialnego. Publikacja ta dla tej grupy odbiorców odpowiada na
następujące pytania:
Jaki jest prawidłowy tryb podejmowania przez organ stanowiący JST uchwał
zawierających przepisy prawa miejscowego?
Jakie uchwały należy uznać za akty prawa miejscowego? – przedstawiamy
zestawienie podstaw prawnych, które nie są kwestionowane przez organy nadzoru.
Jak działają systemy informatyczne do tworzenia i zarządzania aktami prawnymi?
Jakie są zasady ogłaszania aktów normatywnych oraz wydawania dzienników
urzędowych w postaci elektronicznej?
W jaki sposób należy prowadzić i udostępniać zbiory aktów prawa miejscowego
stanowionych przez JST?
Jak powinna być zbudowana elektroniczna metryka aktu prawnego?
Jakie dokumenty, oprócz aktów prawa miejscowego, należy zamieścić w
elektronicznym zbiorze aktów prawa miejscowego?
Jakie są zasady ogłaszania i publikacji tekstów jednolitych aktów prawa
miejscowego JST? – uwagi praktyczne.
Jakie są zasady tworzenia aktów zmieniających, z wykorzystaniem aktów w postaci
strukturalnej w XML oraz „bazy aktów własnych” jako „bezpiecznego repozytorium
dokumentów”?
W zakresie Ministerstw i urzędów centralnych ta
książka pokazuje:
Jaka jest modelowa procedura stanowienia aktów prawnych?
Jaka są podmioty uprawnione do wydawania aktów prawa wewnętrznego?
Jak przebiega proces stanowienia aktów wewnętrznych?
Jak przebiega procedura w zakresie konsultowania aktów prawnych z organizacji
pozarządowymi?
Książkę tą można również potraktować narzędziowo.
Przedstawiamy w niej:
Zestawienie podstaw prawnych do wydawania aktów prawa miejscowego w zakresie: prawa
podatkowego; zachowania porządku i czystości, w tym gospodarowania odpadami;
gospodarowania majątkiem; oświaty, sportu i ochrony środowiska; prowadzenia gospodarki
finansowej i przestrzennej; dróg publicznych; wychowania w trzeźwości i
przeciwdziałania alkoholizmowi; ochrony przeciwpożarowej; ochrony i gospodarowania
wodami; gospodarki komunalnej; ochrony przyrody; ochrony zabytków;
Schemat powiązań elektronicznego zbioru aktów prawa miejscowego z BIP oraz
wojewódzkim dziennikiem urzędowym
Schemat tworzenia aktów zmieniających
Schemat procesu legislacyjnego
Schemat rządowego procesu legislacyjnego projektu ustawy
Uchwałę w sprawie ogłaszania jednolitego tekstu uchwały
Waga procedur tworzenia aktów prawnych była wielokrotnie
przedmiotem wypowiedzi Trybunału Konstytucyjnego, który stwierdzał m.in.:
- zarzuty proceduralne badane są przez TK w pierwszej kolejności. Jeśli doprowadzą one
do wniosku, że przepis został uchwalony z naruszeniem trybu określonego w Konstytucji i
ustawach, staje się to wystarczającą przesłanką do uznania jego niekonstytucyjności
i nie ma podstaw, by orzekać o merytorycznych treściach w nim zawartych;
- we wszystkich wypadkach, gdy prawo wymaga zasięgnięcia opinii podmiotów
zewnętrznych, brak takiej opinii można uważać za poważne naruszenie trybu
postępowania.
Wskazówki i przykłady prawidłowych procedur zawarte w
tej książce pozwolą Państwu uniknąć przykrych konsekwencji nieprawidłowej ścieżki
legislacyjnej.
Zakup książki daje dostęp (po wpisaniu kodu ze zdrapki)
do portalu www.ekspertbeck.pl na jeden miesiąc
gratis.
Wprowadzenie
Wykaz autorów
Wykaz skrótów
Orzecznictwo
Literatura
I. PROCES LEGISLACYJNY
1. Proces ustawodawczy
1.1. Inicjatywa ustawodawcza
1.1.1. Prawo inicjatywy ustawodawczej
1.1.1.1. Podmioty posiadające prawo inicjatywy ustawodawczej
1.1.1.2. Ograniczenia podmiotowe prawa inicjatywy ustawodawczej ze względu na przedmiot
regulacji
1.1.2. Przygotowanie projektu ustawy
1.1.2.1. Projekty wnoszone przez Radę Ministrów
1.1.2.2. Projekty wnoszone przez Prezydenta RP
1.1.2.3. Projekty wnoszone przez Senat
1.1.2.4. Projekty poselskie
1.1.2.5. Projekty "obywatelskie"
1.1.3. Wykonanie inicjatywy ustawodawczej
1.1.3.1. Wymogi wobec projektu ustawy
1.1.3.2. Wniesienie projektu ustawy do Sejmu
1.1.3.3. Wstępna opinia o projekcie ustawy
1.1.4. Decyzja Marszałka Sejmu odnośnie do nadania dalszego biegu projektowi ustawy
1.1.4.1. Skierowanie projektu ustawy do dalszych prac
1.1.4.2. Zwrócenie projektu ustawy wnioskodawcy
1.1.4.3. Skierowanie projektu ustawy do Komisji Ustawodawczej
1.1.4.4. Instytucja autopoprawki do projektu ustawy
1.2. Procedura ustawodawcza
1.2.1. Tryb zwykły uchwalania ustaw
1.2.1.1. Pierwsze czytanie projektu ustawy
1.2.1.2. Wysłuchanie publiczne
1.2.1.3. Rozpatrzenie projektu ustawy przez właściwe komisje sejmowe
1.2.1.4. Drugie czytanie projektu ustawy
1.2.1.5. Trzecie czytanie projektu ustawy
1.2.1.6. Możliwość skrócenia postępowania w ramach trybu zwykłego
1.2.1.7. Postępowanie w Senacie
1.2.1.8. Rozpatrywanie uchwały Senatu w Sejmie
1.2.1.9. Udział Prezydenta RP w procesie ustawodawczym
1.2.2. Procedury szczególne
1.2.2.1. Postępowanie z pilnymi projektami ustaw
1.2.2.2. Postępowanie z projektami kodeksów
1.2.2.3. Postępowanie z projektami ustaw wykonujących prawo Unii Europejskiej
1.2.2.4. Postępowanie z projektami ustaw o zmianie Konstytucji RP
1.2.2.5. Postępowanie z projektem ustawy budżetowej
1.2.2.6. Konkurencja trybów szczególnych
2. Proces stanowienia rozporządzeń
2.1. Rozporządzenie w świetle uregulowań Konstytucji RP z 1997 r.
2.1.1. Funkcje i zadania rozporządzenia
2.1.2. Ustawa a rozporządzenie
2.2. Proces legislacyjny rozporządzenia
2.2.1. "Rządowy proces legislacyjny", właściwe komitety
2.2.2. Stały Komitet Rady Ministrów
2.2.3. Tryb obiegowy - Stały Komitet Rady Ministrów
2.2.4. Protokół rozbieżności, skierowanie projektu rozporządzenia do rozpatrzenia
przez Radę Ministrów, udostępnienie na RPL
2.2.5. Rozpatrzenie projektu rozporządzenia przez komisję prawniczą
2.2.6. Rozpatrzenie projektu rozporządzenia Rady Ministrów przez Radę Ministrów
2.2.7. Tryb obiegowy - Rada Ministrów
2.2.8. Notyfikacja
2.2.9. Przesłanki nowelizacji rozporządzenia a wydanie tekstu jednolitego
rozporządzenia w świetle ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych
aktów prawnych
2.2.10. Ogłoszenie rozporządzenia
2.3. Upoważnienie ustawowe do wydania aktu wykonawczego - materia ustawy a materia
rozporządzenia; wpływ orzecznictwa TK na zakres upoważnienia ustawowego
2.3.1. Rodzaje rozporządzeń w Konstytucji RP z 1997 r.
2.3.2. Organy upoważnione do wydawania rozporządzeń
2.3.3. "W drodze rozporządzenia" a "w drodze rozporządzeń"
2.3.4. Wytyczne - w kontekście orzecznictwa TK
2.3.5. Zakaz subdelegacji do wydania aktu wykonawczego
3. Proces stanowienia aktów wewnętrznych
3.1. Różnice pomiędzy aktami prawa powszechnie obowiązującymi a aktami wewnętrznymi
3.2. Różnice w podstawie prawnej zarządzenia i uchwały Rady Ministrów
3.3. Przepis upoważniający
3.4. Podmioty uprawnione do wydawania aktów prawa wewnętrznego
3.5. Procedura stanowienia aktów wewnętrznych w niektórych urzędach administracji
rządowej
3.5.1. Ministerstwo Obrony Narodowej
3.5.2. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
3.5.3. Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
3.5.4. Ministerstwo Zdrowia
3.6. Modelowa procedura stanowienia aktów wewnętrznych
3.7. Procedura przyjęcia uchwały budżetowej
3.7.1. Wprowadzenie
3.7.2. Charakter prawny uchwały budżetowej
3.7.3. Podstawa prawna podjęcia uchwały budżetowej
3.7.4. Zakres i treść uchwały budżetowej
3.7.5. Uwarunkowania legislacyjne
3.7.6. Kompetencje w zakresie przygotowania projektu uchwały budżetowej i jej uchwalenia
3.7.7. Procedura uchwalenia uchwały budżetowej
3.7.8. Kompetencje regionalnej izby obrachunkowej w procedurze budżetowej
3.7.9. Podjęcie uchwały budżetowej
3.7.10. Publikacja uchwały budżetowej
4. Proces stanowienia aktów prawa miejscowego
4.1. Charakter aktów prawa powszechnie obowiązujących
4.2. Stanowienie aktów prawa miejscowego w gminie
4.3. Stanowienie aktów prawa miejscowego w powiecie
4.4. Stanowienie aktów prawa miejscowego w województwie
4.5. Tryb podejmowania przez organy stanowiące JST uchwał zawierających przepisy prawa
miejscowego
4.5.1. Uchwała jako forma stanowienia aktów prawa miejscowego
4.5.2. Podstawa prawna
4.5.3. Inicjatywa uchwałodawcza
4.5.4. Warunki prawomocności uchwały - quorum, większość głosów
4.5.5. Sesja organu stanowiącego JST
4.5.6. Projekt uchwały
4.5.7. Podjęcie uchwały i jej ogłoszenie
4.6. Zestawienie przykładowych kompetencji do stanowienia prawa miejscowego przez organy
stanowiące JST
4.7. Zbiory aktów prawa miejscowego
4.7.1. Cele elektronizacji prawa
4.7.2. Wprowadzenie
4.7.3. Zbiór aktów prawa miejscowego a akty umieszczane w BIP
4.7.4. Zbiór aktów prawa miejscowego a akty umieszczane w wojewódzkim dzienniku
urzędowym
4.7.5. Wymóg zapewnienia integralności
4.7.6. Format plików umieszczanych w "zbiorze aktów prawa miejscowego"
4.7.7. Zbiór aktów prawa miejscowego - rodzaje aktów, które należy uwzględnić
4.7.7.1. Powiązania z BIP
4.7.7.2. Integracja z wojewódzkim dziennikiem urzędowym
4.7.8. Elektroniczna metryka aktu
4.7.8.1. Elektroniczny skorowidz aktów zawartych w zbiorze
4.7.8.2. Relacje do innych aktów
4.7.9. Tworzenie zbioru aktów prawa miejscowego - dobre praktyki
4.7.9.1. Sporządzanie aktów zmieniających (wraz z tekstami ujednoliconymi i
porównawczymi)
4.7.9.2. Obwieszczenie z tekstem jednolitym
4.7.9.3. Podsumowanie
5. Proces zawierania umów międzynarodowych
5.1. Zagadnienia ogólne
5.1.1. Wstęp
5.1.2. Instrumenty "prawa miękkiego"
5.1.3. Budowa umowy międzynarodowej
5.2. Zawieranie umowy międzynarodowej
5.2.1. Opracowanie projektu umowy międzynarodowej, instrukcji negocjacyjnej oraz
uzasadnienia
5.2.2. Uzgodnienia projektu umowy międzynarodowej, instrukcji negocjacyjnej i
uzasadnienia oraz konsultacje społeczne
5.2.3. Wniosek o udzielenie zgody na rozpoczęcie negocjacji umowy międzynarodowej
5.2.4. Udzielenie zgody na rozpoczęcie negocjacji. Negocjacje
5.2.5. Wniosek o udzielenie zgody na podpisanie umowy międzynarodowej. Zgoda Rady
Ministrów
5.2.6. Podpisanie umowy międzynarodowej
5.3. Związanie się umową międzynarodową
5.3.1. Ratyfikacja
5.3.1.1. "Duża" ratyfikacja
5.3.1.2. "Mała" ratyfikacja
5.3.1.3. Szczególne tryby ratyfikacji, o których mowa w art. 90 Konstytucji RP
5.3.2. Zatwierdzenie następcze
5.3.3. Tryb prosty (zatwierdzenie uprzednie)
5.4. Przystąpienie do umowy międzynarodowej
5.5. Umowy międzynarodowe zawierane przez Unię Europejską i państwa członkowskie
(umowy mieszane)
5.6. Zmiana umowy międzynarodowej (poprawki), zmiana jej zakresu obowiązywania oraz
wypowiedzenie umowy międzynarodowej
5.6.1. Zmiana umowy międzynarodowej
5.6.1.1. Zawarcie nowej umowy międzynarodowej
5.6.1.2. Uchwała (rezolucja, decyzja) organu organizacji międzynarodowej,
która wywołuje bezpośredni skutek
5.6.1.3. Wdrożenie do krajowego porządku prawnego poprawek do obowiązującej umowy
międzynarodowej, wynikających z uchwały organu organizacji międzynarodowej, która nie
wywołuje skutku bezpośredniego
5.6.2. Zmiana zakresu obowiązywania umowy międzynarodowej
5.6.3. Wypowiedzenie umowy międzynarodowej
5.7. Ogłoszenie umowy międzynarodowej i jej przechowywanie
5.7.1. Ogłoszenie ratyfikowanej umowy międzynarodowej
5.7.2. Ogłoszenie zatwierdzanej umowy międzynarodowej
5.7.3. Prostowanie błędów w umowach międzynarodowych i ich tłumaczeniach
5.7.4. Przechowywanie umów międzynarodowych
6. Ogłaszanie aktów prawnych
6.1. Znaczenie prawidłowego ogłoszenia aktów prawnych
6.2. Rodzaje dzienników urzędowych
6.3. Ogłaszanie ustaw i rozporządzeń
6.4. Ogłaszanie aktów prawa miejscowego
6.5. Ogłaszanie uchwał i zarządzeń
6.6. Wyjątki od zasady ogłaszania aktów normatywnych
6.7. Ogłaszanie aktów normatywnych w formie elektronicznej
6.7.1. Konsekwencje nowelizacji ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych
6.7.2. Wydawanie dzienników urzędowych w formie elektronicznej
6.7.2.1. Ogłaszanie aktów normatywnych w postaci elektronicznej i wydawanie dzienników
urzędowych w postaci elektronicznej
6.7.2.2. Wyłączenia - wydawanie dzienników urzędowych w postaci "papierowej"
6.7.3. Publikacja dzienników urzędowych - od 1.1.2012 r.
6.7.4. Przechowywanie aktów normatywnych ogłaszanych w dziennikach urzędowych
6.7.5. Wojewódzkie dzienniki urzędowe
6.7.6. Sporządzanie i przekazywanie do ogłoszenia aktów w postaci elektronicznej
6.7.6.1. Oryginał aktu w postaci dokumentu elektronicznego
6.7.6.2. Sporządzanie aktów w postaci tekstów strukturalnych w formacie XML
6.7.6.3. Wiza organu wydającego dziennik urzędowy
6.7.7. Wyłączenia - orzeczenia oraz uchwały i obwieszczenia Państwowej Komisji
Wyborczej oraz protokoły terytorialnych komisji do spraw referendum
6.7.8. Prowadzenie zbiorów dzienników urzędowych
6.7.9. W jakim zmierzamy kierunku? Podsumowanie
6.8. Teksty jednolite aktów prawnych
6.8.1. Wprowadzenie
6.8.2. Ogłaszanie tekstów jednolitych aktów prawa miejscowego JST
6.8.3. Teksty jednolite a teksty ujednolicone
6.8.4. Publikacja tekstów jednolitych w wojewódzkim dzienniku urzędowym
6.8.4.1. Sytuacja pierwsza - gdy akt nie był nowelizowany po 1.1.2012 r.
6.8.4.2. Sytuacja druga - gdy akt jest nowelizowany po 1.1.2012 r.
6.8.5. Ogłaszanie tekstów jednolitych - uwagi praktyczne
6.8.6. Zamiast aktów zmieniających - nowe akty o pełnej treści?
6.8.7. Praktyczne możliwości wykorzystania i ograniczenia
6.8.8. Optymalny model działania
6.8.8.1. Tworzenie aktów nowych (pierwotnych)
6.8.8.2. Tworzenie aktów nowelizujących (zmieniających)
6.8.8.3. Obwieszczenia z tekstami jednolitymi
6.8.9. Obowiązek stosowania ZTP przez JST przy sporządzaniu obwieszczeń z tekstami
jednolitymi
II. JAWNOŚĆ PROCESU STANOWIENIA PRAWA
1. Konsultacje publiczne
1.1. Charakter i zakres konsultacji publicznych
1.2. Podmioty uprawnione do brania udziału w konsultacjach publicznych i ich udział w
poszczególnych etapach procesu legislacyjnego
1.3. Konsultacje publiczne projektu założeń projektu ustawy
1.4. Niejasności w procesie przeprowadzania konsultacji społecznych
2. Konsultacje z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art.
3 ust. 3 PożPublU i radami działalności pożytku publicznego i uzyskiwanie opinii rad
działalności pożytku publicznego
2.1. Zakres obowiązku przeprowadzania konsultacji
2.2. Podmioty uprawnione do brania udziału w konsultacjach
2.3. Skutki nieprzeprowadzenia konsultacji
2.4. Sposób przeprowadzania konsultacji
2.4.1. Ograniczenia prawne
2.4.2. Zachowanie zasady jawności i efektywności
2.4.3. Organ przeprowadzający konsultacje i upoważnienie do jej przeprowadzania
2.5. Występowanie o opinię projektu aktu normatywnego do rad działalności pożytku
publicznego
3. Uzyskiwanie opinii i uzgadnianie projektów aktów normatywnych
3.1. Występowanie o opinię do związków zawodowych
3.2. Występowanie o opinię do rad działalności pożytku publicznego
3.3. Występowanie o opinie na temat projektów dotyczących planowania i zagospodarowania
przestrzennego
3.4. Występowanie o opinie na temat projektów uchwał dotyczących ochrony środowiska i
gospodarowania odpadami
3.5. Występowanie o opinie na temat projektów uchwał dotyczących dróg publicznych
3.6. Występowanie o opinie na temat projektów uchwał dotyczących oświaty
4. Lobbing w procesie stanowienia prawa
4.1. Pojęcie lobbingu i jego prawne podstawy
4.2. Podmioty uprawnione do prowadzenia działalności lobbingowej i instytucja
wysłuchania publicznego
Załączniki
Schemat zawierania umów międzynarodowych i wiązania się nimi przez Rzeczpospolitą
Polską
Parlamentarny proces legislacyjny
Rządowy proces legislacyjny projektu ustawy
Rządowy proces legislacyjny projektu ustawy opracowywanego na podstawie założeń
projektu ustawy
496 stron, Format: 16.5x24.0cm, oprawa miękka
- 
- 
-