Rozwód a rywalizacja o opiekę nad dzieckiem to książka, w której
przedstawiono informacje na temat specyfiki kryzysu, jakim jest rozwód, zaburzeń
ujawnianych przez dzieci i rodziców oraz w relacjach między nimi.
Autorka opisuje zależności między osobowością rodziców a ich
kompetencjami wychowawczymi, próbuje także wskazać rolę czynników sytuacyjnych.
Rywalizacja rodziców o uczestniczenie w opiece nad dziećmi po rozbiciu rodziny prowadzi
bowiem do angażowania ich w konflikt i utrudnia adaptację do nowej, trudnej
psychologicznie sytuacji. Opisane mechanizmy przedstawione zostały w kontekście
opiniowania psycho-logicznego w sprawach rozwodowych oraz ustaleń dotyczących władzy
rodzicielskiej i uregulowania kontaktów z dzieckiem.
Uwzględnione zostały konsekwencje, jakie wynikają z nowelizacji Kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego, która weszła w życie 13 czerwca 2009 r.
Publikacja zawiera wiele praktycznych wskazówek dla sędziów rozstrzygających w
sprawach rodzinnych oraz biegłych wydających opinie w tym zakresie. Ważne informacje na
temat konfliktu rodzinnego w kontekście prawnym mogą tu także znaleźć specjaliści
zajmujący się pomocą rodzinie: kuratorzy, pracownicy socjalni oraz psychologowie
zajmujący się poradnictwem, mediacjami i terapią rodzinną. Również rodzicom
zaangażowanym w proces sądowy dotyczący uregulowania opieki nad dziećmi publikacja ta
może pomóc spojrzeć z dystansu na popełniane błędy i poszukać konstruktywnych
rozwiązań.
Dr Alicja Czerederecka pracuje w Instytucie Ekspertyz Sądowych w
Krakowie, jest psycho-logiem sądowym, członkiem Komisji ds. Rekomendacji dla Biegłych
Sądowych PTP. Od wielu lat zajmuje się problematyką rodziny rozbitej i opiniowaniem w
sprawach opiekuńczych. Głównymi obszarami jej zainteresowań, prac badawczych i
publikacji są ponadto problemy etyczne i metodologiczne pracy biegłego, wykorzystanie
testu Rorschacha i technik projekcyjnych w badaniach sądowych.
Spis treści:
Wykaz skrótów
Wprowadzenie
CZĘŚĆ PIERWSZA
Rozdział I. RYWALIZACJA O DZIECKO W KONTEKŚCIE PSYCHOLOGII RODZINY
1. Definicja rodziny, struktura rodziny i jej funkcje
2. Zmiany w funkcjonowaniu współczesnej rodziny
3. Więzi uczuciowe w rodzinie
4. Płeć rodziców a rozwój i wychowanie dziecka
Rozdział II. REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE WŁADZY RODZICIELSKIEJ
1. Przedmiot i zakres opinii psychologicznej
2. Podstawowe pojęcia związane z władzą rodzicielską
3. Rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej w wyroku rozwodowym
4. Utrzymywanie kontaktów z dzieckiem
Rozdział III. ROZBICIE RODZINY
1. Przyczyny rozbicia, podstawowe przejawy i adaptacja do sytuacji kryzysu
2. Objawy obserwowane u rodziców
3. Objawy obserwowane u dzieci
4. Zaburzenia relacji między rodzicami a dziećmi
5. Skutki angażowania dziecka w konflikt
Rozdział IV. KOMPETENCJE WYCHOWAWCZE
1. Wychowanie-charakterystyka procesu
2. Wychowanie w rodzinie - funkcje, style wychowania i postawy wychowawcze
3. Definicja i metody oceny kompetencji wychowawczych
4. Kompetencje wychowawcze w literaturze prawniczej
Rozdział V. DIAGNOZOWANIE OSOBOWOŚCI RODZICÓW W SPRAWACH OPIEKUŃCZYCH
1. Osobowość i dyspozycje psychiczne, dojrzałość psychiczna i społeczna
2. Narzędzia badawcze stosowane w diagnozowaniu osobowości rodziców występujących w
sprawach opiekuńczych
3. Uwarunkowania osobowościowe rodziców rywalizujących o przejęcie opieki nad dziećmi
- przegląd badań
4. Osobowość rodziców a rozwój psychiczny ich dzieci w świetle badań
empirycznych
CZĘŚĆ DRUGA
Rozdział VI. CO DECYDUJE O KOMPETENCJACH WYCHOWAWCZYCH? METODOLOGIA BADAŃ
WŁASNYCH
1. Cel pracy i pytania badawcze
2. Hipotezy badawcze
3. Operacjonalizacja zmiennych
4. Badana grupa
5. Narzędzia badawcze
5.1. Test Rorschacha
5.1.1. Przyczyny wyboru testu jako narzędzia w badaniu osobowości rodziców
rywalizujących o przejęcie opieki
5.1.2. Podstawowe założenia testu
5.2.Skala pomiaru behawioralnych wskaźników kompetencji wychowawczych rodziców
(własnego autorstwa)
6. Procedura badawcza
7. Przebieg badań
Rozdział VII. ZASOBY PSYCHICZNE I BRAKI W ZAKRESIE KOMPETENCJI WYCHOWAWCZYCH
1. Dyspozycje psychiczne wyróżniające badaną grupę
1.1. Podstawowa struktura psychiczna
1.2. Procesy poznawcze
1.3. Procesy emocjonalne
1.4. Obraz własnej osoby
1.5. Postawa wobec otoczenia
1.6. Dojrzałość psychiczna i społeczna
2. Kompetencje wychowawcze specyficzne dla badanej grupy
3. Kształtowanie relacji dziecka z drugim opiekunem jako zjawisko wyróżniające badaną
grupę
Rozdział VIII. OMÓWIENIE UZYSKANYCH ZALEŻNOŚCI
1. Dyspozycje psychiczne a kompetencje wychowawcze
1.1. Dyspozycje związane z podstawową strukturą psychiczną
1.2. Dyspozycje związane z procesami poznawczymi
1.3. Dyspozycje związane z procesami emocjonalnymi
1.4. Dyspozycje związane z obrazem własnej osoby
1.5. Dyspozycje związane z postawą wobec innych
1.6. Dyspozycje związane z dojrzałością psychiczną i społeczną
2. Dyspozycje psychiczne a kształtowanie relacji z byłym partnerem
2.1. Dyspozycje związane z podstawową strukturą psychiczną
2.2. Dyspozycje związane z procesami poznawczymi
2.3. Dyspozycje związane z procesami emocjonalnymi
2.4. Dyspozycje związane z obrazem własnej osoby
2.5. Dyspozycje związane z postawą wobec innych
2.6. Dyspozycje związane z dojrzałością psychiczną i społeczną
3. Kształtowanie relacji dziecka z byłym partnerem a kompetencje wychowawcze
4. Różnice między rodzicami rywalizującymi o udział w opiece nad dzieckiem w
zależności od ich płci
4.1. Płeć badanych rodziców a ich dyspozycje psychiczne
4.2. Płeć badanych rodziców a ich kompetencje wychowawcze
4.3. Płeć badanych rodziców a kształtowanie relacji dziecka z drugim opiekunem
Rozdział K. DYSKUSJA NA TEMAT UZYSKANYCH WYNIKÓW
1.Charakterystyka osobowości i kompetencji wychowawczych rodziców
rywalizujących o opiekę nad dziećmi
1.1. Dyspozycje psychiczne
1.2. Kompetencje wychowawcze i kształtowanie relacji dziecka z drugim opiekunem
2. Dyspozycje psychiczne a kompetencje wychowawcze
3. Kształtowanie relacji dziecka z byłym partnerem a kompetencje wychowawcze
4. Dyspozycje psychiczne a kształtowanie relacji dziecka z byłym partnerem
5. Płeć badanych rodziców a ich osobowość i kompetencje wychowawcze
Rozdział X. WNIOSKI KOŃCOWE
1. Konkluzje dotyczące wyników badań
2. Sugestie dalszych badań
3. Wnioski praktyczne
Literatura cytowana
Wykaz rycin
Wykaz tabel
360 stron, A5, oprawa miękka
- 
- 
- 
-