RESOCJALIZACJA MŁODZIEŻY UZALEŻNIONEJ OPARTA NA POTENCJAŁACH W POSZUKIWANIU ROZWIĄZAŃ INSTYTUCJONALNYCH SZCZEPKOWSKI J. Księgarnia

Resocjalizacja młodzieży uzależnionej oparta na potencjałach

W poszukiwaniu rozwiązań instytucjonalnych

Resocjalizacja młodzieży uzależnionej oparta na potencjałach" opisuje program resocjalizacji, którego założenia opierają się na podejściu skoncentrowanym na rozwiązaniach (ang. Solution Focused Approach), realizowany w warunkach Całodobowego Młodzieżowego Oddziału Leczenia Uzależnień w Toruniu.

Zastosowanie tego modelu w pracy z młodzieżą oznacza specyficzny sposób myślenia zarówno o zmianie oraz naturze ludzkiej, jak i o istocie wszelkich działań pomocowych, zakłada m.in. rezygnację z powszechnie obowiązującego medycznego paradygmatu i przyjęcie nawykowego rozumienia charakteru nałogu.

W ramach resocjalizacji skoncentrowanej na rozwiązaniach nie szuka się mechanizmów spustowych zmiany, źródeł deficytów czy patologii itp. Kluczem jest współtworzenie wraz z klientem nowej rzeczywistość społecznej za sprawą języka. Rozmowy i doświadczenia posłużą zmianie tylko wówczas, kiedy będą sprzyjały otwieraniu nowych możliwości poprzez kreowanie bardziej użytecznych dla klienta interpretacji jego rzeczywistości. Efekt realizowanych oddziaływań resocjalizacyjnych jest więc zależny nie tyle od naszych intencji, ile od wyników procesu reifikacji, sygnifikacji i ekstrapolacji. Chodzi zatem o stworzenie takich warunków w instytucji, aby dawały sposobność do lepszego zrozumienia siebie przez jednostkę w ramach jej społecznych relacji.

W trakcie zrealizowanych badań w działaniu wyodrębniono i opisano z perspektywy procesualnej oraz temporalnej kilka kluczowych elementów: szacowanie i wzmacnianie potencjałów, zasady i dyscyplinę, współpracę z rodzicami oraz strukturę programu placówki, które konstytuują alternatywny program resocjalizacji młodzieży.

Wstęp / 9

Rozdział 1
Uzależnienia chemiczne i młodzież – dylematy i wyzwania / 19
1.1. Wprowadzenie / 19
1.2. Rozumienie fenomenu uzależnienia – w poszukiwaniu użytecznego paradygmatu / 20
1.2.1. Medyczny model uzależnienia / 21
1.2.1.1. Implikacje dla praktyki wynikające z modelu medycznego/ 24
1.2.1.2. Potwierdzająca moc diagnozy / 27
1.2.2. Niemedyczne modele uzależnienia / 33
1.2.3. Uzależnienia chemiczne z perspektywy podejścia skoncentrowanego na rozwiązaniach / 34
1.2.3.1. Poziom świadomości / 37
1.2.3.2. Poziom nieświadomości / 38
1.2.3.3. Poziom interakcyjny / 39
1.3. Uzależnienia chemiczne młodzieży – ujęcie normatywne / 42
1.4. Tradycyjne metody resocjalizacji młodzieży uzależnionej – uwag polemiczne / 46
1.5. Podsumowanie / 54

Rozdział 2
Teoretyczne, aksjologiczne i metodyczne aspekty podejścia skoncentrowanego na rozwiązaniach / 57
2.1. Wprowadzenie / 57
2.2. Źródła podejścia skoncentrowanego na rozwiązaniach – inspiracje i implikacje / 59
2.2.1. O d prawdy i pewności do wielości perspektyw i wątpliwości / 60
2.2.2. Problemy klienta jako funkcje definicji rzeczywistości / 64
2.2.3. Magia słów i narracyjno-relacyjna tożsamość / 68
2.2.4. Konwersacyjny wymiar relacji pomocowej / 76
2.3. Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach – główne założenia / 80
2.3.1. Klient jako ekspert – warunek skuteczności / 81
2.3.2. Osoba versus problem / 84
2.3.3. Wiara czyniąca cuda / 85
2.3.4. Cudowne uwolnienie – wizja lepszej przyszłości / 89
2.4. Rozmowa jako użyteczne narzędzie pracy z klientem / 92
2.4.1. Rozmowa o problemie / 92
2.4.2. Rozmowa o rozwiązaniach / 95
2.4.3. Rozmowa o możliwościach / 97
2.4.4. Rozmowa o wyjątkach / 100
2.4.5. Rozmowa o aktualnym miejscu klienta i zmianie / 102
2.5. O potrzebie prawdziwej (współ)pracy z klientami / 105
2.6. Podsumowanie / 109

Rozdział 3
Perspektywa metodologiczna badań własnych / 111
3.1. Wprowadzenie / 111
3.2. Idea projektu i jego uwarunkowania / 112
3.3. Inspiracje metodologiczne / 116
3.4. Projekt badań własnych – cele, problemy i formuła metodologiczna/ 122
3.5. Charakterystyka badanej młodzieży / 142
3.5.1. Rezydenci ośrodka – wybrane cechy socjodemograficzne / 146
3.5.2. D oświadczenia związane z odurzaniem się i korzystaniem z pomocy / 154
3.5.3. Funkcjonowanie młodzieży w okresie poprzedzającym pobyt w ośrodku / 159

Rozdział 4
Założenia i praktyka instytucjonalnej resocjalizacji młodzieży uzależnionej – badania w działaniu / 165
4.1. Wprowadzenie / 165
4.2. Reifikacja, sygnifikacja i ekstrapolacja jako aspekty resocjalizacji / 166
4.3. Resocjalizacja skoncentrowana na rozwiązaniach w warunkach instytucjonalnych – kluczowe analizatory w ujęciu procesualnym / 177
4.3.1. Szacowanie i wzmacnianie potencjałów / 178
4.3.1.1. Diagnoza nozologiczna i diagnoza problemów / 178
4.3.1.2. Odkrywanie, wzmacnianie i rozszerzanie zasobów / 184
4.3.1.3. Praca na potencjałach w praktyce / 189
4.3.2. Zasady i dyscyplina / 208
4.3.2.1. Regulamin i dociążenia – pozory porządku / 208
4.3.2.2. Sposób działania – funkcja celu / 214
4.3.2.3. Praktykowane rozwiązania / 218
4.3.3. Współpraca z rodzicami i osobami bliskimi / 233
4.3.3.1. O d ograniczeń po możliwości / 233
4.3.3.2. Warunki (współ)pracy – wyzwania / 237
4.3.3.3. Aktualne formy współpracy z siecią wsparcia klientów/ 242
4.3.4. Struktura programu i organizacja procesu resocjalizacji / 248
4.3.4.1. Koncepcyjny eklektyzm / 248
4.3.4.2. Inspiracje podejściem skoncentrowanym na rozwiązaniach jako formą pracy na potencjałach / 254
4.3.4.3. Elementy programu – stan obecny / 259

Rozdział 5
Wnioski z dotychczasowej praktyki i wizje przyszłości / 283
5.1. Wprowadzenie / 283
5.2. O cena funkcjonowania rezydentów w momencie opuszczenia ośrodka / 283
5.3. Refleksje z praktyki / 288
5.4. Wyzwania i potencjalne kierunki dalszych zmian / 295

Bibliografia / 301
Aneks / 315

326 stron, Format: 15.5x22.5cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.