ROZWÓJ SYMBOLIZACJI WYBRANE PERSPEKTYWY PSYCHOANALITYCZNE SZPAK M. Księgarnia

Rozwój symbolizacji

Wybrane perspektywy psychoanalityczne

Jednym z podstawowych fenomenów psychicznego funkcjonowania jest zdolność do myślenia oraz nadawania znaczeń zachowaniom i doświadczeniom emocjonalnym. W psychologii – w zależności od przyjmowanej perspektywy badawczej – zjawisko to określa się różnymi terminami, między innymi: „symbolizacja”, „mentalizowanie”, „funkcjonowanie refleksyjne”, „teoria umysłu” czy „poznanie społeczne”. Każde z tych pojęć ma specyficzny zakres znaczeniowy i kładzie akcent na nieco inne aspekty badanego zjawiska. Jednocześnie wszystkie te terminy opisują procesy psychiczne, które pozwalają rozumieć zachowanie jako pochodną stanów wewnętrznych, a tym samym warunkują właściwą regulację emocjonalną i komunikację.

Z Wprowadzenia

Niniejsza monografia traktuje o rozwoju symbolizacji w taki sposób, w jaki ujmują ten proces wybrane teorie psychoanalityczne.

Uwzględniono w niej opracowania, które albo są pracami klasycznymi, albo wpisują się w dziedzinę współczesnej psychoanalizy prowadzącej dialog z psychologią poznawczą i neurobiologią. Z założenia publikacja ma więc charakter „pomostowy” – stara się nie tylko przybliżać perspektywy psychoanalityczne, ale także pokazywać możliwe punkty wspólne z ujęciami akademickimi.

Wprowadzenie

Teoria popędowa

1. Teoria rozwoju myślenia Zygmunta Freuda
1.1 Modele aparatu psychicznego
1.2 Zasada przyjemności i rzeczywistości
1.3 Procesy pierwotne i wtórne
1.4 Wiązanie

2. Teoria symbolizmu
2.1 Teoria symbolizmu Zygmunta Freuda
2.2 Teoria symbolizmu Ernesta Jonesa

Psychoanaliza brytyjska

3. Teoria formacji symbolicznej Melanie Klein
3.1 Fantazja jako podstawowa aktywność mentalna
3.2 Zabawa jako wyraz nieświadomych fantazji
3.3 Fantazja jako podstawa myślenia
3.4 Rozwój formacji symbolicznej
3.5 Pozycja paranoidalno-schizoidalna i pozycja depresyjna
3.6 Znaczenie realnych doświadczeń w rozwoju dziecka

4. Teoria formacji symbolicznej Hanny Segal
4.1 Zrównanie symboliczne a prawdziwy symbol
4.2 Konkretny język
4.3 Od zrównania symbolicznego do prawdziwego symbolu
4.4 Od prawdziwego symbolu do zrównania symbolicznego
4.5 "Znam twój umysł" - psychotyczny stan pewności
4.6 Znaczenie realnych doświadczeń w rozwoju symbolizacji

5. Teoria rozwoju myślenia Wilfreda Biona
5.1 Elementy składowe doświadczenia: elementy beta i alfa
5.2 Funkcja alfa i interpersonalna przestrzeń rozwoju
5.3 Układ pomieszczające/pomieszczane
5.4 Zaburzenia rozwoju myślenia
5.5 Osobowość psychotyczna i atak na wiązania
5.6 Odwrócona perspektywa

6. Teoria przestrzeni potencjalnej Donalda Winnicotta
6.1 Przestrzeń potencjalna oraz zjawiska i obiekty przejściowe
6.2 Rozwój przestrzeni potencjalnej
6.3 Wystarczająco dobra matka
6.4 Lustrzana rola matki w rozwoju dziecka
6.5 Rozwój zdolności do troszczenia się (stadium troski)

Współczesne teorie

7. Koncepcje postbionowskie
7.1 Rozwój zdolności myślenia jako cel analizy - Antonino Ferro
7.2 Słowa, które poruszają - Danielle Quinodoz
7.3 Prosty, obrazowy język - Neville Symington

8. Teoria mentalizacji Petera Fonagya
8.1 Korzenie teorii mentalizacji
8.2 Rozwój mentalizacji w kontekście relacji matka-dziecko
8.3 Zaburzenie rozwoju mentalizacji na przykładzie zaburzenia borderline
8.4 Model terapii opartej na mentalizacji

9. Teoria kodów wielokrotnych Wilmy Bucci
9.1 System subsymboliczny i symboliczny
9.2 Schemat emocjonalny
9.3 Proces referencyjny
9.4 Desymbolizacja a objawy patologiczne
9.5 Poszukując zagubionych obrazów - symbolizacja jako cel psychoterapii

Między psychoanalizą a psychologią akademicką

10. Neuropsychoanaliza
10.1 Rewizja modelu procesów nieświadomych i świadomych
10.2 "Tam gdzie było id, powinno być ego
10.3 Matka-dziecko jako system biopsychologiczny - Allan Schore
10.4 Nieświadome wzorce relacji a przeniesienie w terapii
10.5 Przeciwprzeniesienie jako źródło informacji o pacjencie
10.6 Ucieleśnione myślenie, ucieleśniony język

11. Wokół myślenia i jego uwarunkowań
11.1 Dynamiczna natura myślenia
11.2 Motywowane poznanie
11.3 Od procesów intrapsychicznych do interpersonalnej przestrzeni rozwoju
11.4 Zróżnicowanie reprezentacji siebie i innych a poznanie społeczne

Podsumowanie

Literatura cytowana

Indeks